علامت غلط بازار کار به آموزش عالی/واردات، تولید را به حاشیه بُرد

داوود سوری در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن آسیب‌شناسی بازار کار و افزایش بیکاری طی چند سال گذشته، گفت: بروز پدیده بیکاری ناشی از یک فرآیند زمان‌بر، طی یک دهه اخیر است؛ متاسفانه وقتی به درآمدهای نفتی به عنوان یک درآمد ثابت برای کشور نگاه می‌شود و با افزایش واردات، تولید به حاشیه می رود، به طور قطع تنها انتظار ما از این شرایط، گسترش بیکاری خواهد بود؛ از طرف دیگر، سیاست‌های ارزی نامناسب منجر شد تا قیمت کالاها و اجناس وارداتی و تولید خارج، ارزان‌تر از تولید داخل باشد؛ پس زمانی که تولید یک کشور در رکود باشد، آیا باید منتظر بازار کار پر رونق بود؟

وی با تاکید بر اینکه اشتغال برای متولدین دهه ۶۰، یکی از چالش های پیش روی دولت فعلی بود که در دولت دوازدهم هم تکرار می‌شود، گفت: علاوه بر این، سیاست های بازار کار برگرفته از نرخ رشد سرمایه گذاری، نرخ بهره وری و رشد اقتصادی است؛ بنابراین دولت برای مقابله با بحران بیکاری باید در جهت بهبود این شاخص ها اقدام کند.

این اقتصاددان افزود: تحقق رشد اقتصادی نیز ضمن اینکه یک متغیر زمان بر است، یک فضای آرام اقتصادی را می طلبد تا فضای سرمایه گذاری را در اختیار سرمایه گذار قرار دهد؛ ضمن اینکه در کنار مجموعه سیاست‌های طولانی مدت، دولت باید اقدامات مکمل نیز انجام دهد که مهمترین آن، در کنار هدفگذاری برای جذب سرمایه، بهبود فضای کسب و کار است که امروز نابسامانی در این بخش دیده می‌شود.

سوری با بیان اینکه سرمایه گذاران داخلی و خارجی باید پیش از سرمایه گذاری، به اقتصاد کشور اعتماد کنند که این جلب اعتماد زمان بر است، گفت: فضای ناامن اقتصادی به هیچ وجه نمی تواند منجر به ایجاد سرمایه گذاری و اشتغال شود؛ ضمن اینکه در طول دوره های مختلف، سیاست های نادرست اقتصادی بیشترین تاثیر را روی بنگاه های کوچک اقتصادی داشته که بیشترین ظرفیت اشتغال در این بخش از اقتصاد است.

وی در بخش دیگری از اظهاراتش به علت افزایش حجم فارغ التحصیلان بیکار اشاره کرد و گفت: متاسفانه سیستم آموزش عالی کشور، یک نظام تولیدکننده مدرک بوده که فقط به افراد مدرک می دهد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: البته این ضعف را صرفا نمی توان متوجه نظام آموزش عالی دانست؛ این شرایط بیشتر به دلیل ضعف در قوانین و تقاضای بازار کار است؛ چراکه وقتی بازار کار ایران بیش از مهارت، برای اشتغال افراد مدرک دانشگاهی مطالبه می کند، سیاست‌های نظام آموزش عالی هم به تدریج طی این سال ها دچار تغییر می‌شود و خود را با این شرایط وفق می دهد که البته توجیه ندارد.

سوری با اشاره به اینکه امروز بازار کار، علامت غلط به نظام آموزش عالی می‌دهد، گفت: اصلاح نظام پرداخت‌ دستمزد و ساماندهی نظام پرداخت هماهنگ برای کاهش اتکاء بازار کار به مدرک ضروری است؛ از طرف دیگر، وقتی خانواده ها فرزندان خود را از همان سنین نوجوانی به دانشگاه تشویق می‌کنند و عامل موفقیت فرزندان خود را در دانشگاه می دانند، همان علامت غلطی است که بازار کار به آموزش عالی و خانواده ها می‌دهد.

این اقتصاددان با بیان اینکه باید برای خانواده ها فرهنگ سازی شود که امروز لازمه اشتغال افراد، دیگر مدارک دانشگاهی نیست و این رویه طی سالهای آینده بیشتر نمایان می شود، گفت: نه در ایران که در دنیا بیش از مدارک آکادمیک و تئوری، مهارت های فردی است که مهمترین عامل موفقیت افراد است؛ بنابراین آنچه که دولت به عنوان سیاستگذار و خانواده‌ها در جهت تضمین اشتغال آینده فرزندان خود باید اقدام کنند، توجه و تمرکز بر آموزش مهارتهای فردی متناسب با علائق و ظرفیت های اشتغال است.