«دره خرم‌آباد» ۵۴ هزار ساله شد/ کشف ردپای انسان‌های هوشمند

به گزارش خبرگزاری مهر، بهروز بازگیر اظهار داشت: نتایج کشفیات منحصر به فرد هیئت مشترک ایرانی- اسپانیایی از کاوش باستان شناختی غار «کلدر» واقع در شهرستان خرم آباد، منجر به شناسایی قدیمی ترین شواهد فرهنگی از دوره پارینه سنگی جدید در ایران شد.

دره خرم آباد ۵۴ هزار سال شد

وی با بیان اینکه پیشتر بر اساس نتایج به دست آمده از کاوش های صورت گرفته توسط دیگر باستان شناسان داخلی و خارجی،   قدمت دره خرم آباد اندکی بیشتر از ۴۰ هزار سال تخمین زده می شد گفت: ولی نتایج کاوش اخیر، نشان می دهد که گذشته از لایه های پارینه سنگی میانه، تاریخ نگاری های مطلق به دست آمده از دانشگاه آکسفورد انگلستان که بر روی نمونه زغال های مکشوفه از لایه های پارینه سنگی جدید غار کلدر انجام گرفته، قدمتی بیشتر از ۵۴ هزار سال دارند.

سرپرست کاوش باستان شناختی غار کلدر با اشاره به اینکه این کشفیات که به تازگی در قالب مقاله ای مفصل در یکی از ۱۰ مجله برتر علوم چند رشته ای دنیا  (Scientific Reports)انتشار یافته، کشور ایران را در زمره نخستین زادگاه های انسان های هوشمند (Homo-Sapiens) که توانستند برای اولین بار به قاره اروپا مهاجرت کنند، قرار داد گفت: مقاله مذکور حاصل ۲ سال مطالعات انجام گرفته بر روی آثار مکشوفه از کاوش باستان شناختی غار کلدر است که با مشارکت ۱۹ محقق بین المللی و در قالب تفاهم نامه علمی مابین موسسه اسپانیایی با پژوهشکده باستان شناسی ایران و با همکاری فرانک بحرالعلومی و مولود سادات عظیمی از متخصصان پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور صورت پذیرفته است.

بازگیر افزود: تا به امروز اکثر دانشمندان و متخصصان این دوره، غرب آسیا به ویژه منطقه لوانت را محتمل ترین خواستگاه و منشاء انسان های هوشمندی می دانستند که برای نخستین بار موفق شدند به قاره اروپا مهاجرت کنند گفت: اما شواهد به دست آمده از تحقیقات غار کلدر، این فرضیه را که منطقه لوانت تنها مسیر مهاجرتی و یگانه خواستگاه انسان مدرن باشد را مورد تردید جدی قرار داده و نشان می دهد که پژوهش های بیشتری به منظور بازنگری فرضیه های پیشین  لازم است.

پیگیری برای ثبت جهانی غار «کلدر»

وی از میان مهمترین محوطه های باستانی در منطقه لوانت که تاکنون حاوی قدیمی ترین سنگ ابزارهای مکشوفه از انسان های هوشمند بودند، به سایت کسار اکیل Ksar Akil(واقع در کشور لبنان) و غار منوت Manot در فلسطین اشاره کرد و اظهار داشت: وجود نهشته های باستانی (بیشتر از نیم متر) در لایه زیرین غار کلدر، نشان از سکونت بسیار فراتر از ۵۴ هزار و ۴۰۰ سال جوامع شکارگر و گرد آورنده غذا در این غار را دارد.

سرپرست کاوش باستان شناختی غار کلدر با بیان اینکه با توجه به تاریخ نگاری صورت گرفته از غار همیان ۱، که نزدیکترین محوطه تاریخ نگاری شده به غار کلدر محسوب می شود، شاید بتوان تاریخی نزدیک به۱۴۸ هزار  را برای لایه های زیرین غار کلدر (که مربوط به دوره پارینه سنگی میانه بوده را متصور شد هر چند که سالیابی مدرن شاید تاریخی قدیمی تر یا جدیدتر از همیان را نشان دهد.

بازگیر ادامه داد: تا کنون تاریخ مطلق شروع یا پایان هیچ کدام از ادوار پارینه سنگی ایران  (پارینه سنگی قدیم، پارینه سنگی میانه و پارینه سنگی جدید) مشخص نشده بود گفت: در این راستا نتایج به دست آمده از غار کلدر نقطه عطفی در تاریخ این مطالعات و جایگاه ایران در پژوهش های پارینه سنگی جهان به عنوان کریدوری مهم برای مهاجرت و پراکنش انسان های هوشمند به قاره اروپا محسوب می شود.

این پژوهشگر نتایج گاهنگاری های مطلق از لایه ۴ غار کلدر را از قدیمی ترین تاریخ های به دست آمده از دوران پارینه سنگی جدید در ایران دانست و عنوان کرد:  با استناد به اهمیت های برشمرده شده و نظر به جایگاه غار کلدر در مطالعات عمومی سیر تطور انسان مدرن و با توجه به وجود نهشته هایی با شواهد فرهنگی مربوط به نئاندرتالها در این محوطه، مذاکرات مقدماتی با طرف های اروپایی در خصوص پتانسیل بالای این محوطه برای ثبت جهانی آن انجام شده است که با حمایت و پیگیری جدی مسئولین، این مهم نیز دور از دسترس نخواهد بود.