خبرگزاری مهر - گروه استان ها: حاج محمد تقی سبزواری که طبیبی توانمند بوده و ادیبی اهل قلم، در دوران قاجاریه زندگی کرده است و به «بقراط التولیه» معروف می شود، این ادیب همچنین از نخستین طبیبانی است که در سبزوار تحصیلات آکادمیک داشته است، قابل توجه آنکه بقراط التولیه علاوه بر طبابت و ادبیات اهل موسیقی بوده و در سرودن شعر تبحری خاصی داشته است از آثار ی که به یادگار گذاشته می توان «مقصر بی گناه»، «شهر تاریک» و « دزدان پاریس» اشاره کرد.
این ادیب و طبیب همچنین دو اثر به نام های «علاج امراض» و «حفظ صحت» را در زمینه پزشکی به رشته تحریر درآورده است.
آرامگاه این طبیب بزرگ مربوط به دوره پهلوی اول است که به لحاظ اسلوب آرایه بندی، آجر کاری، فضا سازی و تحرک آجر جزء آرامگاه های درون شهری منحصر به فرد محسوب می شود.
بنای این آرامگاه دارای شکل هندسی هشت ضلعی و شامل گنبد خانه ای با گنبد گرد چین بسیار زیبا است که در پیرامون این گنبد چهار صفحه در اضلاع اصلی و چهار فضای جانبی در اضلاع فرعی احداث شده استحریم بنای آرامگاه بقراط در محدوده هفت اثر تاریخی مرکب از آرامگاه حاج ملاهادی سبزواری، آرامگاه امین التجار مشهدی، کاروانسرای فرامرزی، آب انبار حاج کریم در میدان کارگر قرار گرفته است.
این بنا در سال ۸۵ در محدوده یکی از آموزشگاه های شهرستان محصور بود که با دردسرهای فراوان آزاد سازی شد.
حدود ۱۰ سال از رونمایی این بنای تاریخی موقوفه در سبزوار می گذرد این اثر قرار بود در همان اوایل بعد از بازگشایی توسط سازمان نظام پزشکی تبدیل به موزه طب شود اما متاسفانه این بنا نه تنها بازگشایی نشد بلکه ایجاد موزه طب که در آن زمان سبزوار جزء پیشروترین شهرها بود به تعویق افتاد و این بنا همچنان منتظر اقدام متولیان است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی سبزوار در همین رابطه به خبرنگار مهر اظهار کرد: بنای این آرامگاه دارای شکل هندسی هشت ضلعی و شامل گنبد خانه ای با گنبد گرد چین بسیار زیبا است که در پیرامون این گنبد چهار صفحه در اضلاع اصلی و چهار فضای جانبی در اضلاع فرعی احداث شده است.
محمود رضا سلیمانی افزود: تزئینات آجری بالای نقاره های پیرامون بنا و طرفین ورودی ها که حالت نیم ستون دارد نشان دهنده تاثیر هنر و معماری غرب و رسوخ آن در معماری ایران عهد قاجار بوده است.
اثر تاریخی آرامگاه بقراط به عنوان یک منظر شهری بسیار مناسب تلقی می شود
وی با بیان اینکه قرار گرفتن این اثر تاریخی در حاشیه خیابان به عنوان یک منظر شهری بسیار مناسب تلقی می شود، گفت: این بنا به واسطه نقشی که در شهرسازی، مردم شناسی و جامعه شناسی دارد سبب هویت گرایی و بازآفرینی بناهای تاریخی می شود در صورتی که این آرامگاه بیشتر آزادسازی شود معنویت خود را بیش از گذشته نشان می دهد.
سلیمانی بیان کرد: بنای بقراط التولیه یک اثر موقوفه است و میراث فرهنگی نمی تواند اموال مردم را بدون توجه به مالکیت و نوع موقوفه تصاحب کند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سبزوار ادامه داد: ۱۰ سال از موضوع ایجاد موزه طب در این آرامگاه می گذرد اما تا امسال جلسه ای برای تعیین تکلیف این بنا بعد از آزادسازی برگزار نشده است.
بنای آرامگاه بقراط جزء بناهای کهن شهرستان است که هر گونه لرزش و صدای زیاد باعث آسیب دیدگی آن می شود میراث فرهنگی باید برای حفظ بنا کاربری بدون سروصدایی را در این اثر پیاده سازی کندسلیمانی افزود: بنای آرامگاه بقراط جزء بناهای کهن شهرستان است که هر گونه لرزش و صدای زیاد باعث آسیب دیدگی آن می شود میراث فرهنگی باید برای حفظ بنا کاربری بدون سروصدایی را در این اثر پیاده سازی کند.
وی گفت: نقش میراث در تمامی بناهای تاریخی نظارتی است ما همچنان موافق ایجاد یک موزه طب در این آرامگاه هستیم، این جزء سیاست های مهم شهرستان است، سبزوار این استحقاق را دارد که به شهر موزه ها تبدیل شود هم اکنون در تلاشیم تا موزه مبارزات سیاسی، موزه طبیعی، موزه علوم تجربی، خانه موزه شهید فرومندی و ده ها موزه دیگر را در این شهر ایجاد کنیم.
سلیمانی اظهار کرد: در کنار آرامگاه بقراط التولیه پزشک دوره قاجار بنای موقوفه آب انبار حاج کریم قرار دارد این اثر نیز مانند سایر بناهای تاریخی بدون کاربری است تنها بازگشایی مهم نیست باید برنامه ریزی کرد که پس از آن قرار است چه بسته خدماتی و سرمایه گذاری در این بنا تعریف شود.
وی گفت: میراث فرهنگی به این فکر است تا این اثر را در کنار آرامگاه بقراط با کاربری تعریف شده بازگشایی کند.
رئیس اداره میراث فرهنگی با تاکید بر اینکه وظیفه میراث ممارست و دقت در تمامی بناهای تاریخی است اظهار کرد: از سال گذشته ما در سبزوار به یک اجماع میراثی دست یافته ایم تمامی سازمان ها و مردم میراث فرهنگی را متعلق به خود می دانند و نسبت به آن احساس تکلیف می کنند.
آرامگاه بقراط التولیه جزء موقوفات غیر انتفاعی است
حجت الاسلام حسین نیساری، رئیس اداره اوقاف سبزوار نیز در رابطه با تعیین تکلیف شدن این بنای میراثی که مربوط به پزشک متبحر دوران قاجاراست در گفتگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: طولانی شدن وضعیت بلاتکلیفی این آرامگاه که در یک دهه قبل قرار بود تبدیل به موزه طب شود بیش از این به صلاح نیست، تاکنون جلسات متعددی در تعیین تکلیفی این بنا با دستگاه های علوم پزشکی، نظام پزشکی و میراث فرهنگی برگزار شده که قرار است دانشگاه بخشی از هزینه هایی را که توسط نماینده متولی که از محل دیگر موقوفات در این بنا انجام شده را پرداخت و طبق تفاهم نامه این آرامگاه را برای ایجاد موزه طب در اختیار گیرد.
وی افزود: این بنا میراثی جزء موقوفات غیر انتفاعی است و محلی برای اجرای نیت واقف است که بخشی از درآمد های آن صرف خود آرامگاه و بخشی صرف قرآن خوانی می شود.
حجت الاسلام نیساری اظهار کرد: اوقاف در چارچوب ضوابط عمل خواهد کرد، این ملک میراثی و ارزشمند است، این موقوفه غیر متصرفی است و عمده اختیارات آن با متولی است ورود ما در ایجاد هر چه سریعتر موزه طب حکم میانجی گری و ریش سفیدی دارد.
ایجاد موزه طب برای دانشگاه علوم پزشکی سبزوار غیر از هزینه سودی در بر ندارد
در همین ارتباط علیرضا مسلم، رئیس دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ایجاد موزه طب برای دانشگاه غیر از هزینه سودی در بر ندارد، گفت: هدف از اجرای این کار صرفاً احیای بنای میراثی است و این اثر به زودی تبدیل به یک مکان ویژه گردشگری پزشکی می شود.
وی افزود: نماینده متولی در ضلع غرب بنا اقدام به ساخت مهدیه قرآنی با مبلغ ۵۰ میلیون تومان کرده است طی تفاهم نامه ای که بین نماینده متولی بنا و دانشگاه علوم پزشکی منعقد شد حدود ۳۰ میلیون تومان از این مبلغ را دانشگاه در قبال ارائه اسناد پرداخت می کند بدین صورت که این مکان به مدت ۱۵ سال در اختیار دانشگاه قرار می گیرد و هر گونه تعمیرات و تغییرات نیز با هماهنگی میراث فرهنگی قابل اجرا است.
آرامگاه بقراط التولیه به زودی تبدیل به یک مکان ویژه گردشگری پزشکی می شودمسلم گفت: در صورتی که این بنا تحویل دانشگاه داده شود، این مکان تازه تاسیس که از قبل برای اجرای نیت واقف ساخته شده نیز به همراه مابقی بنا در اختیار ما قرار می گیرد، با توجه به بافت ساختمانی و بازدیدهایی که از سایر مراکز در سطح کشور صورت می گیرد، در چارچوب موزه طب و یک مرکز تحقیقات سبقه پزشکی در شهرستان فعال خواهد شد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی سبزوار اظهار کرد: با احداث این موزه ما در عرصه پزشکی در چند بخش تاریخ پزشکی، طب سنتی، دست نوشته ها، اسناد و مدارک پزشکی و جمع آوری وسایل طب قدیم به بررسی و جمع آوری می پردازد تا سابقه طبابت در این شهر از گذشته تاکنون در معرض دید مردم قرار گیرد.
با این تفاسیر به نظر می رسد بعد از ۱۰ سال قرار است این گره کور باز شود و با هماهنگی بین نهادهای متولی، بنای آرامگاه حاج محمد تقی سبزواری، آن طور که شایسته است، به کاربری مدون و مشخص برسد.
نظر شما