به گزارش خبرنگار مهر، یک کارشناس حیات وحش با تاکید ضرورت شکل‌گیری قرق‌های اختصاصی در ایران گفت: مدل موفقی در آفریقا در رابطه با قرق‌های اختصاصی اجرا شده است. در کنیا حفاظت از جمعیت ۸۰ درصد یوزپلنگ این کشور در اختیار مردم است.
طاهر قدیریان در «پنل قرق‌های اختصاصی» در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست بیان کرد: قرق‌های اختصاصی یکی از روش‌های مشارکت در حفاظت از حیات وحش است. سازمان حفاظت محیط زیست برای حفاظت از گونه‌های حیات وحش برنامه‌های دیگری نیز دارد.
وی با اشاره به اینکه در زمینه قرق‌های اختصاصی هنوز در ابتدای راه هستیم، انجام اصلاحات در مراحل بعدی اجرای این برنامه را روندی طبیعی و بر اساس روال حاکم بر قوانین سازمان حفاظت محیط زیست دانست.
این کارشناس حیات وحش گفت: در نگاه خیلی‌ها قرق به معنی واگذاری عرصه‌های طبیعی برای افزایش جمعیت است. دف این است که برای جوامع محلی درآمد ایجاد شود. اما در مهریز یزد یک پلنگ نر شناسایی شده که محیط بانان اسم آن را یزدگرد گذاشتند. این پلنگ ۶ ماه است که در قرق علی آباد یزد باقی مانده است.
وی اضافه کرد: تا قبل از شکل‌گیری قرق‌های اختصاصی، وقتی پلنگ وارد مناطق می‌شد، ممکن بود به دلیل نبود طعمه دچار مشکل شود اما قرق‌ها با افزایش جمعیت علفخواران از بعد حفاظت گونه‌های در معرض خطر نیز برای ما مهم است.
قدیریان عنوان کرد: بسیاری از گزارش‌های رودک عسل خوار از قرق‌های اختصاصی می‌آید. نیت اولیه قرق‌داران این بود که جمعیت کل و بز را با مدیریت منابع آب زیاد کنند اما در حال حاضر دوربین‌های تله‌گذاری آنها از حالت صرف کنترل جممعیت شکار خارج شده است.
وی ادامه داد: در سفرنامه‌های قدیم داستان‌هایی می‌خوانیدم که گله‌های آهو مهاجرت می‌کردند. امروز با کاهش جمعیت این مهاجرت‌ها قطع شده است. اگر قرق‌های اختصاصی خوب راه بیافتد، روند مهاجرت‌ها درست میشود.
این کارشناس حیات وحش با اشاره به جملات قرقدارها در زمینه مهاجرت کل و بزهای آنها به مناطق حفاظت شده، گفت: باید یاد بگیریم که حیات وحش مهاجرت می‌کنند. این جملات چندان جالب نیست.
وی ادامه داد: حیات وحش ارزش‌های مختلفی دارد. مردم ارزش اقتصادی آن را بهتر درک می‌کنند اگر بخواهیم مردم را به مشارکت در امر حفاظت تشویق کنیم، فقط باید از بعد اقتصادی با آنها صحبت کنیم. زیرا از بعد زیبایی شناختی پاسخ مثبت دریافت نمی‌کنیم.
قدیریان در پاسخ به پرسشی درباره تکیه بر درآمدهای حاصل از گردشگری به جای شکار در مناطق قرق اختصاصی، بیان کرد: یک قرق‌دار اختصاصی باید سالانه میلیون تومان هزینه کند و روی کسب چنین درآمدی از راه گردشگری نمی‌توان حساب باز کرد.
وی اضافه کرد: قرق‌های اختصاصی و صدور مجوز شکار فقط یک محرک است. ما نباید در این پله بمانیم. اگر قرق‌های اختصاصی پیشرفت کند، قرق‌دار خواهد فهمید که گردشگری هم می‌تواند برای قرق‌های اختصاصی درآمد ایجاد کند.
این کارشناس حیات وحش گفت: در بندر لنگه که ۹ ماه سال بالای ۵۰ درجه دما دارد، گردشگری مفهومی ندارد و شاید برای استان‌های شمالی بتوان روی کسب درآمد از این شیوه حساب باز کرد.
وی از کنیا به عنوان یک تجربه موفق در قرق اختصاصی یاد کرد و افزود: در این کشور ۲۸ پارک ملی با ۱۷۸ قرق اختصاصی وجود دارد.
قدیریان بیان کرد: در کنیا قرق‌های اختصاصی تشکیل اتحادیه داده‌اند و فعالیت این اتحادیه سبب شده که قرق‌های اختصاصی از پرداخت مالیات معاف شوند.
وی با اشاره به ضعف بعد مشارکت در سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: این سازمان نیاز به یک مشاور اجتماعی دارد. باید نیروهای تسهیلگر و کاربردی در این حوزه داشته باشیم. متخصصان حیات وحش، آب، پوشش گیاهی و ظرفیت برد به سمت قرق‌دارهای اختصاصی بروند و به آنها در مدیریت عرصه‌های طبیعی کمک کنند.
قدیریان پیشنهاد داد: اسم قرق اختصاصی خوب نیست شاید باید این اسم عوض شود. این نام حساسیت در مسئولین محلی ایجاد می‌کند.
وی همچنین بر آموزش محیط بانان تاکید کرد و افزود: هیچگاه نباید محیط بانان را فراموش کنیم. در مناطقی که قرقدارها خوب عمل کرده‌اند، محیط بان‌ها به نحوی فراموش شده‌اند. قرق‌دارهای اختصاصی باید یاد بگیرند که گزارش‌های منظمی به سازمان حفاظت محیط زیست بدهند. مرگ هر حیوان می‌تواند نشانه شیوع یک بیماری باشد.
حمید میرزاده روزنامه نگار و فعال محیط زیست نیز درباره تاریخچه حضور کلمه قرق‌های اختصاصی در قوانین ایران سخن گفت. به گفته وی نام قرق‌های اختصاصی در دهه ۴۰ همزمان با تصویب قانون اصلاحات ارضی و قانون شکار و صید به مبانی قانون‌گذاری ایران وارد میشود.
این روزنامه نگار گفت: در دهه ۴۰ تمام زمین‌های کشور قلمرو اقوام بود و تمام آنچه در این زمین‌ها وجود داشت، ملک خوانین قلمداد می‌شد. این قانون در زمان خود، بسیار مترقی بود زیرا کشورهای دیگر به چنین قانونی توجه نکرده بودند.
وی با اشاره به اینکه تا ۱۰ سال بعد از انقلاب سخنی از قرق اختصاصی به میان نیامد، دولت پنجم را مطرح کننده مجدد بحث قرق اختصاصی معرفی کرد.
میرزاده اضافه کرد: در دولت اصلاحات بحث قرق اختصاصی در قوانین تکرار میشود اما در عمل و اجرا اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. دولت دهم با تشکیل کمیته ملی اکوتوریسم تا حدودی به مسئله قرق اختصاصی توجه می‌کند و در نهایت قرق اختصاصی در دولت یازدهم به اجرا در می‌آید.
به گفته وی بحث‌های زیادی در زمینه قرق‌های اختصاصی مطرح است و گروهی بر این باورند که بهتر است به جای صدور مجوز شکار برای درآمدزایی، به گزینه جذب توریسم برای درآمدزایی قرق‌های اختصاصی توجه شود.
این فعال محیط زیست همچنین به تجربه پاکستان در زمینه اجرای قرق اختصاصی برای حفاظت از کل مارخور اشاره کرد و گفت: کل مارخور، طعمه پلنگ برفی است و با افزایش جمعیت این چهارپا تمایل مردم برای کشتن پلنگ برفی افزایش یافته است. زیرا شکار شدن هر یک کل یا بز موجود در منطقه به معنی از دست رفتن ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار درآمد برای قرق‌داران و به خطر افتادن منافع اقتصادی جامعه محلی را به همراه دارد.
وی سخنان خود را با طرح این پرسش که آیا برای شرایط مشابه پاکستان در ایران تدبیری اندیشیده شده یا نه، ادامه داد. به گفته میرزاده در شرایطی که با افزایش قیمت سوخت و حامل‌های انرژی در بسیاری از مناطق افزایش دست درازی به جنگل‌ها برای استفاده از چوب به عنوان هیزم را داریم و کشورو در شرایط رکود اقتصادی است، آیا ایجاد قرق اختصاصی به زیان گوشتخوران ما تمام خواهد شد یا خیر.
نظر شما