خبرگزاری مهر، گروه جامعه: بیش از یک ماه از روز ملی یوزپلنگ می‌گذرد اما حاشیه‌هایی که با فرا رسیدن این روز در اوایل شهریورماه کلید خورد همچنان ادامه دارد. پروژه حفاظت از یوزپلنگ به مدیریت هومن جوکار، که طی دو سال گذشته با انتقادات بسیاری رو به رو شده، مدتی است با کمک گرفتن از هنرمندان می‌کوشد با خارج کردن گله‌های دام از پارک ملی توران این زیستگاه ارزشمند و حیاتی برای یوزپلنگ را برای همیشه از دامداری سنتی آزاد کند. با این حال فعالان محیط زیست معتقدند این رویه شبهاتی را به همراه دارد که تا کنون پاسخ آشکار به آن داده نشده و سبب شده منتقدان پروژه، با جمع‌آوری مجموعه‌ای از پرسش‌ها که ماه گذشته منتشر شد خواهان ارائه پاسخ از سوی مدیر پروژه و یا مسئولان مربوطه در سازمان حفاظت محیط زیست شوند. پرسش‌هایی که تا کنون جوابیه‌ای به همراه نداشته تا گلایه‌ها را نسبت به عملکرد این پروژه از میان بردارد.
کیانا گودرزی، کارشناس ارشد زیستگاه‌ها و تنوع زیستی به عنوان یکی از منتقدان عملکرد پروژه حفاظت از یوز به خبرنگار مهر می‌گوید: یکی از بزرگترین گرفتاری‌هایی که در زمینه حفاظت از یوزپلنگ با آن مواجه هستیم، عدم وجود شفافیت است. یا به سوالات پاسخ داده نمی‌شود یا پاسخ‌ها به فرافکنی بیشتر شباهت دارد.
وی ادامه می‌دهد: همانطور که دیگر اغلب دوستداران محیط زیست متوجه شده‌اند، تصادفات جاده‌ای و دامداری سنتی دو تهدید جدی برای بقای نسل بازماندگان یوزپلنگ و البته بسیاری از گونه‌های حیات وحش در کشور است. اما با این همه تفاصل و حاشیه‌های ایجاد شده، پروژه حفاظت از یوز، در عمل برای رفع این دو تهدید چه اقداماتی انجام داده؟ هیچ!
گودرزی یادآور می‌شود: به گفته مدیر این پروژه، ۶ یوز را در مسافتی ۱۲ کیلومتری از جاده تهران ـ مشهد از دست داده‌ایم. بیش از یک سال است که ایشان می‌گویند برای تنها فنس‌کشی این ۱۲ کیلومتر، که حادثه‌خیزترین مسافت در بین جاده‌های سطح کشور است در حال تلاش هستند. تاکید می‌کنم تنها فنس‌کشی ۱۲ کیلومتر. نه احداث روگذر و زیرگذر که در سایر کشورها شاهد هستیم. یک فنس‌کشی ساده که هیچ تخمینی از میزان موثر واقع شدن آن نداریم ۱۸ ماه به طول انجامیده و این یعنی یک عملکرد ناموفق.
وی ادامه می‌دهد: برای کاهش آسیب‌های دامداران به یوزپلنگ هم سالهاست روی خرید چند آغل در پارک ملی توران تمرکز شده و نبود اعتبار، بهانه‌ای برای عدم موفقیت اعلام می‌شود. در حالی که با افزایش نظارت بر زیستگاه‌های اصلی یوز، جلوگیری از ورود و چرای غیرقانونی دام و همچنین نظارت بر حضور دامدارانی که پروانه چرا دارند دست‌کم تا زمان تامین اعتبار برای خرید این آغل‌ها می‌توانست تاثیری به سزا در حفاظت از یوز داشته باشد.
گودرزی با اشاره به ماجرای ۸۵هزار یورویی که ۴ سال پیش برای خرید آغل‌های پارک ملی توران از نهادهای بین‌المللی گرفته و هرگز هزینه نشد می‌گوید: یک بار مبلغی را برای خرید این آغل‌ها گرفته‌اند و حالا بعد از ۴ سال برای خرید همین آغل‌ها کمپین تشکیل داده‌اند. کمپینی که ابتدا گفتند بدون همکاری پروژه تشکیل شده با جمع‌آوری ۸۰۰ میلیون تومان اعانه، ۱۲ آغل را در پارک ملی توران خریداری کند اما بعد مشخص شد کمپین نه تنها با هماهنگی مدیر پروژه بلکه با هماهنگی معاون آقای کلانتری راه‌اندازی شده و بناست ۸ آغل را بخرد. این‌ّها یعنی عدم صداقت.
وی خاطرنشان می‌کند: اینکه ابتدا بگویند کمپینی توسط یک بازیگر و به صورت مردمی ایجاد شده و پس از جمع‌آوری ۵۰۰ میلیون تومان مشخص شود کمپین با هماهنگی دولت تشکیل شده تا برای اقدامی که انجام آن وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست است از مردم اعانه جمع کند جای تاسف دارد و آن بدتر اینکه در همین جریان هم سوالات بسیاری بی‌جواب مانده از جمله اینکه چرا ابتدا تعداد آغل‌ها را ۱۲ و سپس ۸ اعلام کردند.
این کارشناس ارشد زیستگاه‌ها و تنوع زیستی با ابراز تعجب از اینکه مسئولان محیط زیست و منابع طبیعی تا کنون اطلاعاتی درباره نحوه خرید این آغل‌ها به رسانه‌ها ارائه نکرده‌اند می‌گوید: تنها متولی ساماندهی مراتع در کشور، سازمان جنگها، منابع طبیعی و آبخیزداری است و همواره منتظر بودیم اداره کل منابع طبیعی سمنان، توضیحاتی کارشناسی و قابل قبول درباره نحوه آزادسازی پارک ملی توران در اختیار مخاطبان رسانه‌ها بگذارد که هفته پیش در کمال تعجب متوجه شدیم مسئولان این اداره پس از تماس مسئولان محیط زیست، خواهان عدم انتشار مصاحبه خودشان در یکی از خبرگزاری‌ها شده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: این حق ما و البته کسانی است که مبلغی به حساب این کمپین واریز کرده‌اند که بدانیم این مبلغ دقیقا به چه نحو به آزادسازی پارک ملی توران منجر خواهد شد. آیا این ۸۰۰ میلیون تومان برای خرید ۸ آغل قرار است هزینه شود؟ یعنی هر آغل حدود ۱۰۰ میلیون تومان ارزش دارد؟ یا بخشی از این مبلغ به پرداخت حقوق عرفی دامدران تعلق خواهد گرفت؟
گودرزی، کمپین یوز تا ابد را آخرین تلاش پروژه حفاظت یوز برای جلوگیری از انحلال یا تغییر مدیریت آن دانسته و می‌گوید: اینکه هر روز مدیر پروژه در یک برنامه سرگرم‌کننده تلویزیونی ظاهر شده و از سوی دیگر به بهانه حفاظت از یوز فیلم‌های سینمایی اکران شده و کنسرت برگزار شود نشان می‌دهد یک جای کار ایراد دارد. این فعالیت‌ها بد نیست اما باید به آن به عنوان فعالیت جنبی و نمایشی نگاه شود نه اینکه به کل مقوله حفاظت از یوز تبدیل شود.
این کارشناس ارشد زیستگاه‌ها و تنوع زیستی در پایان با انتقاد از اینکه تاکنون جوابیه‌ای برای مجموعه سوالات منتقدان پروژه یوز منتشر نشده یادآور می‌شود: همانطور که توضیح دادم تا این لحظه برای حفاظت از یوزپلنگ هیچ اقدامی انجام نگرفته. آمار حدودی جمعیت یوز را هم هر روز یک عدد اعلام می‌کنند. اما باور دارم نجات یوز از وضعیت بحرانی امروز در گرو یکی از این دو گزینه است: انحلال پروژه و واگذاری مسئولیت حفاظت از یوز به صورت مستقیم به مسئولان محیط زیست و با تغییر مدیر پروژه و استفاده یکی از مدیران مجرب و کاربلد سازمان حفاظت محیط زیست که برای حفاظت از یوز و بهبود اوضاع زیستگاه‌های آن، در مناطق وقت بگذراند نه پشت دوربین تلویزین و جلوی پرده سینما.
نظر شما