خبرگزاری مهر، گروه بین الملل ـ محمد صالحی: «یوسف العتیبه» سفیری که سمت سفارتش به شکل جالبی به وزارت ارتقاء یافته است، دو ماه قبل نامی کمتر شناخته شده در رسانهها بود، هرچند در جمعهای سیاسی در آمریکا، همه وی را به خوبی میشناختند و حتی برای وی لقب «مردم جذاب» را برگزیده بودند، از سوزان رایس دموکرات تا کوشنر داماد ترامپ، همه دوستان صمیمی وی هستند و روی حمایتهای مالی وی حساب باز میکنند.
در بحبوحه بحران سیاسی در خلیجفارس و تقابل محور سعودی ـ اماراتی با قطر نام وی بار دیگر سر بر زبانها افتاد، انتشار ایمیلهای یوسفالعتیبه سفیر امارات در آمریکا به یکی از سوژههای خبری در منطقه تبدیل شد که از نگاه ناظران با بحران سیاسی اخیر در شورای همکاری ارتباط دارد.
یوسف العتیبه به گواه گزارشهای رسانهای، یکی از دیپلماتهای فعال در واشنگتن است و روابط خوبی با محافل سیاسی این کشور دارد و برای ما ایرانیها زمانی نام وی مطرح شد که برای اولین بار به عنوان یک مقام رسمی عربی خواستار حمله نظامی به ایران شده بود البته در آن زمان هنوز عادل الجبیر وزیر نشده بود و تهران به مواضع خارج از عرفهای دیپلماتیک، دیپلماتهای حاشیه خلیجفارس عادت نکرده بود.
العتیبه همزمان با بحران اخیر در شورای همکاری خلیجفارس حضور فعالتری در رسانههای آمریکایی داشت و تلاش کرد رهبری کمپین رسانهای علیه قطر را در اختیار بگیرد اما در این میان ایمیل وی هدف حمله مجموعهای از هکرها موسوم به «گلوبال لیکس» قرار گرفت و بخشهایی از این ایمیلها تاکنون در چهار مرحله در رسانههایی چون اینترسپت، هافینگتون پست، دیلیپست، نیویورک تایمز، میدل ایست آی و واشنگتنپست منتشر شده است.
حجم قابل توجهی از ایمیلها در سایت ویکی لیکس انتشار یافته که بخش مهمی از این ایمیلها حاکی از رابطه یوسف العتیبه با جریان نئوکان و مرکز تحقیقاتی «بنیاد دفاع از دموکراسی» است. این ایمیلها نشان میدهد که سفیر امارات تلاش میکند با پرداخت مبالغی به تحلیلگران این مجموعه، بر نظرات تصمیمسازان آمریکایی به ویژه در دولت ترامپ اثرگذار باشد.
در یکی از این ایمیلها از «مارک دوبیتز» رئیس مرکز بنیاد دفاع از دموکراسی که این روزها به دلیل تفسیر گزارش سیا درباره پرونده بنلادن و ارتباط دادن وی با ایران سر زبانها افتاده، میخواهد تا لیستی از شرکتهایی که قرار است بعد از تحریمها با تهران همکاری کنند را تهیه کند تا این شرکتها را درباره همکاری با ایران و امارات بر سر دوراهی قرار دهد.
در لیست مذکور نام شرکتهایی چون ایرباس، رنو، توتال، زیمنس، فولکس واگن، ای تی آر، رویال داچ شل و بانک توسعه کره جنوبی قرار دارند.
همچنین در یکی دیگر از ایمیلهایی که از صندوق دریافتی العتیبه منتشر شده، جان هانان تحلیلگر دستراستی آمریکایی مقاله منتشر شده ای از نقش امارات در کودتای ترکیه را برای وی فرستاده و نوشته است: اینکه کنار هم هستیم مایه افتخار است.
زمانی اهمیت این ایمیلها بیشتر میشود که در نظر داشته باشیم که یوسف العتیبه علاوه بر اینکه سفیر امارات در آمریکاست به دلیل حضور هفت سالهاش در دربار حمد بن زاید ولیعهد ابوظبی به عنوان مدیرکل امور خارجی و مشاور ارشد وی، نقش مهمی در تصمیمسازیهای امارات دارد. العتیبه علاوه بر اینکه در آمریکا تحصیل کرده و روابط خوبی با لابیهای اسرائیل در ایالات متحده دارد و ادلسون یکی از اصلیترین چهرههای حامی اسرائیل در آمریکا رابطه خوبی با وی دارد.
البته العتیبه که مادری مصری و پدرش وزیر نفت امارات بوده، پیش از ماجرای ایمیلها نیز نامش در رسانهها مطرح شده بود، یکی به دلیل افشای فساد مالی و پولشویی شرکتهای تحت ریاستش در مالزی و دیگر افشای برخی تصاویر از مهمانیهای شبانه وی با حضور برخی از ستارههای هالیوود و فساد اخلاقیاش اما اینها باعث نشد تا مقامات اماراتی بخواهند وی را کنار بگذارند.
ایمیلهای العتیبه به شکلی در رسانهها در حال انتشار است که تخریب روابط امارات با متحدانش به ویژه عربستان و آمریکا را در اولویت خود قرار داده و در همین راستا میتوان به انتشار ایمیلهای مرتبط با کارشکنی امارات در تلاشهای جان کری برای پایان جنگ یمن، تمسخر ترامپ بعد از پیروزی در انتخابات، ناراحتی امارات درباره عدم انتقال دفتر سیاسی طالبان به دوحه به جای ابوظبی، لابی با کوشنر جهت انتقال پایگاه هوایی از قطر به امارات اشاره کرد.
در بخش دیگری از ایمیلها نشان داده شده که امارات به دنبال رسیدن به جایگاه بازیگر اصلی در جهان عرب است و حتی در برخی از آنها به واژه «هژمون جدید» و «امپریالیسم اماراتی در خاورمیانه» اشاره شده است.
در مطالبی که از پیامهای رد و بدل شده میان یوسف العتیبه با روزنامهنگاران آمریکایی منتشر شده، به وضوح نشان داده شد که وی تلاش داشته بر تحولات عربستان سعودی تأثیرگذار باشد و بخش مهمی از ایمیلهای منتشر شده انتقاد از جریان وهابی در سعودی است. هر چند رابطه با محمد بن سلمان در نگاه العتیبه امری مهم و امیدبخش است.
علاوه بر فرماندهی عملیات روانی علیه قطر، این مقام عالیرتبه اماراتی برای انتقاد از کویت هم مبالغی به روزنامهنگاران پرداخته و در یکی از ایمیلهایش به تحلیلگران بنیاد دفاع از دموکراسی اشاره کرده که امارات باید بتواند در اوضاع داخلی ایران هم تأثیرگذار باشد و بتواند درداخل این کشور یارگیری کند.
وی اکنون مهره کلیدی محمد بن زاید در عرصه دیپلماتیک است که به واسطه دوستی با داماد ترامپ قدرتمندتر از گذشته شده است و هماهنگ کردن ملاقات مهم محمدبن سلمان با ترامپ، سفر ترامپ به ریاض و زمینهسازی برای حذف رقبای سیاسی ولیعهد سعودی و همچنین موضع رئیسجمهور آمریکا برای حمایت از امارات و سعودی در مواجه با قطر نمونههایی از نقش العتیبه برای اجرا دستورات محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی است.
محمد بن زاید که از وی با عنوان شیطان خاورمیانه یاد میشود، به دلیل بیماری برادرش شیخ خلیفه بن زاید زمام امور را در امارات به عهده گرفته و با هزینه کردن دلارهای نفتی در بحرانهای خاورمیانه از لیبی گرفته تا غزه، یمن و سوریه، کردستان، عراق، سومالی و بحران قطر نقشآفرینی کرده حالا با اعطای درجه وزیری به سفیرش مزد خوشخدمتیهای العتیبه را به وی داد.
نظر شما