کتاب فلسفه اخلاق جان دیویی منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب فلسفه اخلاق جان دیویی نوشته اعظم قاسمی به همت انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به شمارگان ۵۰۰ نسخه منتشر شد. نویسنده در پیشگفتار این کتاب می نویسد: با وجود اهمیت فراوانی که اندیشه ورزی در حوزه اخلاق دارد متأسفانه پژوهش در این حوزه در سنت ما کمتر صورت گرفته است. این امر معلول عوامل مختلفی است. از دید حکمای مسلمان اخلاق از اقسام حکمت عملی است و از حیث ارزش، در رتبه ای بعد از حکمت نظری قرار دارد . از سوی دیگر از آن جا که عمده مباحث اخلاقی (اخلاق ناظر به تک لیف ) در فقه به صورت اصیل یا استطرادی مطرح می شده است، احساس نیاز به مباحث اخلاقی در جامعه ای که دغدغه اصلی آن عمل به شریعت بوده کمتر بوده است. خوشبختانه در سا لهای اخیر توجه جدی به اخلاق و فلسفه اخلاق شده است.

وی در ادامه می گوید: تحقیق درباره فلسفه اخلاق هم می تواند موضوعی باشد و هم می توان به بررسی فلسفه اخلاق فیلسوفان پرداخت. نگارنده فلسفه اخلاق فیلسوف را برگزید و در میان فیلسوفان جان دیویی  را مورد بررسی قرار داد. دیویی فیلسوفی است که در حال حاضر تفکرش در غرب و به ویژه آمریکا همچنان زنده است و حتی برخی از صاحب نظران گفته اند:  « در صدسال اخیر هیچ فیلسوف اخلاقی هم پایه دیویی ظهور نکرده است» تاکنون درباره فلسفه اخلاق او در غرب مقالات و کتاب های فراوان نگاشته شده است؛ اما در ایران نه تنها هیچ اثر مستقلی در خصوص فلسفه اخلاق او موجود نیست، بلکه درباره فلسفه نظری او نیز پژوهش های بسیار مختصری انجام شده است.

در ادامه می خوانید: جان دیویی در نظام تعلیم و تربیت انقلابی به راه انداخت  که آثارش به ایران نیز رسید. یکی از صاحب نظران علوم تربیتی  درباره او چنین اظهارِنظر کرده است: اگر بنا باشد مقام یک فیلسوف یا دانشمند را براساس فهم عمیق، دید وسیع، » خلاقیت، سعه صدر، ترقی طلبی، فروتنی، وحدت شخصیت و طرفداری او از ارزش های انسانی مورد ارزیابی قرار دهیم، شاید بتوان گفت که جان دیویی بزرگ ترین فیلسوف غرب و شاید یکی از چند فیلسوف بزرگ غرب د ر عصر ماست. قطعی تلقی کردن این قضاوت یا تردید درباره آن مستلزم مطالعه نظریات  این فیلسوف در سی جلد کتاب و هزار مقاله ای است که او به نگارش درآورده است.

در جایی دیگر از همین پیشگفتار آمده است: به باور نگارنده اگر تاکنون در خصوص افکار فلسفی جان دیویی از طرف دانشجویان و محققان فلسفه کاری صورت نگرفته، به دلیل بی ارزش بودن این تحقیق و پژوهش نبوده است.  دیویی فلسفه ای انتزاعی، بغرنج و غامض ندارد . او فیلسوفی است که فلسفه را از آسمان به زمین آورده و در فکر راه حلی برای مشکلات انسان های زمینی، که اکثریت نوع بشر را تشکیل می دهند، است. او هم در اندیشه کودک خردسال است و هم در اندیشه پیرزن کهنسال. فلسفه او هرچند برخاسته از کشوری است که حاکمانش اندیشه سلطه بر جهان را دارند اما خود، اندیشه سلطه خواهانه ندارد؛ بلکه در فکر کمک به همه، حتی محروم ترین اقشار جامعه است.

هری گسلر در باره پژوهش فلسفی در اخلاق عباراتی دارد که مناسب حال هر محقق در این حوزه است. او می نویسد: فلسفه اخلاق دشوار و مناقشه برانگیز است. وقتی به مطالعه  آن می پردازید شاید گاهی احساس کنید که سردرگم و حیران و غرق در موضوع شده اید؛ این واکنش ها طبیعی است. دیدگاه هایی که اختلاف و ضدیت بنیادی با هم دارند ممکن است به یک میزان قابل قبول به نظر برسند، یا شاید گاهی دیدگاهی که ابتدا به نظر قانع کننده می آمده است، با طرح چند انتقاد محکم بکلی در هم بریزد. خود را نبازید. بر عکس سعی کنید پیش بروید. شاید به پاسخ های نهایی دست پیدا نکنید؛ اما می توانید امیدوار باشید که فهم شما از اخلاق بهتر شود و به پاسخ هایی برسید که قانع کننده تر و سنجیده تر باشند. (روتلیج، ص۳۵ )

کتاب حاضر از چهار فصل: فصل اول- کلیات؛ فصل دوم- مبانی معرفت شناختی اخلاق دیویی؛ فصل سوم- مبانی انسان شناسی اخلاق دیویی؛ فصل چهارم- مبانی مابعدالطبیعی اخلاق دیویی تشکیل شده است. این کتاب به قلم اعظم قاسمی در ۲۰۰ صفحه و به شمارگان ۵۰۰ نسخه به همت انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر و روانه بازار نشر شده است.