به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد خبری همایش اقتصاد مقاومتی؛ پیوند فرهنگ، سیاست و اقتصاد، حجت الاسلام والمسلمین جواد ایروانی، دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی، درباره اعمال روش‌های اقتصاد مقاومتی در ایران گفت: بخش هایی از سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در دولت های مختلف انجام شد اما به شکل منسجم فعلی و با رویکردهای جدید نبوده است. به همین جهت در دهه های گذشته تا الان اقتصاد مقاومتی محقق نشده وگرنه در مقابل تحریم های خارجی اقتصاد ما مقاوم می بود.
وی افزود: با نگاه به جزئیات می بینیم که در بعضی از عرصه ها کارهایی از سال های قبل آغاز شده است. در بند دوم سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری اقتصاد مقاومتی به پیشتازی اقتصاد دانش بنیان تاکید شده است. از چند سال قبل تا امروز که با تاکیدات رهبری کار آغاز شده در حدود سه هزار شرکت دانش بنیان بوجود آمده اند که آنها به تولید و تبدیل علم به ثروت رسیده اند.
ایروانی اضافه کرد: در بند ۱۳ سیاست های ابلاغی رهبری که درباره مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات و نفت و گاز است، نتوانسته ایم کار قابل توجهی انجام دهیم زیرا با توجه به اینکه تکیه بودجه به فروش نفت کاهش پیدا کرده اما هنوز هم تا مقدار زیادی متکی به نفت است و این باعث ضربه پذیری به اقتصاد می شود.
وی بیان کرد: یکی از مشکلات اساسی اقتصاد ما از حدود ۸۰ سال قبل تاکنون اتکاء بودجه دولت به نفت است یعنی در عمل ما از بیرون ضربه پذیر هستیم. در اقتصاد مقاومتی دو سیاست پیش بینی شده است: اول افزایش صادرات غیرنفتی و دوم ایجاد تنوع در افزایش صادرات فرآورده های نفتی، پتروشیمی، برق و مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش و ایجاد تنوع در روش های فروش. اینها مباحثی است که در بحث فروش نفت و گاز در بند ۱۳ سیاست های ابلاغی ذکر شده است.
دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی با اشاره به وجود اقتصاد مقاومتی در بعضی از کشورهای مسلمان افزود: مجموعه سیاست های ابلاغی که در چهار بند مطرح شده با شرایط کشور ما بومی سازی شده و بر اساس منابع و ظرفیت هایی که ما در اختیار داریم، طراحی شده است اما نگاه کلی تر و سیاست هایی که تابع شرایط خاصی نیست در بعضی از کشورهای اسلامی اعمال شده اند.
ایروانی در ادامه گفت: مثلا در کشور مالزی از حدود ۶۰ سال پیش که از زیر سایه استعمار خارج شد و کار اقتصادی را با وجود تورم بالا و فقر آغاز و روی به تولید داخلی آورد. مالزی شرکت هایی که ما به آن دانش بنیان اطلاق می کنیم، تاسیس کرد تا علم را تبدیل به ثروت کند. مردم آن کشور هم با هماهنگی اقدام به خرید کالاهای ساخت داخل کردند و تولیدکننده هم تلاش برای بالابردن کیفیت کالاهای خود کرد و در مدت کوتاهی اقتصاد خوبی را ایجاد کرد به طوری که تا چند سال قبل بیشترین صادرات با فناوری بالا در کشورهای اسلامی متعلق به مالزی بود. اینها عرصه هایی از کار، جهاد اقتصادی و خرید کالاهای داخلی بود که موفق هم بوده است.
سیر تحولی اقتصاد مقاومتی طی چند سال گذشته
ایروانی با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی طی چند سال گذشته سیر تحولی را پشت سر گذاشته است، افزود: مقام معظم رهبری تاکید کردند کارهای متعدد و فراوانی در حوزه اقتصاد مقاومتی انجام شده و در حال انجام است ولی ما تا رسیدن به نقطه ایده آل فاصله داریم. بنابراین باید کارها قوی تر و منسجم تر انجام گیرد.
وی در پاسخ به این سوال که نقش اقتصاد مقاومتی در علم اقتصاد جدید تا کجا بوده است، گفت: اگر منظور از علم اقتصاد معنای خاص آن است، که این علم ابزار و دانشی برای سیاست های اقتصاد مقاومتی است. اقتصاددانان کشور با کمک دانش اقتصاد کمک به تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی می کنند.
وی با اشاره به جایگاه و تاثیرات اقتصاد مقاومتی در برنامه توسعه ملی بعد از انقلاب اسلامی افزود: سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی دو ـ سه سال قبل اعلام شده اما مواردی از آنها به صورت خاص در بعضی از عرصه ها با شدت و ضعف در دولت های مختلف پیگیری شده بود. تلاش های گسترده ای هم دولت فعلی در این راستا انجام داده و در بعضی از عرصه ها به موفقیت های قابل توجهی مانند حوزه نفت دست پیدا کرده است.
ضرورت تبدیل اقتصاد مقاومتی به گفتمان
ایروانی با اشاره به الزامات نظری برای تبدیل ایده اقتصاد مقاومتی به سیستم فراگیر اقتصادی گفت: در بند ۲۱ سیاستهای ابلاغی تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی و گفتمان سازی بیان شده و تاکید بر گفتمان سازی در محیط های علمی و آموزشی و رسانه ای و تبدیل آن به گفتمان فراگیر و رایج ملی شده است که نشان می دهد یکی از ابعاد سیاست ها تبدیل شدن اقتصاد مقاومتی به گفتمان است.
دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی بیان کرد: هنگامی که اقتصاد مقاومتی به گفتمان تبدیل شد راهکارهای علمی در محیط های علمی برای آن ارائه و آموزش داده می شود و همزمان در محیط رسانه ای هم تبلیغ می شود. به جهت اینکه بخش عمده ای از این سیاست ها را مردم در عرصه تولید و مصرف اجرا می کنند، گفتمان سازی می تواند نقش مهمی را ایفا کند.
ایروانی با اشاره به اقتصاد مقاومتی و مقایسه آن با عملکرد نظام های اقتصادی برجسته در عرصه جهانی گفت: سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی بر اساس شرایط کشور بومی سازی شده و نمی توان این سیاست ها را در دیگر کشورها پیاده کرد اما فارغ از شرایط اختصاصی کشور ما سیاست هایی که عمومی تر و کلی تر است، می تواند در دیگر کشورها اجرا شوند.
بهره گیری کشورهای قدرتمند از سیاست های مشابه اقتصاد مقاومتی
وی در پایان سخنانش گفت: اقتصادهای قدرتمند و کشورهایشان با اتکا بر مسائلی همچون اقتصاد مقاومتی به مراحل بالا دست یافته اند مثلا در آسیا کشور ژاپن و در اروپا کشور آلمان با جهاد اقتصادی، فعالیتهای علمی، مصرف کالاهای داخلی و کیفیت بخشی به کالا از سالهای قبل در عمل موفق شدند. این سیاست ها تجربه شده هستند و موفق هم بودند بدون اینکه بخواهند از روش های نادرست استعماری و استثماری استفاده کنند.
نظر شما