نگاهی انسانی به پدیده مهاجرت/ به دنبال هیجانات جشنواره ای نیستم

امیر دژاکام نویسنده و کارگردان تئاتر درباره اجرای نمایش «شیشه» در سی و دومین جشنواره تئاتر فجر، به خبرنگار مهر گفت: امسال با نمایش «شیشه» در بخش مهمان جشنواره حضور دارم که این اثر نمایشی ۶ و ۷ بهمن ماه ۴ اجرا در سالن سایه مجموعه تئاتر شهر خواهد داشت.

وی درباره شکل گیری ایده این اثر نمایشی توضیح داد: ایده اصلی نمایشنامه از خبری که مدتی قبل من در روزنامه خواندم شکل گرفت که بر اساس آن قایقی از مهاجرین ایرانی و افغانی که قصد مهاجرت به استرالیا را داشتند در آب های جزیره کریسمس نزدیک خاک استرالیا غرق شد و ۵۰ نفر از این افراد جان خود را از دست دادند. متاسفانه ناخدایی که قرار بود این ۲۰۰ نفر را به خاک استرالیا برساند خودش کشتی را سوراخ می کند و موجب غرق شدن آن ها می شود.

وی ادامه داد: پس از آن من تحقیقات بسیار زیادی درباره مساله مهاجران ایرانی انجام دادم و پژوهش و گفتگوهای بسیاری در این زمینه کردم که در نهایت نمایشنامه «شیشه» بر اساس  قوانین بین المللی و تحلیل مساله مهاجرت شکل گرفت. این نمایشنامه قصه دختری نخبه را روایت می کند که بسیار باهوش است اما به دلیل استرس ها و مشکلاتی که دارد می خواهد مهاجرت کند که متاسفانه غرق می شود و مخاطب قصه را از زبان دختری که مرده می شنود.

کارگردان نمایش «عروسی خون» متذکر شد: این نمایش نگاهی کاملا انسانی به پدیده مهاجرت دارد و من تلاش کردم از دیدی انسانی به بررسی مسائلی چون دلایل مهاجرت، قاچاقچیان انسان، دلایل وجود ممنوعیت ها برای مهاجرت و لطمه هایی که در این مسیر به شهروندان معمولی وارد می شود، بپردازم. بسیار علاقه مند بودم این نمایش در استرالیا اجرا شود اما این اتفاق میسر نشد.

البته از طریق ارتباطاتی که داشتم با بازیگر جوان استرالیایی آشنا شدم که متن را بسیار دوست داشت و قبول کرد در این نمایش بازی کند. پس از آن تولید کار به زبان انگلیسی آغاز شد و تا این لحظه نیز تمام هزینه ها به صورت شخصی پرداخت شده است.

دژاکام تصریح کرد: تمرینات زیادی از طریق اسکایپ با بازیگر استرالیایی انجام شد و چند وقت است که کار آماده اجرا شده بنابراین من آن را به جشنواره پیشنهاد دادم که مورد قبول قرار گرفت اما توصیه می کنم کسانی که می خواهند چند کلمه حرف بشنوند به دیدن این نمایش بیایند چون در این کار من تمام شگردهای قبلی ام را در کارگردانی کنار گذاشتم و با الهام گرفتن از «لکچر پرفورمنس» کار اجرا می شود که تداخل علم و هنر است.

این بازیگر، کارگردان و نویسنده تئاتر یادآور شد: توصیه می کنم کسانی که به دنبال هیجانات جشنواره ای هستند کار من را نبینند چون من در این نمایش شاهکاری خلق نکردم بلکه قرار است یک نمایش کاملا معمولی و ساده را به صحنه ببرم که خیلی دوستش دارم. من علاقه مند بودم درباره مساله مهاجرت حرف بزنم و در این زمینه نیز تحقیقات و پژوهش بسیاری کردم، پس کسانی که با آرامش می توانند ۴۵ دقیقه روی صندلی بنشینند و به دور از هر هیجانی نمایش «شیشه» را تماشا کنند قدم شان روی چشم من است و برای همین بود که تمایلی هم نداشتم که در بخش مسابقه بین الملل حضور داشته باشم.

 وی درباره بالانویس نمایش توضیح داد: SUBTITLE نمایش یک ویدیو آرت است که در آن دیالوگ ها به دو صورت خط نسخ و نستعلیق طراحی شده که برای اجرا در جشنواره خطی که خواناتر باشد مورد استفاده قرار می گیرد.

وی درباره فضاسازی و شیوه اجرایی نمایش بیان کرد: بازی بازیگر نمایش کاملا رئالیستی است اما فضاسازی و طراحی به صورت تجریدی خواهد بود. به این دلیل که قصه از زبان یک دختر مرده گفته می شود. من علاقه داشتم درددل یکی از این ۵۰ نفری که در دریا غرق شدند را منتقل کنم.

دژاکام عنوان کرد: بازیگر استرالیایی این نمایش شیلا ماری یل نام دارد که معتقدم بازیگر بسیار خوبی است و البته تنها ۲۱ سال سن دارد. اجرای این اثر نمایشی با همراهی جوانان و همکاران من در موسسه ماهان شکل گرفته که از آن جمله می توانم به میرامیر میری ساخت موسیقی، اصغر خلیلی طراح صحنه، مژگان عیوضی طراح لباس، آیدا دژاکام دستیار کارگردان و برنامه ریز و عکاس و غزاله جهان بین مترجم متن و دستیار کارگردان اشاره کنم.

وی در پایان صحبت هایش درباره اجرای عمومی این اثر نمایشی عنوان کرد: این متن ابتدا به زبان فارسی نوشته و پس از آن به انگلیسی ترجمه شد و اگر من بخواهم آن را در ایران اجرا کنم با بازیگر ایرانی اجرا می کنم. علاقه مندم اجرای عمومی این نمایش نیز در همین تالار سایه باشد که امیدوارم این امر میسر شود.