خبرگزاری مهر، گروه استان ها - فاطمه کازرونی: در ماه عزاداری سید وسالار شهیدان کهن‌ترین میدان بزرگ جهان در «نقش جهان» نیز چادر عزا بر سر می‌کشد و دیوارهای کهن مسجد امام (ره) که سال های سال، آسمان آبی‌اش از نوای عزاداری سیدالشهدا سیاه‌پوش شده است بار دیگر پرچم و علم عزا بر دوش می‌کشد.
محرم که از راه می رسد از دورترین کوچه خیابان‌های این استان با نقش‌های تاریخی هفت‌هزار ساله تا میدان نقش جهان به عنوان مهم‌ترین نماد پایتخت فرهنگی جهان اسلام سیاه‌پوش و عزادار می‌شود.
عزاداری برای سیدالشهدا (ع) در اصفهان از چند روز پیش از آغاز ماه سوگواری امام حسین (ع) با چاووشی‌خوانی و اعلام آغاز ماه محرم شروع می‌شود و تا پایان ماه صفر در شهرستان‌های مختلف ادامه دارد.
تعزیه اصفهان، خمینی‌شهر، نجف‌آباد و کاشان به ثبت ملی رسید اما نکته جالب توجه این است که در اصفهان بیشتر لوازم و تجهیزات مورد نیاز تعزیه‌خوانی از نذورات مردم تهیه می‌شودعرض ارادت اصفهانی‌ها به اهل‌بیت عصمت و طهارت از قدیم‌الایام از این نظر شهرت بسیار داشته است که اهالی این شهر عقیده خاصی به زنده نگه داشتن مجالس یاد اهل بیت (ع) در طول سال دارند، بدین ترتیب پس از پایان ماه صفر تا محرم سال آینده در گوشه گوشه این دیار کهن مجالس روضه‌خوانی برای عرض ارادت به امام حسین (ه) و اهل بیت عصمت و طهارت برپا می‌شود.
ثبت ملی تعزیه شهرستان‌های مختلف استان اصفهان
تعزیه به عنوان هنر نمایشی سوگواری امام حسین (ع) از ماه محرم در شهرستان‌های مختلف آغاز و در اواخر ماه صفر مصادف با ایام وفات پیامبر گرامی اسلام (ص) و شهادت امام حسن(ع) رونق بیشتری پیدا می‌کند به ویژه در روستای قودجان خوانسار که در این ماه پذیرای تعزیه‌گردانانی از سرتاسر کشور است و مراسم تعزیه آن در ایام سوگواری پایان ماه به شکل مستقیم پخش می‌شود.
این هنر به تعبیری برترین شیوه بیان حقیقت در دورانی از تاریخ است که اجازه روشنگری‌های صریح از عاشقان و پیروان امام حسین (ع) سلب شده بود. به هر تقدیر تعزیه در این استان جایگاهی ویژه دارد به گونه‌ای که تعزیه اصفهان، خمینی‌شهر، نجف‌آباد و کاشان به ثبت ملی نیز رسیده است اما نکته جالب توجه این است که در اصفهان بیشتر لوازم و تجهیزات مورد نیاز تعزیه‌خوانی از نذورات مردم تهیه می‌شود .
در عاشورای حسینی تمامی مردم اصفهان گِل عزا بر سر یا لباس خود کشیده و با حضور در قافله‌های عزاداری سرتاسر شهر را شور و نوای لبیک به امام حسین (ع) می‌بخشندمحرم در اصفهان با سیه پوش کردن و علم عزا افکندن در مساجد و حسینیه‌ها آغاز می‌شود و تقریبا در دهه نخست محرم در اغلب نقاط این شهر صبح‌ها و شب‌ها مراسم عزاداری برپاست.
نوای لبیک عزاداران به امام حسین (ع) در روز عاشورا
همانند دیگر نقاط کشور هر شب از دهه نخست محرم با نام یکی از یاران و یا فرزندان امام حسین (ع) نامگذاری شده است و پس از مراسم سخنرانی، با یاد مظلومیت امام حسین (ع) مراسم سینه‌زنی و عزاداری برای یاران امام حسین (ع) برگزار می‌شود.
مراسم سوگواری سیدالشهدا در اصفهان روزهای تاسوعا و عاشورا به اوج خود می‌رسد، این مراسم‌ها به طور معمول از صبح زود آغاز می‌شود و در پایان مراسم پس از اقامه نماز ظهر از عزاداران پذیرایی می‌شود.
در عاشورای حسینی تمامی مردم اصفهان گِل عزاداری بر سر یا لباس خود کشیده‌اند و با حضور در قافله‌های عزاداری سرتاسر شهر را شور و نوای لبیک به «هل من ناصر ینصرنی» امام حسین (ع) می‌بخشند.
اشک زلال عزاداری در چشم نوجوانان و کودکان عزادار قافله عاشورا
از نوجوانی که با اشک زلالِ سوگواری در چشم و خاک عزا بر سر شاید به قاسم و عبدالله بن الحسن فرزندان امام حسن (ع) می‌اندیشد تا نوزادانی که با پیشانی بند سبز و سرخ یا اباعبدالله الحسین (ع) خود تداعی‌گر لحظه جانسوز وداع امام حسین (ع) برای کودکی شش‌ماهه هستند.
از سالیان پیش تاکنون قافله‌های سوگواری در اصفهان پس از عزاداری در میدان امام خمینی (ره) و یا میدان امام علی (ع) تجمع پیدا می‌کنند و نماز ظهر عاشورا با حضور تمامی قافله‌های عزاداری به شکل یکپارچه در مسجد و میدان امام (ره) اقامه می‌شود.
همزمان با شام شهادت امام حسین(ع) و یاران باوفای ایشان مردم استان ضمن حضور در مراسم‌های عزاداری بر مصائب فرزندان و اسرای کربلا می گریند و به یاد شام غریبانِ بازماندگان کاروان امام حسین (ع) با در دست داشتن شمع در مراسم حاضر می‌شوند؛ نذری این شب نیز به طور معمول شله‌زرد( از آش‌های معروف اصفهان با برنج، زعفران، شکر و گلاب) است.
برخی مراسم‌های عزاداری اصفهان شهرت تاریخی خاصی دارند چراکه از بیش از ۱۰۰ سال پیش تاکنون در اصفهان برپا و مردم به حضور در این مجالس عقیده خاصی دارند که از جمله این موارد روضه حاج زرگرباشی در خیابان طالقانی، بانک‌دار در خیابان چهارباغ پایین و روضه شهید مظلوم شمس‌آبادی است که به طور معمول به شکل متوالی در ماه محرم و صفر ادامه دارد.
برخی هیئت‌های اصفهان مانند عاشوراییان و رزمندگان اسلام نیز علاوه بر قدمت ۱۰ تا ۳۰ ساله با دعوت از روحانیون شهیر کشور و برگزاری نمایشگاه‌هایی در کنار مراسم عزاداری مورد استقبال پرشور از سوی جوانان و نوجوانان هستند.
در این میان شهرستان‌های اصفهان نیز مراسم‌های سنتی و قدیمی برای عزاداری سیدالشهدا دارند که به برخی از آنها اشاره می‌شود.
قافله عزاداری در خمینی شهر اصفهان
برپایی قافله عزاداری در روز عاشورا از سنت‌های قدیمی خمینی‌شهر در روز عاشورا است، این قافله به طول چندین کیلومتر شامل شترسوار و اسب‌سوارانی است در خیابان‌های خاصی از شهر حرکت می‌کنند و به طور معمول مردم اصفهان از نقاط مختلف استان با حضور در این شهر برای مشاهده عبور این قافله و عزاداری صف می‌کشند.
در صف نخست این قافله انبیای الهی همچون آدم، نوح، سلیمان و غیره قرار دارند و در ادامه نیز سپاه امام حسین (ع) و عمر بنی سعد هرکدام با پوشش ویژه خود حرکت می‌کنند.
غذای نذری اصلی در خمینی‌شهر در این روز برخلاف غذای معمول اصفهان آبگوشت است و آش نذری نیز در نقاط مختلف شهر درمیان مردم پخش می‌شود.
برپایی آیین ۹۰۰ ساله نخل گردانی در شهرستان نطنز
مهم‌ترین آیین نطنز در دهه نخست محرم برپایی آیین ۹۰۰ ساله نخل گردانی است که پس از ۹۰۰ سال همچنان به شیوه قدیم خود در تمام نقاط این شهرستان برگزار می شود و دستخوش تغییر نشده است.
همچنین آیین تعزیه‌خوانی در چهار حسینیه مرکز شهر، ارشاد علیا، افوشه و سرشک برگزار می شود و برترین تعزیه خوانان کشور عصرها در این شهر این آیین قدیمی را اجرا می‌کنند.
رسومات عزاداری در شهرستان خوانسار
آغاز محرم در خوانسار با مراسم خاص چاووشی‌خوانی همراه است؛ نکته مهم اینکه عزاداری های خوانسار حال و هوای سنتی خود را حفظ کرده است و از تهاجم مدرنیته و عزاداری های سبک جدید در امان بوده است.
بعد از ظهرها چندین تعزیه فعال در خوانسار در طول ماه محرم به اجرای مراسم می‌پردازند و در ماه صفر نیز اجرای تعزیه به ویژه در روستای قودجان در کشور شهرت ویژه‌ای دارد.
عزاداری هفت هیئت قدیمی نایین در سوگ امام حسین (ع)
عزاداری خاص و سنتی هفت هیئت قدیمی نایین در ایام محرم شهرت بسیار دارد و بسیاری از عزاداری‌ها پس از اجرا به شیوه خاص در طول حسینیه‌های این هفت هیئت در امامزاده سلطان سید علی(ع) ادامه پیدا می‌کند.
در شب‌های ۱۲ و ۱۳ ماه محرم در برخی هیئت‌های این شهرستان مراسم تعزیه خوانی نیز برگزار می شود.
نظر شما