خبرگزاری مهر، گروه استان ها_مهدی رستمی: «کتاب ها نمایشگاهی است، امانت داده نمی شود، در صورت تمایل کتاب را ملاحظه بفرمایید و سپس آن را در جای خودش قرار دهید.» این داستان کوتاه ادبیات کودک دینی در استان فارس است.
در حال حاضر سوپرمارکت ها و دکه های روزنامه فروشی نخستین مکانی هستند که کودکان به کتاب کودک دسترسی دارند اما چنین تولیداتی به ادعای کارشناسان کتابهای فاقد ارزش فرهنگی و محتوایی به حساب می آیند که در برخی از انها حتی مشخصاتی از نویسنده کتاب نیز وجود ندارد.
در این رهگذر معدود کتابهایی که در راستای ادبیات دینی کودک تولید شده اند بیشتر جنبه نمایشگاهی پیدا کرده اند که قابل فروش نیستند یا با تیراژ پایین چاپ شده اند که به سرعت نایاب می شوند و این چرخه باعث شده ادبیات دینی کودک در درسترس مخاطبان خردسالش قرار نگیرد.
کودکان باید از همان سنین ابتدایی عمر خود، با مفاهیم دینی آشنا شوند
احد ده بزرگی شاعر آیینی کشور در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: دین سهم زیادی در ادبیات کودک ندارد و ادبیات کودکان ارتباط نزدیکی با دین بر قرار نکرده است و این در حالی است که بر اساس آموزه های دینی کودکان باید از همان سنین ابتدایی عمر خود، با مفاهیم دینی آشنا شوند.
این شاعر آیینی کشور ادامه می دهد: ادبیات کودک دینی حال خوبی ندارد و کودکان در دنیای ادبیات کودک با تخیل و طبیعت زندگی می کنند اما باید آگاه بود که زندگی در دنیای خیالی سودی به حال کودکان ندارد و این کودک در آینده نخواهد توانست سهم زیادی از آینده کشور خود داشته باشد، و کودکان در کنار تخیل باید با دنیای عقل نیز آشنا شوند.
وی تصریح می کند: شعر کودک حال بهتری از داستان کودک دارد اما هنوز جایگاه واقعی خود را بدست نیاورده است. متاسفانه بسیاری از شاعران از اهمیت شعر کودک غافل هستند اما باید آگاه بود که کودکان باید سهم بیشتری از شعر داشته باشند و شعر کودک دینی باعث رشد حس مذهبی کودک می شود.
ده بزرگی یادآور می شود: کودکان آن چه ما به آنها می آموزیم را تصویر پردازی می کنند و در گوشه ای از ذهن خود ذخیره می کنند و ما باید نسبت به تصاویری که در ذهن کودکان ما ذخیره می شود حساسیت داشته باشیم، زیرا این تصاویر، همان تصاویری است که در آینده در کنار هم قرار می گیرند و داستان زندگی آنها می شود.
شاعر آیینی کشور تصریح می کند: بچه ها همانند آیینه ای هستند و به مثابه لوح سفید می مانند و هر آن چه در آن نقش بندد، پایدار باقی می ماند.
داستان ادبیات کودک دینی به قهرمان نیاز دارد
وی می گوید: ادبیات کودک دینی با ایده آل خود فاصله زیادی دارد و باید قهرمانانی وارد داستان ادبیات کودک دینی شوند و گام های بزرگی در این راستا بردارند.
ده بزرگی تاکید می کند: توجه به نسل نو نیازمند تمرکز بر کودکان است و ادبیات کودک دینی نقش بی همتایی در ساختن نسل نو دارد، زیرا بذر تربیت انسان ها در کودکی کشت می شود.
شاعر آیینی کشور هشدار می دهد: متاسفانه در دنیای کنونی والدین نقش تربیتی خود را به نرم افزارها و ابزارهای الکترونیکی واگذار کرده اند، اما باید آگاه بود این ابزارها در راستای رسالت خود گام برمی دارند و هدف از آن تهاجم فرهنگی و نابودی اندیشه های نسل نو است.
وی می گوید: اشعار کودک دینی نباید در کتاب ها و در کنج قفسه کتابخانه ها انتظار قدم های کودکی را بکشند تا دست نوازشی بر سر آنان بکشد و این اشعار باید به سرودهای کودکانه تبدیل شود تا فطرت پاک کودکان را با آهنگ خود به سوی حقایق آسمانی به پرواز درآورند و این تنها در زمانی امکان پذیر است که افرادی گام در این میدان نهند و گام هایی استوار در جهت رشد معرفتی کودکان بردارند.
ده بزرگی می گوید: کودکان و نوجوانان تمامی سرمایه های یک کشور هستند که باید به خوبی مورد بهره برداری قرار گیرند.
گرگ های فرهنگی در سر راه کودکان ایران اسلامی به انتظار نشسته اند
شاعر آیینی کشور ادامه می دهد: وزارت ارشاد و وزارت آموزش و پرورش دو نهادی است که باید رویکرد متفاوتی در این راستا داشته باشند و به خاطر داشته باشند، آنان هستند که باید برای کودکان برنامه ریزی و سرمایه گذاری کنند و بدانند آینده در دستان کودکان و آینده کشور در گرو برنامه ریزی صحیح برای کودکان است، زیرا گرگ های فرهنگی در سر راه کودکان ایران اسلامی به انتظار نشته اند و نباید متولیان فرهنگی کشور تنها نظاره گر این داستان باشند.
وی در آسیب شناسی شمارگان محدود ادبیات کودک و در دسترس جامعه نبودن آنها می گوید: تربیت دینی کودکان باید دغدغه دولت ها باشد، زیرا در غیر این صورت تلاش تمامی افراد دلسوزی که در جهت آینده کودکان ایران اسلامی گام برمی دارند به ثمر نخواهد نشست.
ده بزرگی تاکید می کند: متولیان فرهنگ در کشور باید برای کودکان برنامه ریزی واضح و پیوسته داشته باشند و دل به اقدامات گذرا نسپارند.
شاعر آیینی کشور ادامه می دهد: متاسفانه سهم دین در ادبیات کودک دینی کمتر از 30 درصد است اما همین 30 درصد نیز سهمی در برنامه غذایی روحی کودکان ندارد و این درحالی است که مسئولین تربیت می توانند از این ظرفیت تربیتی تاثیرگذار استفاده کنند و به شیوه های گوناگون کودکان را در مسیری صحیح به سوی آینده ای روشن هدایت کنند.
فضای مجازی و بازی های رایانه ای کودکان را از فطرت انسانی دور می کند
وی هشدار می دهد: هم اکنون فضای مجازی و بازی های رایانه ای اذهان کودکان ما را به تسخیر خود درآورده است و تفکراتی هدایت شده را به ذهن آنان القاء می کند و آنان را در مسیری به حرکت درمی آورد که از فطرت انسانی دور می شوند.
ده بزرگی یاد آور می شود: متولیان پرورش فکری کودکان و نوجوانان باید از خواب غفلت بیدار شوند و همه دست در دست هم دهند و گامی استوار در جهت پرورش فکری کودکان و نوجوانان ایران اسلامی بردارند.
درخت ادبیات کودک دینی برای به ثمر نشستن نیازمند آبیاری است
شاعر آیینی کشور در پاسخ به این سوال که چرا ادبیات کودک در دسترس جامعه نیست و تنها در قفسه های کتاب تولید کننده های آن یافت می شود، گفت: علت اصلی در دسترس نبودن ادبیات کودک دینی عدم سرمایه گذاری مناسب از سوی دولت ها در این راستا است و این در حالی است که ادبیات کودک دینی همانند درختی است که به وسیله شاعران و داستان نویسان کودک در زمینی کاشت می شود، اما باید بدانیم درخت ادبیات کودک دینی برای به ثمر نشستن نیازمند آبیاری است و این آبیاری در کشوری که حکومت دینی دارد باید از سوی دولت آن صورت گیرد.
وی ادامه می دهد: قوای سه گانه هر یک وظیفه ای متمایز در راستای تربیت دینی کودکان دارند که باید آن را به خوبی انجام دهند.
شاعر آیینی کشور یاد آور می شود: برنامه ریزی و حمایت از تربیت دینی کودکان باید در راس اولویت های قوه مقننه قرار گیرد.
وی تصریح می کند: باید طرحی ملی برای تربیت دینی کودکان از سوی دولت ارائه شود و مورد حمایت و اجرای دقیق قرار گیرد تا تحولی بزرگ در ادبیات دینی کودکان صورت گیرد، اما دیگران نیز در این راستا نقشی دارند و باید آن را به خوبی انجام دهند.
ده بزرگی ادامه داد: تمامی کسانی که می توانند برای تربیت دینی کودکان کاری انجام دهند، باید در عملکرد خود تجدید نظر داشته باشند.
این شاعر آیینی کشور تصریح می کند: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری، آموزش و پرورش و صدا و سیمای استان فارس و سایر ارگان های ذیربط هر یک باید ببیننند چه نقشی در این راستا باید ایفا کنند.
وی هشدار می دهد: کودکان ایران اسلامی در معرض شبیخون بزرگ فرهنگی قرار دارند و ما باید کاری انجام دهیم.
ده بزرگی پیشنهاد کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فارس مبنی بر تشکیل انجمن ادبیات کودک دینی در استان فارس را گامی مثبت ارزیابی کرد و گفت: ادبیات کودکان، نیازمند تشکیل چتری از همدلی از سوی تمامی کسانی است که دغدغه تربیت دینی کودکان ایران اسلامی را دارند.
شاعر آیینی کشور تصریح می کند: ادبیات کودک دینی همانند اتومبیلی می ماند و متولیان تربیت کودک نیز همانند چرخ های این اتومبیل هستند و تا زمانی که تمامی این افراد در کنار هم قرار نگیرند، اتومبیل ادبیات کودک دینی به حرکت در نمی آید و تا زمانی که این اتومبیل حرکت نکند، کاری برای کودکان انجام نگرفته است و تمامی تلاش های ما بیهوده خواهد بود.
اما جای این سوال هم چنان وجود دارد که آیا تهدیدات تربیتی کودکان شناسایی شده اند؟ آیا برای مقابله با این تهدیدات برنامه ریزی شده است؟ زیرا هم اکنون در استان فارس به جز مراکز عرضه محصولات فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مرکز عرضه کتاب کودک دیگری وجود ندارد و بی توجهی به کودکان تا آنجا پیش رفته است تا سوپر مارکت ها و روزنامه فروشی ها در کنار عرضه سیگار، اقدام به فروش کتاب کودک می نمایند.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان فارس درآسیب شناسی این موضوع با بیان این که این تصاویر در ذهن کودکان نقش می بندد و در مسیر زندگی آنها در آینده تاثیرگذار است، به خبرنگار مهر می گوید: باید خانواده ها را در زمینه انتخاب کتاب برای کودکان آموزش دهیم و آموزش و پرورش و نهاد کتابخانه ها و رسانه ها می توانند نقشی متمایز در این زمینه داشته باشند.
تولیدات کودک نیازمند نظارت بیشتر است
زهرا افتخاری ادامه می دهد: متاسفانه نمادهای تهاجم فرهنگی در تمامی تولیدات کودک یافت می شود و نظارتی هم در برابر آنها وجود ندارد.
وی با بیان این که تولیدات کودک باید شاهد نظارت بیشتری از سوی مسئولین باشد، گفت: کودکان به طور گسترده در معرض تهاجم فرهنگی دشمنان قرار دارند و برای حفاظت از کودکان باید تمامی مسئولین در کنار هم قرار گیرند و چتری از همدلی و هشیاری در جهت حفاظت از کودکان ایران اسلامی باز کنند.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در پاسخ به این سوال که عروسک های باربی، سیندرلا، رابین هود و مرد عنکبوتی در برابر چشمان کودکان ما چه نمایشی را بازی می کنند؟ به خبرنگار مهر می گوید: این میدان نمایش به خاطر عدم حضور متولیان تربیت کودکان ایجاد شده است.
وی ادامه می دهد: کودکان نیازهای فراوانی دارند و زمانی که کسانی که در این زمینه وظیفه دارند، به وظیفه خود عمل نمی کنند؛ عده دیگری وارد این میدان می شوند و از نیازهای کودکان سوء استفاده می کنند و در جهت تامین منافع خود برنامه ریزی می کنند.
افتخاری با بیان این که والدین وظیفه دارند برای کودکان خود کتاب های مناسبی تهیه کنند، اضافه می کند: متولیان فرهنگ نیز باید نسبت به غذای روح کودکان ارزش قائل باشند و نسبت به کتاب هایی که در دسترس کودکان قرار می گیرد حساسیت داشته باشند و از خود بپرسند آیا کتاب هایی که هم اکنون در دسترس کودکان قرار گرفته اند متناسب با نیاز آنان طراحی شده اند.
تنها 20 درصد کتاب های کتابخانه های مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان فارس مضامین دینی دارند به گفته افتخاری هر ساله تنها حدود 10 داستان دینی کودک در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در کشور چاپ می شود و تنها 20 درصد کتاب های کتابخانه های مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان فارس مضامین دینی دارند، اما متاسفانه این 20 درصد هم سهم ناچیزی از چاپ مجدد و فروش در مراکز عرضه محصولات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دارند و وجود کتاب های کودک دینی در مراکز عرضه کانون با حواس پنج گانه قابل لمس نیست و زهرا افتخاری در آسیب شناسی این مشکل به خبرنگار مهر می گوید: چاپ و توزیع بیشتر ادبیات کودک دینی نیازمند همدلی و عزمی همگانی است و باید تمامی ارگان های مختلف در این راستا با هم همکاری داشته باشند تا ادبیات کودک شاهد رونق بیشتری در این عرصه باشد و از جریان یافتن اندیشه های دینی در روح و جان کودکان ایران اسلامی حمایت شود، زیرا هم اکنون در حوزه ادبیات کودک از سوی دستگاه های مختلف، انحصار طلبی وجود دارد اما برای جریان یافتن ادبیات کودک دینی نیازمند خروج از این حصار هستیم.
نویسندگان کودک دیدگاه اقتصادی نداشته باشند
وی اضافه می کند: در حوزه دین و مذهب کتاب های کودک کمی داریم و یکی از عوامل آن این است که بسیاری از شاعران و نویسندگان کودک دیدگاه اقتصادی دارند و به دنبال خلق اثری هستند که دستاورد و منفعت مالی بیشتری برای آنها داشته باشد.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تصریح می کند: قبل از هر مناسبت دینی شاعران استان فارس اقدام به شعر سرایی با مضامین دینی می کنند اما متاسفانه این اشعار هیچ گاه به چاپ نمی رسد و در دسترس جامعه قرار نمی گیرد و شاعران به خاطر هزینه بالای چاپ و مشکل توزیع قدمی در این راه نمی گذارند و متاسفانه از جایی هم مورد حمایت قرار نمی گیرند و این در حالی است که کتاب های کودک دینی اگر در دسترس کودکان قرار داشته باشند، می توانند سهم بزرگی از تربیت دینی کودکان را برعهده بگیرند، زیرا کودکان به صدای کتاب بهتر گوش می دهند.
اما به هر حال باید گفت تعداد کتاب های کودک دینی در کتابخانه تخصصی کانون بسیار کم است و در دنیای کنونی به خوبی باید آگاه بود که تربیت دینی کودکان نیازمند برنامه ریزی و سرمایه گذاری بیشتر است، زیرا کتاب های کودک دینی شمارگان محدودی دارد اما کتاب های کودکی که مضامین غیر دینی دارند شمارگان بالایی دارند و در همه مکان ها در دسترس کودکان قرار گرفته اند.
مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ادامه تلاش های خود برای تشکیل انجمن ادبیات کودک دینی و باز شدن چتر همدلی برای حفظت از کودکان، از شهرداری، بهزیستی، آموزش و پرورش، نهاد کتابخانه ها، حوزه هنری فارس، مدیر کل امور اجتماعی استانداری، مخابرات، سازمان تبلیغات اسلامی، اوقاف و امور خیریه، صدا و سیما، بنیاد شهید و امور ایثار گران، مجمع امور صنفی ، ادره کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان فارس دعوت می کند تا در کنار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان قرار بگیرند و در راستای هم افزایی برای جریان یافتن اندیشه های اسلامی در روح و جان کودکان، در جلسات هم اندیشی، اقدام و عمل با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شرکت کنند تا کودکان از آفات فرهنگی جامعه در امان بمانند و متناسب با اهداف نظام اسلامی رشد کنند.
کتاب های کودک با مضامین غیر دینی همانند آب میوه در دسترس جامعه قرار دارند اما کتاب های کودک با مضامین دینی در کنج قفسه ها تبدیل به نمایشگاه دائمی کتاب کودک شده اند و والدین نمی توانند آنها را برای کودکان خود تهیه کنند.
مدیرعامل بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج) در این باره به خبرنگار مهر می گوید: تولیدکنندگان کتاب های کودک دینی در محدودیت مالی شدید قرار دارند و برای رونق یافتن ادبیات کودک دینی باید این محدودیت ها برطرف شود. وی ادامه می دهد: در حوزه ادبیات کودک دینی در بنیاد فرهنگی حضرت مهدی (ع) فعالیت های صورت گرفته است اما به خاطر محدودیت مالی به تولید انبوه نرسیده است.
دولت سهم بیشتری برای کودکان و نوجوانان اختصاص دهد
حجت الاسلام محمود متوسل در این باره به خبرنگار مهر می گوید: توجه به تربیت دینی کودکان در راس وظیفه های حکومت دینی قرار دارد، اما متاسفانه این موضوع هنوز در برنامه های دولت ها گنجانده نشده است و در این شرایط باید همه کسانی که دغدغه تربیت دینی کودکان را دارند و می توانند کاری هرچند کوچک برای آنان انجام دهند، وارد این میدان شوند و تا حدی که می توانند در این راستا فعالیت کنند.
اما مدیر کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان فارس سهم دین در ادبیات کودک را ناملموس ارزیابی می کند و می گوید: جایگاه ادبیات کودک دینی در جامعه خالی است و اداره حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس فارس هم دغدغه تربیت دینی کودکان را دارد و تلاش می کند سهم بیشتری در ادبیات کودک دینی داشته باشد.
رونق ادبیات کودک نیازمند دغدغه و نگرانی بیشتر است
سرهنگ غلامحسین خسروی با بیان این که متولیان تربیت کودک باید در این زمینه بیشتر تلاش کنند، می گوید: در زمینه ادبیات کودک دینی دغدغه ها بسیار کم است.
وی ادامه می دهد: اگر نگرانی ها و دغدغه ها بیشتر شود، قطعا ما شاهد رونق بیشتری در ادبیات کودک دینی خواهیم بود.
وی در پاسخ به این سوال که« آیا برای تدوین کتاب های کودک و نوجوان در اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس مجموعه جداگانه ای فعالیت می کند؟» گفت: برای ادبیات کودک و نوجوان مجموعه جداگانه ای در حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس پیش بینی نشده اما بخش ادبیات دفاع مقدس که تدوین و چاپ کتاب ها را بر عهده دارد، تولید و چاپ کتاب های کودک دینی را هم دنبال می کند.
عروسک های باربی، سیندرلا، رابین هود و مرد عنکبوتی سالها است دوستان صمیمی کودکان استان فارس هستند و این در حالی است که کتاب های کودک دینی تبدیل به نمایشگاه دائمی کتاب کودک شده است، و تنها در قفسه کتاب تولیدکنندگان خود یافت می شود.
به نظر می رسد کودکان تشنه اند، تشنه حضور قهرمانانی هستند که با همدلی، هم اندیشی، اقدام و عمل در جهت تربیت دینی آنها کاری انجام دهد، تا ارزش های دینی بتوانند در دل کودکان ایران اسلامی ریشه بزنند و آنان، آماده طی کردن مسیری دشوار و طولانی برای تبدیل شدن به بزرگان فردای این سرزمین شوند.
نظر شما