افزایش مرگ در هوای آلوده تهران/کدام مناطق بیشترین آلودگی را دارند

به گزارش خبرنگار مهر، هوا که رو به سردی می رود تعداد روزهای آلوده نیز افزایش پیدا می کند. اولین تصمیم برای مهار آلودگی هوا افزایش محدودیت های ترددی شهروندان است و تعطیلی مدارس. تصمیم گیران این حوزه یک هشدار هم در انتهای هر تصمیمی به کودکان و سالمندان و زنان باردار می دهند که از خانه هایشان بیرون نیایند. داستانی که هر سال پاییز و زمستان تکرار می شود. برخی مدیران شهری می گویند در روزهای آلوده هوا یک شیفت کاری به بهشت زهرا افزوده می شود.

موضوعی که تاکنون هیچ نهادی علمی آن را تایید نکرده بود اما یک مقاله علمی اثبات کرده است که میان تعداد روزهای آلوده سال و افزایش مرگ و میر رابطه معنا داری وجود دارد.

آلودگی هوا در زمستان بیشتر قربانی می گیرد

شهر تهران یکی از آلوده ترین شهرهای جهان محسوب می شود که عواقب آن به صورت بیماری ها و امراض قلبی عروقی، تنفسی و سکته مغزی متوجه ساکنان این شهر می شود. شواهد نشان داده است که در روزهائی که آلودگی هوای ناشی از ذرات معلق زیاد بوده ، موارد پذیرش افرادی که دچار مشکلات قلبی-عروقی و تنفسی شده بوده اند، بیشتر بوده است.

در مطالعه ای مسعود فشکی کارشناس مهندسی بهداشت محیط در خصوص رابطه مرگ و میر شهروندان و آلودگی هوا در سال ۹۳ انجام داده است مشخص شده که میان افزایش آمار مرگ و میر و روزهای آلوده ارتباط معناداری وجود دارد.

 این مطالعه از نوع مطالعات مقطعی است و در شهر تهران انجام گرفت. داده های مرگ و میر ناشی از بیماری های تنفسی طی دوره آماری مورد مطالعه (سال ۱۳۹۴) از سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان بهشت زهرا دریافت شده است.

نتایج این تحقیق نشان می دهد  که در سال ۱۳۹۳، ۵۱۵۸ نفر به دلیل مشکلات تنفسی جان خود را در شهر تهران از دست داده اند. همچنین ارتباط معناداری بین مرگ و میر ناشی از بیماری های مورد مطالعه با آلودگی هوا وجود دارد. بین جنسیت افراد فوت شده و علت فوت ارتباط معنی داری وجود ندارد. افراد بالای ۶۵ سال حساسیت بیشتری به آلودگی هوا دارند، ۶۲.۲%، از فوت شدگان سنی بیشتر از ۶۵ سال داشتند. میانگین سنی فوت شدگان ۶۵.۵۷ سال بود. ۲۸۹۸ نفر از فوت شدگان مرد، ۲۱۵۶ نفر زن و ۱۰۴ نفر نوزاد هستند. بیشترین میزان مرگ و میرها (۲۶۶۴ مورد) بخاطر نارسائی تنفسی بود.

 بیشترین ارتباط بین آلودگی و مرگ و میر ناشی از بیماری های تنفسی به ترتیب مربوط به ماه های دی، بهمن و اسفند است. اولین گام برای حل مشکل آلودگی هوا ارزیابی و بهترین راه برای کنترل آلودگی هوا پیشگیری از آن است.

تعداد مرگ و میر به تفکیک جنسیت در سال ۱۳۹۳

مشکلات تنفسی  عامل ۷۰ درصد مرگ و میرها در تهران

تخمین زده می شود که حدود ۷۰ درصد مرگ ومیرها درتهران ناشی از مشکلات تنفسی و قلبی است که این مشکلات ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با آلودگی هوای تهران دارد.

با توجه به آمارواطلاعات موجود، مصرف انرژی های فسیلی در بخش حمل و نقل روند روبه رشدی دارد که به همین میــزان شاهد رشد انواع آلاینده های ناشی از این بخش در هوای کشور هستیم به طوری که در سال ۱۳۸۰ بخش حمل و نقل بیشترین سهم رادر آلودگی داشته و به میزان ۲.۶۰درصد اکسیدهای ازت، ۲۲ درصد دی اکسید گوگرد، ۳.۹۸ درصد منواکسیدکربن، ۹۰ درصد هیدروکربن ها و ۷۵ درصد ذرات معلق را منتشر کرده است.

بر اساس این پژوهش معابرتهران حداکثر برای ۲ میلیون دستگاه خودرو ظرفیت دارند، در صورتی‌ که در حال حاضر ۵.۳ میلیون دستگاه خودرو در تهران تردد می‌کنند. آمارها نشان می دهند که تهران یکی از آلوده ترین شهرهای دنیا محسوب می شود.

بر اساس آمار بین المللی بیماری های ناشی از آلودگی هوا چهارمین رتبه مرگ و میر را به خود اختصاص داده اند و بنابر گزارش سازمان ملل متحد هر ساله ۳ میلیون نفر از مردم جهان بر اثر این پدیده جان خود را از دست می دهند. همچنین تحقیقات انجام شده توسط شرکت کنترل کیفیت هوا و وزارت بهداشت نیز حاکی است که میزان این آلاینده ها در شهر تهران ۸.۲ برابر استاندارد جهانی است، به این ترتیب روزانه ۱۲۰۰ تن آلاینده در هوای تهران پخش می شود و این در حالی است که رشد سالانه انتشار CO۲ در کشور برابر ۲۵% است. از سوی دیگر باید توجه داشت که آلودگیهای شهری تا صد کیلومتر را تحت الشعاع قرار می دهند، همچنین سوانح رانندگی را افزایش داده و با کاهش دما این نوع آلودگی ها تشدید می شوند.

در کشورهای مختلف از جمله کشور یونان، قسمت های شرقی آلمان، چین و برزیل در مورد ارتباط بین آلاینده های هوا و مرگ و میرهای ناشی از بیماری های مختلف مطالعات فراوانی انجام شده است.

نتایج مطالعات پیشین نشان می دهند که منوکسیدکربن و ذرات معلق بیشترین غلظت آلاینده ها را در شهر تهران دارا هستند. همچنین بر اساس طرح جامع ارزیابی اقتصادی خسارات وارده بر سلامتی، حاصل از هوای تهران در سال ۱۳۸۲، بیشترین ارتباط بین کل مرگ و میر و ذرات آلاینده مشاهده شده است.

بیشترین مرگ و میر جمعیت شهر تهران مربوط به نارسائی تنفسی ۵۱.۶ درصد، بیماری ریوی ۲۶درصد، پنومونی ۱۵.۲درصد، ادم ریوی ۲.۸درصد، سایر بیماری ها ۱.۷درصد، آسم و برونشیت ۱.۱درصد، آپنه ۰.۹درصد، عفونت تنفسی ۰.۶درصد و آبسه ۰.۱درصد را به خود اختصاص داده اند.

تعداد مرگ و میر به تفکیک منطقه در سال ۱۳۹۳

کدام مناطق بیشترین و کم ترین قربانی را داشتند

در این بررسی مشخص شده است که در مناطق ۲۲ گانه تهران، منطقه ۱۰ بیشترین فراوانی مرگ و میر را (۳۲۵ مورد) دارا بود و منطقه ۲۲ تهران (۴۶ مورد) کمترین فراوانی مرگ و میر را به خود اختصاص داده است.

فراوانی بیماریهای تنفسی در ماه های مختلف سال در شهر تهران را نشان می دهد. بیشترین ارتباط بین آلودگی و مرگ و میر ناشی از بیماری های تنفسی به ترتیب مربوط به ماه های دی، بهمن و اسفند است و کمترین مقدار مرگ و میر مربوطه به ماه های خرداد، مرداد، آذر و شهریور است.

 پدیده آلودگی هوا یکی از ره آوردهای توسعه صنعتی است که با افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی، توسعه حمل و نقل و میزان سوخت، روز به روز بر شدت آن افزوده می شود. این پدیده امروزه به یکی از معضلات شهر تهران مبدل شده است. شهر تهران بعنوان بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر کشور به دلیل شرایط خاص جغرافیائی، اجتماعی، فرهنگی و توسعه شهری، دچار معضل آلودگی هواست و از مصرف بی رویه انرژی در بخش حمل و نقل شهری رنج می برد رشد بی رویه شهر تهران در چند دهه اخیر و فقدان یک برنامه ریزی مدون برای توسعه شهر و طراحی خیابانها و مساکن، موقعیت قرارگیری صنایع  کارخانجات، کوه ها و جهت باد، سبب ایجاد آلودگی های شدید بخصوص در زمان وقوع وارونگی های شدید دمائی شده است. آلودگی هوا اثرات بسیار گسترده ای بر سلامت انسان بر جای می گذارد.

کودکی که ١٦ سال پیش در چنین روزی در تهران متولد شده از مجموع ٥٨٤٠ روزی که از عمرش سپری شده تنها ۳.۵درصد از روزهای عمر خود را در هوای «پاک» تنفس کرده و تقریبا در بیش از ٩٦ درصد دیگر از روزهای باقیمانده، هوای «ناپاک» به داخل ریه های خود فرو داده است. البته اگر به یاد بیاوریم که بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، استاندارد روزانه آلاینده ذرات معلق کوچک تر از ۲.۵ میکرون در هوا ١٠ میکروگرم در متر مکعب و در ایران استاندارد ملی ما ٣٥ میکرو گرم در مترمکعب است، یعنی همین ۳.۵ درصد از کل روزهایی که بر اساس استاندارد کشورمان مدعی هستیم هوای پاک داشته ایم، به کابوس آلودگی تبدیل می شود.

فراوانی مرگ و میر ناشی از بیماری های تنفسی در ماه های مختلف سال در سال ۱۳۹۳

پرکارترین ماه کارکنان بهشت زهرا

بنابراین بی دلیل نیست وقتی سازمان بهداشت جهانی تهران را در بین ٣١ کلانشهر جهان، آلوده ترین شهر به لحاظ آلاینده ذرات معلق کوچک تر از ۲.۵میکرون اعلام می کند. بر اساس مطالعه ای که سازمان بهداشت جهانی در فاصله بین سال های ٢٠٠٨ تا ٢٠١٣ روی بیش از ١٥٠٠ شهر از ٩١ کشور جهان انجام داد و در آوریل ٢٠١٤ منتشر کرد تهران همچنین در بین ١٥٢٤ شهر مورد مطالعه، به لحاظ آلاینده ذرات معلق کوچک تر از ۲.۵ میکرون در رتبه ٣٥٤ قرار گرفت. این آمار نشان داد که تهران دارای بیشترین میانگین غلظت سالانه آلاینده ذرات معلق کوچک تر از ۲.۵میکرون از جمع ٣١ کلانشهر منتخب جهان بوده در حالی کمترین میزان غلظت این آلاینده مربوط به شهر ونکور بوده است. همچنین تهران از نظر آلاینده ذرات معلق کوچک تر از ١٠ میکرون در رتبه ١٦٢ قرار گرفته است.

آمارهای سازمان بهشت‌زهرا و شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران نشان می‌دهد ارتباط مستقیمی میان آلودگی هوا با تعداد مرگ‌ومیرها در این شهر وجود دارد. این آمار نشان می‌دهد در هر ماهی که تعداد روزهای بیشتری کیفیت هوای شهر ناسالم گزارش شود، به شکل معناداری تعداد مرگ‌ومیرهایی که در تهران به وقوع می‌پیوندد نیز بیشتر می‌شود. بر این اساس ماه‌ دی هرسال که بدلیل وقوع پدیده وارونگی دما یا اینورژن همیشه بیشترین روزهای آلوده سال به ثبت می‌رسد، پرکارترین ماه کارکنان سازمان بهشت‌زهرا نیز است. این رابطه به شکل معکوس نیز صادق است، یعنی هر چه هوای شهر در یک ‌ماه سالم‌تر باشد، امکان کاهش مرگ‌ومیر شهروندان نیز بالاتر می‌رود.