خبرگزاری مهر - گروه استانها: سالروز ولادت با سعادت بانوی آب و آیینه، حضرت معصومه(س) که خود دختری پاک از خاندان امامت بود، را روز دختران نامیدند تا انگیزه‌ای باشد برای معرفی دختر نمونه جهان اسلام به دختران امروزی. به مناسبت این روز فرخنده سراغ «معصومه ظهیری» استاد حوزه علمیه خواهران و مدیر کل دفتر امور زنان و خانواده استانداری قم رفتیم و در مورد دنیای دخترانه با او به گفت‌وگو نشستیم.
چه ویژگی‌ها و صفاتی باید در یک دختر وجود داشته باشد که از آن بتوان به عنوان دختر نمونه و متعالی یاد کرد؟
در بحث انسان و جدای از جنسیت زن بودن یا مردبودن، خداوند می‌فرماید که آدم‌ها را کرامت بخشیدیم و هدف از خلقت انسان در قرآن خوب بندگی‌کردن خدا عنوان شده است، بنابراین زمانی که انسان به سن تشرف به تکلیف رسید، یعنی دختران در سن ۹ سال تمام و پسران ۱۵ سال تمام، همه خصوصیات انسانی باید برای یک فرد مترتب شود. این خصوصیات انسانی از راه‌هایی به دست می‌آید، که یکی از آن‌ها اصول فطرت طبیعت انسان است.
خدواند انسان را بزرگ و بهترین نمونه خلقت آفرید که گام به گام باید به سوی تعالی حرکت کند و در این راه توقف ندارد تا به سوی خدایی شدن حرکت کند. بنابراین دختری که می‌خواهد در مسیر خوب بندگی کردن خدا حرکت کند باید فطرت و طبیعتش را پاک نگه دارد و آن را آلوده به خطا، گناه، اشتباه و انحراف از مسیر فطرت و طبیعت انسانی نکند.
دختری که می‌خواهد در مسیر خوب بندگی کردن خدا حرکت کند باید فطرت و طبیعتش را پاک نگه دارد
به عنوان مثال اگر کسی میل به غذا نداشته باشد از اصل طبیعی خود که میل به آب و غذا است عدول کرده و باید درمان شود. انسان‌های پاک خطا نمی‌کنند، راستگو و خوش اخلاق هستند. این اصل انسان است و اگر انسان این گونه نباشد از اصل خود فاصله گرفته است.
راه دیگر در مسیر درست ماندن استفاده از الگوهاست. ما انسان را وقتی خطاکار می‌دانیم که از قانون تخطی کند، مانند اینکه کمربند ایمنی را نبسته یا چراغ قرمز را رد کرده است. خداوند هم برای انسان شریعت را قرار داده است. این شریعت همان قانون الهی است که اگر کسی از آن تخطی کند خطاکار است. این خطا می‌تواند دروغ یا رعایت نکردن حجاب یا بداخلاقی و دیگر خطاهای این چنینی باشد. الگوها را خدا برای تسهیل در مسیر راه قرار داده است، مانند ورزشکاری که برای رسیدن به مقام قهرمانی ورزشکار دیگری که این مسیر را طی کرده است را به عنوان الگو مورد توجه قرار می‌دهد.
تبرک روز دختر به ولادت حضرت معصومه(س) چه تأثیری در تعالی روحی دختران می‌تواند داشته باشد؟
به برکت نام حضرت معصومه(س) انسان الگوی نزدیکی دارد که می‌تواند بهتر با آن ارتباط برقرار کند. آن حضرت در سن جوانی توانست در امور گوناگون از جمله عفاف، حیا، حرکت اجتماعی، ایمان و... به درجه‌ای والایی از کمال برسد که امین و مورد اعتماد امامش قرار گرفت. دیدن یک الگو در کنار انسان می‌تواند از نظر تربیتی اثر زیادی در تربیت دختران ما داشته باشد. علاوه بر این، زندگی در کنار یک انسان پاک مراقبت می‌آورد.
معمولاً انسان وقتی به دیدار یک انسان بزرگ و با کمالات می‌رود خیلی در رفتار و کردار خود مراقبت می‌کند و حتی بهترین لباس‌ها را می‌پوشد، عطر می‌زند و مراقب است که حرف سنجیده بزند. قطعاً داشتن چنین الگوی نمونه‌ای برای دختران هم مراقبت بیشتری به همراه می‌آورد.
حضرت معصومه(س) به مقامی رسید که مورد اعتماد امام زمانش قرار گرفت و حجت زمین شددر زیارت نامه حضرت معصومه(س) آمده است: «سلام به بانویی که امین و حجت امامش بود.»، یعنی ایشان به مقامی رسید که مورد اعتماد امام زمانش قرار گرفت و حجت زمین شد. دختر امروز ما باید الگوی تام داشته باشد.
الگوهایی که تنها در یکی از مسائل مثال‌زدنی هستند الگوهای تک بعدی هستند که نمی‌توان به همه ابعاد وجودی آن‌ها اعتماد کرد اما برخی از الگوها تام هستند و انسان می‌تواند به رفتار، گفتار، زی اجتماعی و خدایی شدن و همه ابعاد زندگی آن‌ها اعتماد کند و این‌ها بهترین الگوهای برگرفته از دین بوده و قابل اعتمادند.
یک دختر مسلمان باید برنامه ریزی داشته باشد و برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت که همان خوب بندگی کردن خداوند است برای خود تعریف کند که اگر با اهداف عالیه باشد می‌تواند هم از رتبه انسانی که در آن قرار گرفته است عدول نکند و هم مقام عالیه انسانی خود را تعالی ببخشد.
چالش‌هایی که پیش روی خانواده‌ها برای تربیت دختران است را چه می‌توان برشمرد و باید برای مدیریت این چالش‌ها چه کرد؟
چالش‌ها همیشه بوده است. تربیت کار بسیار سختی است. تربیت باغبانی وجود انسان است. مانند باغبانی که کود، آب و خاک مناسب برای رشد گیاهش دارد اما باز هم باید مراقبت کند و از علف‌های هرز که اطراف گیاه روییده می‌شود محافظت کند و نگذارد کسی به آن آسیب برساند و علاوه بر این‌ها اندازه همه چیز را داشته باشد. اگر آب زیاد یا نور زیاد به گیاه برسد از بین می‌رود. باغبانی وجود انسان دو مسئله را نیاز دارد؛ اول اینکه برای به دست آوردن اسباب مورد نیاز تربیت انسان از جمله علم و دانش و پاسخگویی به سئوالات و شبهات برنامه ریزی کرد و دوم اینکه مراقبت کنیم از اینکه علف‌های هرز وی را فرا نگیرد.
گاهی انسان به خاطر یک صفت بد و یک اشتباه در مراتب انسانی عدول می‌کند. بسیاری از انسان‌هایی که بد می‌شوند همه صفت‌های بد را ندارند. ممکن است کسی فقط به خاطر دزدی به زندان برود اما بسیاری از صفت‌های نیک دیگر را داشته باشد ولی به دلیل این یک صفت بد از مقام انسانی عدول کرده و خطاکار شده است.
خداوند به کار سخت‌تر پاداش بیشتری می‌دهد و وعده می‌دهد که پاداش بزرگ کردن دختر با همه سختی‌هایش بهشت است
غذای روحی و جسمی، دوستان و آداب و رسوم، چالش‌های فرهنگی مانند گسست نسل‌ها که نیاز به مطالعه دارد که چطور بین نسل‌ها ارتباط برقرار کرد و تهاجم فرهنگی که از بیرون مرزهاست از جمله چالش‌های موجود در تربیت دختران است که البته این‌ها جدید نیست و همیشه بوده است اما نوع و فراگیری آن‌ها تغییر کرده که باید برایش برنامه داشته باشیم. مثل ارتباط بیشتر بین پدر و مادر و دختر، داشتن معلم خوب، مطالعه‌کردن و پاسخگویی به سئوالات.
بچه‌های ما سئوال‌های بدون جواب بسیاری دارند، همان طور که ما تنوع غذایی را برای فرزندانمان لحاظ می‌کنیم باید تنوع تربیتی هم برای فرزندانمان به کار بگیریم. خیلی از کارها را خودمان نمی‌توانیم انجام دهیم و نیاز به مشاور و استاد و همراه خوب داریم. اگر این مسائل انجام شود هم بچه‌ها خوب تربیت می‌شوند و هم در تصمیم گیری و قدرت تشخیص خیر از شر پیشرفت خواهند کرد.
در منابع دینی بر داشتن دختر تأکید شده و از آن به عنوان رحمت یاد شده و پاداش دختردار بودن بهشت بیان شده است. این همه توجه به یک جنس از چه چیزی ناشی می‌شود؟
رحمت و مهربانی و نقش دختر در خانه در راستای مراقبت از کانون خانواده یکی از دلایل اطلاق دختر به رحمت خداوندی است. به این معنی که دختر با جنس لطیف خود می‌تواند آرامش و رحمت را برای خانواده‌ها به ارمغان بیاورد. مساله دوم به دلیل سختی دخترداربودن است.
صیانت‌کردن از دختر در خانواده به دلیل آسیب پذیری بیشتر دخترها سخت‌تر است. به همین دلیل باید مراقبت بیشتری صورت بگیرد و خداوند هم به کار سخت‌تر پاداش بیشتری می‌دهد و حتی وعده می‌دهد که پاداش بزرگ کردن دختر با همه سختی‌هایش بهشت خواهد بود.
نظر شما