دیدار اردوغان با پوتین تغییر راهبردی در سیاست خارجی ترکیه نیست

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- پیمان یزدانی: دیدار رئیس جمهور ترکیه با همتای روس خود در سن پترزبورگ و همچنین سفر وزیر خارجه ایران به آنکارا در روزهای اخیر در کانون توجهات کارشناسان بوده است.

برخی این دیدارها و تحولات اخیر و انتقادهای مقامات ترک از آمریکا و اروپا و متهم کردن آنها به حمایت از کودتاچیان 15 جولای را نشان از گرایش ترکیه به روسیه و دلسرد شدن این کشور از متحدان غربی خود به ویژه آمریکا می دانند، امری که در صورت وقوع موجب تغییر بسیاری از موازنه ها در منطقه خواهد شد.

در همین راستا گفتگویی داشته ایم با «صادق ملکی» کارشناس ارشد مسایل منطقه که مشروح آن در زیر آمده است:

*اهمیت سفر محمد جواد ظریف وزیر خاجه کشورمان به ترکیه در مقطع کنونی را چگونه ارزیابی می کنید؟

انجام هر سفر بین تهران و آنکارا و بالعکس برای بهبود روابط باید مورد استقبال قرار گیرد و مد نظر باشد. با مد نظر قرار دادن توئیت ها و شب زنده داری های محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان باید عرض کنم که این سفر دیرهنگام بود. درک موقعیت و استفاده از فرصت ها یک اصل در عالم سیاست است. با توجه به مدنظر قرار دادن مواضع ایران به نظر می رسد باید فردای کودتای نافرجام ترکیه، نماینده ویژه رئیس جمهوری ایران برای حمایت از ترکیه به آنکارا اعزام می شد و متعاقب آن سفر آقای جهانگیری قبل از سفر نظربایف اگر در دستور کار قرار می گرفت می توانست با توجه به اختلافات موجود در روابط ایران و ترکیه در جهت تلطیف شرایط تاثیرات مثبتی برای ترمیم روابط بگذارد.

با این وجود سفر با تاخیر آقای ظریف حتما تاثیرات مثبت بر روابط دو جانبه خواهد داشت. همسایگی ایران و ترکیه الزاماتی اجباری را فارغ از دوستی تاریخی و روابط گسترده دو کشور ایجاد کرده است که دو کشور ضروری است برای آنکه از تاثیرات بحران های منطقه ای دور شوند و فارغ از آن کمک به حل بحران ها نمایند با همدیگر  همکاری صمیمانه ای داشته باشند. سفر ظریف به ترکیه می تواند کمک شایانی به این روند باشد.

*با توجه به دیدار اخیر پوتین و اردوغان آیا می توان گفت چرخش ترکیه به سوی روسیه یک گردش راهبردی است؟

سفر اردوغان به سن پترزبورگ و دیدار با پوتین بیش از هر چیزی حاصل نیازهای متقابل دو طرف به یکدیگر است. آنهایی که سفر اردوغان به روسیه را چرخشی راهبردی از سوی ترکیه قلمداد کرده اند بیش از اشاره به واقعیت آرزوهای خود را بیان کرده اند. ترکیه دارای پیوندهای عمیق نظامی، اقتصادی و سیاسی با غرب و به ویژه آمریکا است. شرایط راهبردی آنکارا با غرب با تحولی مثل یک کودتای نافرجام دچار تغییرات بنیادی نخواهد شد. ترکیه دیروز با عضویت در ناتو پیوند عمیقی با غرب یافت و ترکیه امروز علاوه بر ناتو با ایجاد پیوندهای عمیق اقتصادی با غرب بیش از گذشته نگاه خود را معطوف به غرب کرده است.

ارتقاء موقعیت سیاسی و اقتصادی استانبول به عنوان کانون اقتصاد خاورمیانه و مرکز اجلاس های بین المللی حاصل تعامل رهبران ترکیه با نظام بین المللی و سرمایه جهانی است. به هر حال ترکیه کشور بزرگی است و بی شک امنیت ترکیه امنیت ایران است. این یک تعارف سیاسی نیست زیرا ویروس ناامنی قابلیت سرایت سریع به همسایگان را دارد؛ همانگونه که از عراق به سوریه سرایت کرد. کشورهای منطقه باید تلاش کنند با این ویروس ناامنی مبارزه کنند و ایران و ترکیه می توانند در این روند نقشی ویژه و سازنده ایفا کنند.

*آیا بهبود روابط بین ایران و ترکیه نهایتا می تواند منجر به همکاری راهبردی بین دوکشور شود؟

همکاری استراتژیک حاصل نیاز متقابل کشورها و تغییر ذهنیت ها و صف بندی کشورها در نظام بین الملل و چالش های منطقه ای است. ایران در میان کشورهای جهان به واسطه نگاه ایدئولوژیک مبتنی بر استقلال شریک راهبردی در جهان ندارد.  به نظر می رسد برای رسیدن به آرزوی روابط راهبردی میان تهران و آنکارا باید اول ذهنیت ها را تغییر داد و بعد از آن با تلاشی مستمر و بلند سعی کرد به روابط راهبردی نزدیک شد.