خبرگزاری مهر، گروه استانها - حنیف گلزار: نام شاهوار را که می‌شنوی، بسته به اینکه به قول خودمانی در کدامین باغ گشت‌وگذار نمایی، برداشت‌های متفاوتی خواهی داشت. گروهی با شنیدن نام شاهوار به یاد تلاش مردمانی رنجیده‌خاطر در شمال شرق کشور و به مرکزیت شاهرود می‌افتند.
گروهی دیگر با شنیدن این نام به یاد قله‌ای سر به فلک ساییده در البرز شرقی و یخچال‌های بی‌رمق آن می‌افتند. گروهی هم به یاد چیزی نمی‌افتند. شاید این گروه خوشبخت‌ترین مردمان باشند ... شاهوار، بلندترین قله البرز شرقی به بلندای سه هزار و ۹۴۵ متر، در شمال غربی شاهرود، دیدبان بزرگ‌ترین شهرستان استان سمنان و مرکز جمعیتی و قطب تولیدات کشاورزی، گردشگری، دانشگاهی و علمی این استان، سرزمین هفت‌اقلیم و زادگاه عارفان و سالکان الی الله ایران‌زمین و به‌بیان‌دیگر، پایتخت عرفان ایران است.
شاهوار هرساله و به‌ویژه در تابستان، میزبان گروه‌های کوهنوردی از سراسر ایران و تا خارج از کشور است. شاهوار یکی از زیست‌گاه‌های اصلی گونه‌های جانوری مانند خرس قهوه‌ای، قوچ و میش، و کل و بز و همچنین یکی از رویشگاه‌های گونه حمایت‌شده اُرس است. افزون بر این، بخش عمده‌ای از منابع آب شیرین دشت‌های بسطام و شاهرود، وابسته به برف‌چال‌ها، چشمه‌سارها و جویبارهای سرازیر شده از این قله زیباست و بر این بنیاد، شاهوار برجستگی و بلندی استراتژیک سرزمین همنام خود است. چراکه امروز دیگر همه می‌دانند که موضوع آب شوخی یا مسئله‌ای حاشیه‌ای و درجه چندم نیست... کارخانه آب شیرین شاهوار، تضمین‌کننده ادامه زندگی در این دیار است...
اما شاهوار که بی‌اغراق، پادشاه البرز شرقی است، باآن‌همه سودمندی‌های بی‌منتش برای مردمانی که هرروز شکوه و بزرگی آن را بارها و بارها می‌نگرند اما نمی‌بینند، دیگر حال‌وروز خوشی ندارد... چراکه شاهوار در حال خورده شدن است!
شاهوار روزبه‌روز در حال تخریب است
شناسایی کانسارهای غنی بوکسیت در این قله و آغاز بهره‌برداری بی‌رحمانه از آن در سال‌های گذشته، چشم‌پوشی دستگاه‌های متولی و نظارتی بر چگونگی برداشت بوکسیت و البته بی‌تفاوتی‌های مردم و به‌ویژه آنانی که تنها بالا رفتن از شاهوار را موجبات فخر و یا به قولی فتح الفتوح دوران زندگی خود می‌پندارند، زخم‌هایی ژرف و درمان‌ناپذیر را بر پیکر استوار این شکوه پابرجای البرز شرقی وارد آورده است. زخم‌هایی که تنها با پرداخت جریمه‌هایی با مبالغ خنده‌آور به برخی دستگاه‌های نظارتی و در پی آن گسترده‌تر شدن محدوده معدن‌کاوی با شعارهای رنگ و رو رفته‌ای همچون اشتغال‌زایی و استقلال و خودکفایی و ... هرروز ژرف‌تر از دیروز می‌شود. به گفته یکی از پیمانکاران مشغول به امر شاهوار خواری، فرآیند بهره‌برداری از بوکسیت های این کانسار تا ۲۰ سال دیگر ادامه یابد. تا آن زمان دیگر شاهواری وجود نخواهد داشت!
نابودی کامل چشم‌انداز شاهوار در پی بهره‌برداری غیراصولی و بی‌رحمانه بوکسیت، نابودی سرشاخه‌های آب رودخانه تاش، آلودگی منابع آبی با ترکیبات شیمیایی، فلزات سنگین و ترکیبات نفتی روان کننده برای عملیات گمانه‌زنی، ناامنی زیستی برای حیات‌وحش در پی دست‌کم سه الی چهار مورد انفجار در هر هفته و همچنین آمدوشد شمار زیادی ماشین‌آلات سنگین در دامنه‌های شاهوار، دپوی حجم زیادی از باطله درون دره‌های گرداگرد شاهوار، دفن شدن شمار زیادی درخت چند صدساله اُرس در زیر خروارها سنگ و خاک برای ساخت جاده‌ای با عرض میانگین بیش از ۲۰ متر، ترانزیت شکارچی از جاجرم به بلندی‌های شاهوار و دسترسی آسان شکارچیان بومی به‌واسطه جاده ساخته‌شده به زیستگاه قوچ و میش و کل و بز، تصادف‌های پی‌درپی میان قوچ و میش و کل و بز رمیده از صدای انفجار با کامیون‌های عبوری که منجر به چندین مورد زنده گیری میش و بز آبستن از سوی کارکنان معدن شده و افزایش ضریب سیل‌خیزی دامنه‌ها و دشت پایین‌دست این قله و ده‌ها مورد دیگر، همگی ازجمله عواملی هستند که قلب شاهوار و زیستمندان وابسته به آن را نشانه رفته‌اند.
ژرفای فاجعه زیستی که شاهوار را به کام خود فروکشیده چنان زیاد است که قلم و زبان تاب‌وتوان بیان آن را ندارد. همه این خسران‌های زیستی در حالی به قله شاهوار و مردمان سرزمین شاهوار وارد می‌آید که هنوز مجوزهای قانونی و ارزیابی‌های زیست‌محیطی این کانسار، محل بحث جدی است و به گفته مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان، هیچ‌گونه مجوزی برای بهره‌برداری از این کانسار از سوی این اداره کل صادر نشده است.
دور باطل حفاظت محیط‌زیست، منابع طبیعی و تعلیق همکاری با خانه ملت
پس از آغاز فعالیت دفتر نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس شورای اسلامی، در کنار کمیته‌های بیست‌گانه شکل‌گرفته در زیرمجموعه این دفتر، کمیته حفاظت از محیط‌زیست و منابع طبیعی نیز با حضور نمایندگان سازمان‌های مردم‌نهاد شهرستان شاهرود فعالیت خود را آغاز کرد. بر اساس مصوبه این کمیته، پیگیری وضعیت معدن تاش در بلندی‌های شاهوار در دستور کار و اولویت نخست قرار گرفت. امروز بیش از ۱۰ ماه از شکل‌گیری این کمیته می‌گذرد و مسئولان دفترخانه ملت هرچند همکاری صمیمانه‌ای در دعوت از مدیران برای گردآوری داده‌های درست از روند بهره‌برداری از معدن تاش داشته‌اند، ولی انعکاس خسران‌هایی که تا امروز بر شاهوار رفته و بیان پیش‌بینی‌ها از فجایع پیش رو در آینده‌ای نه‌چندان دور، هنوز منجر به پیگیری و تا جلب‌توجه نماینده مردم شاهرود در مجلس برای توقف بهره‌برداری و یا حتی اصلاح شیوه بهره‌برداری از این معدن و یا مطالبه خسارت قانونی برای جبران بخشی از هجمه‌های قابل جبران بر پیکر شاهوار نشده است.
این موضوع با استناد به درخواست‌های مکرر حسینی شاهرودی مبنی بر دریافت مشاوره از کمیته‌های تخصصی برای پیگیری مسائل مهم شهرستان، محل گلایه و انتقاد جدی است. البته بیان این نکته ضروری است که با پیگیری‌های همین کمیته و رأی زنی خانه ملت شاهرود با مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، از احداث جاده جدیدی به طول هفت کیلومتر در دامنه‌های بکر شاهوار که بخش‌های گسترده‌ای از منطقه را به کام نابودی می‌کشید فعلاً جلوگیری شد ولی این موضوع به‌هیچ‌وجه به معنای تغییر در وضعیت حفاظتی شاهوار نیست چراکه روند تخریب اصلی دامنه‌های این قله، امروز تا بلندی بیش از سه هزار و ۸۰۰ متری از سطح دریا همچنان ادامه دارد. بر همین اساس چند ماهی است که کمیته حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی دلیل ناامیدی از همراهی خانه ملت هیچ‌گونه جلسه و نشستی برگزار نکرده است.
«بزرگ‌ترین کارخانه تولید آب شیرین البرز شرقی» در پی انفجارهای پی‌درپی، ضربات بی‌امان بیل‌های مکانیکی، خراش‌های ژرف بولدوزرها و جولان کامیون‌ها، همانند بسیاری دیگر از کارخانه‌ها و کارگاه‌های شهرک صنعتی شاهرود، می‌رود تا به‌زودی «ورشکستگی» خود را اعلام دارد...
نظر شما