مرزهای تلخ داستان و واقعیت در «اینجا خانه من است»

به گزارش خبرنگار مهر، نشست رونمایی مجموعه داستان «اینجا خانه من است» نوشته مسعود بُربُر خبرنگار و فعال حوزه محیط زیستت، با حضور جمعی از اهل قلم، مسئولان، خبرنگاران و فعالان محیط زیست در محل کتابفروشی آمه در تهران برگزار شد.

ناشر، پشت جلد «اینجا خانه من است» کتاب را اینگونه معرفی کرده است:

در دیوارهای ارگی قدیکی جنازه ۶۸ بچه پیدا شده است، دلیل دفن بچه‌ها در دیوار مشخص نیست، سرباز نگهبان ارگ خوابی می‌بیند؛ سدی ساخته می‌شود، آب و برق روستاییان پشت سد را قطع می‌کنند تا خانه‌هایشان را رها کنند و آب بالاتر می‌آید؛ دختری در دره ارواح گم شده است. یک وکیل، یک شکارچی، و یک باستان‌شناس می‌گویند از سرنوشت او اطلاع دارند؛ جاده‌ای از میان جنگلی می‌گذرد، کامیونی با ماده پلنگی که از جاده می‌گذشته تصادف می‌کند. سینه‌ی پلنگ شیر داشته است، گروهی به جستجوی توله‌پلنگ‌های احتمالی راهی می‌شوند؛ آخرین اسپهبد کوه‌های رویال، زمانی که با فریب از سربازان دشمن شکست می‌خورد، همسر و فرزندانش را در غاری پنهان می‌کند و برای گرد آوردن سپاه دور می‌شود، سپاه دشمن غار را محاصره می‌کند، پیکی در میان سپاهیان دشمن هست...

بر اساس همین گزارش، در نشست رونمایی از این اثر، حیدر زاهدی، مدرس فلسفه، منتقد ادبی و روزنامه‌نگار با بیان اینکه ارجاع به واقعیت، روابط بینامتنی، نثر کار شده و جهان جادویی از ویژگی‌های کار بُربُر است، به فعالیت چندساله وی به عنوان خبرنگار حوزه محیط زیست اشاره و تاکید کرد: همانگونه که او خود در مقدمه کتاب اشاره کرده، مرز گزارش و داستان در آثار او نامشخص است. در گزارش‌های می‌توان توصیف‌های داستانی را دید و در داستان‌هایش با سویه‌ سهمگین واقعیت رو به رو شد.

وی در ادامه با تأکید بر حضور بینامتنی در مجموعه آثار بُربُر تصریح کرد: در برخی داستان‌های قبلی او می‌دیدید که شخصیتی فرعی در یک داستان به شخصیت اصلی داستانی دیگر بدل می‌شود یا یک مکان مشخص زمینه‌ی داستان‌های مختلفی در زمان‌های مختلف می‌شود. از سوی دیگر ارجاع داستان‌های وی به متون کهن و اسطوره‌های ایرانی و غیرایرانی وجه دیگری از بینامتنی را در آثار او تشکیل می‌دهد.

این منتقد ادبی توضیح داد: برای نمونه در یک داستان که اتفاقاً نثر سده پنجم هجری دارد یکی از شخصیت‌های داستان ابوالفضل بیهقی است. اما شخصیت دیگری که با او رو به رو شده و گفتگویی غیرمستقیم با او دارد یک خبرنگار حوزه میراث فرهنگی است!

زاهدی با تأکید بر اینکه همین ویژگی‌ها جهانی جادویی در آثار بُربُر پدیدمی‌آورد تأکید کرد: در داستان دیگری شما به گفتگوی فردی با یک مار گوش می‌سپرید که روی مار نامی دخترانه نهاده است. این شاید جادویی باورناپذیر باشد اما زمانی که شما از علاقه ویژه بُربُر به مارها آگاهی پیدا کنید حتی در جهانی این اندازه جادویی هم رد واقعیت شما را رها نمی‌کند.

وی در پایان وجه دیگر کار بُربُر را تلخی بی‌پایانی دانست که گاه از سیاهی به طنز نزدیک می‌شود و تصریح کرد: به این ترتیب به نحوی می‌توان آثار او را ذیل عنوان گروتسک نیز دسته بندی کرد هرچند که درگروتسک شما اغلب با طنزی رو به رو هستید که سیاه است اما اینجا سویه طنزی در کار نیست بلکه تلخی و سیاهی آن‌قدر سنگین است که گاه به طنز نزدیک می‌شود.

در ادامه این نشست، اقبال معتضدی، نویسنده، شاعر و مترجم به پیشینه نویسنده در حوزه گردشگری و سفر و تأثیرات این پیشینه بر داستان‌های او پرداخت. علی سرهنگی روزنامه‌نگار نیز بخشی از سخنان خود را به موضوع پیشینه روزنامه‌نگاری بُربُر به ویژه در حوزه محیط زیست و گردشگری و تأثیرات آن بر داستان‌های «اینجا خانه من است» اختصاص داد.

در پایان محمود آموزگار، مدیر نشر کتاب آمه و رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، در سخنانی فرایندی را که منجر به انتشار این کتاب شد، توضیح داد و تأکید کرد که انتخاب سوژه‌های بکر و تازه، طرح چالش‌های محیط زیستی، انتخاب شخصیت‌هایی از بافت‌های مختلف فرهنگی در کشور و محدود نبودن به کافه‌ها و آپارتمان‌ها از ویژگی‌های مجموعه «اینجا خانه من است» به شمار می‌رود.

آیین رونمایی کتاب «اینجا خانه‌ی من است» با حضور مجید فدایی مدیرکل روابط عمومی سازمان محیط زیست، ژما جواهری پور مشاور آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست، محمود حسینی زاد نویسنده و مترجم، اقبال معتضدی شاعر، نویسنده و مترجم، علی سرهنگی روزنامه‌نگار، ایرج میلانی مستندساز، حمید خداداد نوازنده و آهنگساز، حیدر زاهدی مدرس فلسفه و منتقد ادبی، علی اکبر حیدری نویسنده، شهرام شهیدی نویسنده، محمدرضا فرهادی پور مترجم، ابراهیم محرابی مترجم، احسان محمدی نویسنده، رضا ساکی روزنامه نگار و نویسنده، محمود آموزگار مدیر نشر کتاب آمه و رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و جمعی از خبرنگاران و هنرمندان کشور در محل کتاب آمه برگزار شد.