محمد شجاعی نویسنده و کارگردان نمایش «۱۹۷۸» که در برنامه «عصر تجربه» در تئاتر مستقل تهران به صحنه می رود درباره مضمون این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: نمایش «۱۹۷۸» ماجرای بزرگترین خودکشی جمعی تاریخ معاصر را روایت می کند که در ۱۸ نوامبر ۱۹۷۸ رخ داد. در جریان تحقیق برای نگارش نمایشنامه به ماجرای این اتفاق رسیدم که در آن عده ای به سرپرستی جیم جونز که یک کشیش مذهبی بوده فرقه ای به نام «معبد مردم» تشکیل می دهند و جنبشی راه اندازی کرده و در طول نزدیک به ۳۰ سال در شهرهای مختلف به تبلیغ عقاید فرقه خود می پردازند.
وی ادامه داد: جونز و پیروانش با فشار دولت آمریکا به جنگلی در منطقه گویانا می روند و شهری به نام جونز تاون تاسیس می کنند. در این دوران اتفاقات مختلفی رخ می دهد که در نهایت بر اثر فشارهای داخلی و خارجی نزدیک به ۱۰۰۰ نفر از آنها در ۱۸ نوامبر ۱۹۸۷ به زندگی خود پایان می دهند. چگونگی این رخداد در نمایش ما بررسی می شود اما اینکه آیا همه این مرگ ها خودکشی بوده و یا برخی مجبور به این کار شده و یا کشته شده اند همچنان در هاله ای از ابهام است.
شجاعی یادآور شد: زمانی که تصمیم گرفتم روی این سوژه کار کنم متوجه شدم که در ایران اطلاعات بسیار کمی از این واقعه به زبان فارسی وجود دارد بنابراین مجبور شدیم سراغ منابع خارجی برویم و در خلال این جستجو به اطلاعات بسیاری از جمله نوارهای صوتی، فیلم، کتاب و یادداشت از این اتفاق دست یافتیم. در ۱۸ نوامبر هفت نفر موفق شده بودند، زنده بمانند و متوجه شدیم که چهار نفر از آنها هنوز زنده هستند. پیگیری هایمان در ادامه ما را به انستیتو «جونز تاون» رساند که در آن افرادی که از این فرقه منفک شده اند و و یا به هر دلیلی در آن روز به خصوص حضور نداشتند، فعالیت می کنند که این انستیتو زیر نظر دپارتمان فلسفه و ادیان دانشگاه سن‌دیگو فعالیت می کند. دانشگاه به آنها این اجازه را داده است که درباره این قضیه پژوهش و مطالعه کنند و به مردم آگاهی بدهند. ما با این انستیتو وارد مذاکره شدیم که ابتدا با دیده شک با ما برخورد کردند اما بعد از تحقیق درباره گروه تئاتر ما و فعالیت هایمان با روی باز از ایده ما استقبال کردند و اسناد طبقه بندی شده ای را که در اختیار عموم قرار ندارد در دسترس ما قرار دادند و تعدادی از بازماندگان آن اتفاق نیز با ما همکاری کردند.
وی متذکر شد: همکاری نزدیکی بین ما و این انستیتو شکل گرفت که ۲ سال به طول انجامید. پس از نگارش نمایشنامه در خرداد ۹۵ تمرینات را با حضور بازیگران و عوامل آغاز کردیم و این نمایش آذر و دی ۹۵ در شهر بابل به صحنه رفت. داستان اثر از منظر ۶ بازمانده این اتفاق بازگو می شود. در تحقیقات متوجه شدم که طیف زیادی از مردم ایران اطلاعات دقیقی از این واقعه ندارند و به نوعی این حادثه در طول این سال ها در محاق مانده است به همین دلیل این مساله فرصتی را برایم فراهم کرد تا به دور از یک اجرای صرف مستند و تاریخی از این واقعه، به سراغ شخصیت پردازی و شکلی از روایت بروم که از فیلتر ذهن و زیبایی شناسی من رد شده است. در واقع در این نمایش به ارایه هر آنچه در واقعیت این رخداد پیش آمده نپرداختم و تلاش کردم برداشت و زاویه خودم را نسبت به این اتفاق مطرح کنم به همین دلیل روایت این نمایش در ابعاد زمان و مکان و موضوع سیال است و مخاطب همراه با ذهن آدم های داستان در این ماجرا غوطه می خورد.
این کارگردان تئاتر در پایان درباره اجراهای این اثر نمایشی و حمایت تئاتر مستقل تهران از هنرمندان جوان گفت: ۵ نمایش به صورت دوره ای طی ۳ ماه در برنامه «عصر تجربه» با حمایت تئاتر مستقل تهران به صحنه می روند. نمایش «۱۹۷۸» هم ۲۰ تا ۲۴ شهریور به صحنه رفته و قرار است ۲۳ تا ۲۸ مهر و ۷ تا ۹ آبان نیز مجددا اجرا داشته باشد. در شرایطی که تئاتر مستقل تهران یک تماشاخانه خصوصی است و باید هزینه های خود را بدون دریافت هیچ سوبسیدی تامین کند اما حمایتی که مدیران این تماشاخانه در چنین شرایطی از گروه های جوان باتجربه اما ناشناخته می کنند بسیار ارزشمند است و امیدوارم مخاطبان نیز از این اجراها حمایت کنند چون مطمئنا دست خالی نیز از سالن بیرون نخواهند رفت.
محمدشجاعی، مهدی گدازگر، روجا رنجبر، میثم مجاوری، مطهره ابراهیمیان و علی محمودی در نمایش «۱۹۷۸» نوشته و کارگردانی محمد شجاعی ایفای نقش می‌کنند. این اثر نمایشی ۲۳ تا ۲۸ مهر و ۷ تا ۹ آبان نیز مجددا در تئاتر مستقل تهران روی صحنه می رود.
نظر شما