وطن دوست کارگردان عرصه مستند که شب گذشته ۲۱ آذر ماه جایزه ویژه هیات داوران در بخش مسابقه ملی برای «ننا» را دریافت کرد، در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره این اثر گفت: این فیلم روایت کننده این موضوع است که ما در یک رحم بزرگ زندگی می کنیم و تمامی اثر ما درباره انعکاسی از جهان است که در آن زندگی می کنیم اما این جهان در آب است. با دیدن این مستند مخاطب فکر می کند تصاویر را در یک رحم می بیند و صداها را از یک رحم بزرگ می شنود که این رحم بزرگ جهان ما به حساب می آید.
وی افزود: ما در لایه اولیه این مستند، داشت، کاشت و برداشت شالی را می بینیم و در لایه های بعدی نگاه قوم گرایانه، بوم شناسانه و یک نگاه محیط زیستی می بینیم، ولی در گام بعدی جهانی را برای مخاطب خلق می کنیم که مخاطب درگیر آن می شود و از خود می پرسد که آیا جهانی که در آن زندگی می کنیم جهانی فراواقعی است و آیا ما سایه ای از آن هستیم و یا آن سایه ای از ما است؟ به طور کلی «ننا» فرهنگ، آداب و نوع کشاورزی ما را به تصویر می کشد اما من دوست دارم مخاطب با تماشای این اثر به این فکر کند که ما در کدام جهان زندگی می کنیم. جهان ما جهان مجازی است یا حقیقی؟
وطن دوست عنوان کرد: ادبیات، عرفان و فلسفه شرق این جهان را جهان مجازی می داند، به همین دلیل ما همواره به دنبال یک جهان حقیقی دیگری بوده ایم به همین دلیل من فکر می کنم تصاویری که من در فیلمم نشان داده ام می تواند به آن جهان حقیقی نزدیک باشد و مطمئنم جهانی که در «ننا» رو به روی مخاطب قرار دارد جهانی است که او تا به حال ندیده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه فیلمبرداری این اثر زیر آب انجام شده است، گفت: فیلمبرداری ما ۶ سال طول کشید که ۱۴ ماه آن مربوط به مراحل پس از تولید این مستند است. دلیل اینکه مراحل فیلمبرداری ۶ سال طول کشید این است که فیلمبرداری در آب کار بسیار سختی است، چون ممکن است یک وزش باد ساده یا زاویه تابش نور باعث موج پیدا کردن آب شود و به همین ترتیب تصاویر به هم بریزد. به همین دلیل ما همواره منتظر می ماندیم تا تصویر مورد نظر خودمان را ثبت کنیم. در واقع می توانم بگویم منبع حیات ما و منبع حیات فیلم من آب است. اگر آبی نبود فیلم من هم ساخته نمی شد، بنابراین برای فیلمبرداری همیشه باید به جایی می رفتیم که آب در دسترس ما قرار می گرفت.
این کارگردان بیان کرد: البته من به دنبال جایی نبودم که باد یا نور نباشد بلکه من منتظر زمانی می ماندم که این کشف صورت بگیرد و آن لحظه ناب برای ثبت تصاویر پیدا شود.
وطن دوست ادامه داد: من می خواستم با ساخت این مستند مراسم های آیینی را ثبت کنم؛ مراسم هایی که از بین رفته اند و دیگر نیستند مانند مراسم باران خواهی و آفتاب خواهی، جشن شالی، رقص مترسک که البته این مراسم مختص شمال کشور نیست بلکه آیین هایی است که به شکل های مختلف در مناطق مختلف کشور وجود دارد ولی ممکن است در فرم و شیوه اجرا متفاوت باشد.
این کارگردان بیان کرد: فکر می کنم خلاقیت عنصری است که اگر در جهان امروز آن را نداشته باشیم جزیی از جهان نیستیم و فقط می توانیم آماری از آن باشیم بنابراین من تمام تلاشم را کردم که «ننا» خلاقانه باشد و لحظه ای مخاطب را به اندیشه وادار کند. جدای از مسایل قوم شناسانه و بوم نگارانه من در نهایت دوست دارم مخاطب من به این فکر کند که جهانی که خلق شده کجا است، آیا مجاز است یا حقیقت؟ به همین دلیل من فکر می کنم که خودشناسی و هستی شناسی در «ننا» موج می زند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در بخشی از این فیلم تکنولوژی به چالش کشیده شده است، گفت: من فکر می کنم تکنولوژی با تمام کمک هایی که در جهت آسایش و رفاه به بشر کرده است محیط زیست ما را از بین برده است، جایی که من متولد شده ام و رشد کرده ام یعنی شمال کشور مزارع به دلیل تغییر کاربری تبدیل به کارخانه هایی شده و از بین رفته اند و به دلیل استفاده از کودهای شیمیایی خاک آن آلوده شده است به همین دلیل شمال کشور آن شمالی که همواره در ذهن مان داریم دیگر نیست. نگاه من بر این است که طبیعت من از بین رفته است. در طول تاریخ در دوره مدرنیسم بیشترین خرابی ها بر سر طبیعت وارد آمده است.
وطن دوست با اشاره به معنای «ننا» گفت: ننا در شمال کشور به معنای مادر و مادربزرگ است اما در بخش هایی از آن به جای ننا، نانا گفته می شود که همان ننه زبان فارسی است که نانا شده است. من در تحقیقاتی که کردم متوجه شدم خدایان آب به نام «نانای» وجود داشته اند بنابراین من هم بر اساس ایده ای که در فیلم داشتم که تمام آن در آب روایت می شود، نام آن را «ننا» گذاشتم که به نام همان مادر طبیعت است.
وی در ادامه با اشاره به نوع فیلمبرداری این اثر گفت: نوع فیلمبرداری ما به گونه ای بود که در این بین چند دوربین و لنز ما از بین رفت زیرا ما می خواستیم در حالت هایی فیلمبرداری کنیم و زوایایی را نشان دهیم که زاویه های خاص باشد، برای مثال ما برای پیدا کردن این زاویه ها گاهی تا گردن زیر آب می رفتیم گاهی از درخت آویزان می شدیم و گاهی به طور کامل در گل فرو می رفتیم.
این کارگردان در پایان با اشاره به صداگذاری این اثر گفت: تمامی صداهایی که در «ننا» شنیده می شود در طول ۶ ماه طراحی و ضبط شد. یعنی ما صداها را بعد از تصویربرداری در استودیو ضبط کردیم زیرا نمی خواستیم صداها به صورت واقعی باشد، در واقع می خواستیم صداها به گونه ای باشد که در زیر آب شنیده می شود زیرا یک نوزاد در رحم مادرش صداها را از میان آب می شنود.
نظر شما