ساناز بیان نویسنده و کارگردان تئاتر درباره نمایش «آبی مایل به صورتی» که در تماشاخانه پالیز به صحنه می رود، به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه ساعت اجرای نمایش ساعت ۱۸:۱۵ است و این زمان اوج ترافیک به حساب می‌آید و معمولا اکثر مردم تازه در حال بازگشت از محل کارشان هستند بسیاری از مخاطبان ما به سختی خودشان را به تماشاخانه می رسانند اما تا امروز شاهد استقبال بسیار خوبی بوده ایم.
وی درباره شکل گیری ایده این اثر نمایشی بیان کرد: مادرم الهام خاکسار یک روزنامه نگار بود و در دهه ۷۰ گزارشی با عنوان «غریبه های عالم خلقت» نوشت. او برای نوشتن این مطلب با چند ترنس صحبت کرد که در میان آنها ترنسی بود به نام دنیا که دفتر خاطراتش را در اختیار مادر من قرار داد و آن زمان می‌گفت که مطمئن است روزی کشته می شود. سال ها بعد ما در روزنامه مطلبی خواندیم مبنی بر اینکه فردی به نام دنیا توسط پسرش کشته شده است. البته معلوم نبود که این فرد همان دنیا بوده است یا خیر ولی این سوال تا سال ها در ذهن من وجود داشت که چه اتفاقی برای دنیا افتاده است و فارغ از درست بودن یا نبودن خبر، این سرنوشتی بود که خیال و ذهن من برای دنیا ساخته بود.
بیان ادامه داد: من از همان دوران نوجوانی با موضوع ترنس‌ها آشنا شدم اما مساله نمایشنامه «آبی مایل به صورتی» خیلی فراتر از موضوع ترنس ها است. مساله مهم برای من در این اثر نمایشی جنسیت و نسبت آن با هویت جنسی در جامعه است. در چنین جامعه ای من بیش از هر چیز به واسطه جنسیتم هویت پیدا می کنم و شناختی که جامعه از من دارد بستگی به جنسیتم دارد مثلا من به عنوان یک نویسنده زن باید خودم را بیشتر از یک مرد نویسنده ثابت کنم.
این نویسنده یادآور شد: به عنوان نمونه در زمان اجرای نمایش «هتلی ها» که به نویسندگی من و کارگردانی حمیدرضا آذرنگ همسرم اجرا می شد چون آذرنگ یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان حوزه جنگ است بسیاری معتقد بودند که نمایشنامه «هتلی ها» را او نوشته است. من بسیار از او آموخته ام و افتخار می کنم نمایشنامه ای که نوشته ام با نوشته‌های درخشان همسرم اشتباه گرفته شود اما اصلا سوژه این نمایشنامه خاطره شخصی من بود و ادامه نمایشنامه «خواب های خاموشی» من به حساب می آمد و حتی اسم شخصیت ها هم اسم شخصیت های آن نمایشنامه است. تازه ما با قشر تحصیلکرده و نخبه سر و کار داریم اما همین افراد وقتی می خواهند به فردی آسیب بزنند جنسیتش را به یک نقطه ضعف تبدیل می‌کنند حالا ببینید در چنین جامعه ای چه اتفاقی برای افرادی که در هیچ کدام از این ۲ طیف زن و مرد قرار نمی گیرند، می افتد بنابراین معتقدم حرف «آبی مایل به صورتی» مساله جنسیت در جامعه است.
بیان درباره واقعی بودن کاراکترهای نمایش بیان کرد: برخی از کاراکترهای نمایش به نمونه های واقعی نزدیک هستند و بعضی خیر. البته تمام دیالوگ ها و شخصیت پردازی های نمایش براساس نمونه های واقعی و جملاتی که طی تحقیقاتم از این افراد شنیده ام، شکل گرفته است و این کار بسیار سختی بود. من به عنوان نویسنده باید فردی را با یک سازوکار روانی خلق می کردم که همه جوره در معرض سنجش قرار دارد و ممکن است روانشناسان و خود افراد واقعی به دیدن آن نمایش بنشینند و دست به مقایسه بزنند پس کار بسیار سختی در پیش داشتم.
وی درباره مشاوره هایی هایی که برای تحقیق درباره مضمون نمایشنامه دریافت کرده است، گفت: دوستان من در انجمن حمایت از بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسی خیلی در معرفی ترنس ها به من کمک کردند و ۱۰ نفر از حدود ۸۰ نفر از افرادی که با آنها در این زمینه مصاحبه کردم از طریق این انجمن به من معرفی شدند. در طول تمرین ها و حتی زمانی که متن را می نوشتم نیز نمایشنامه را به چندین نفر که اتفاقا برخی شان بسیار هم اهل هنر و مطالعه هستند، دادم تا نظراتشان را مطرح کنند و کلا این متن با مشورت مدام این افراد و بعضا اعضای خانواده‌های درگیر با موضوع نوشته شد و حالا هم تماشاگرانی از این طیف به دیدن کار می نشینند. سوای این ما در این کار یک گروه پژوهش و یک مشاور جامعه شناس و انسان شناس در کنارمان داشتیم و مدام با روانشناسان در ارتباط بودیم.برخی از بازیگران نگران دشواری‌های نقش یا برچسب هایی هستند که در جریان بازی کردن در نقش یک ترنس یا آدم های درگیر با این قضیه ممکن است به آنها بخورد
کارگردان نمایش «عامدانه، عاشقانه، قاتلانه» درباره انتخاب بازیگران و بازی های خوب این نمایش عنوان کرد: در روند انتخاب بازیگران چند اتفاق افتاد که برای ما خیلی سخت بود. ابتدا من با دوستانی برای بازی در نمایش صحبت کردم و حتی برخی در تمرین ها هم حضور پیدا می کردند اما هرکدام به دلایلی انصراف دادند و بعد متوجه شدم که برخی از بازیگران نگران دشواری‌های نقش یا برچسب هایی هستند که در جریان بازی کردن در نقش یک ترنس یا آدم های درگیر با این قضیه ممکن است به آنها بخورد. به جز این، بازیگری که نقش‌های منفی و شخصیت های متجاوز و قاتل را به راحتی بازی می‌کند، می ترسد نقش یک ترنس را ایفا کند.
وی تصریح کرد: نکته دیگر در مورد بازیگران نیز این بود که ما تمرین های بسیار سختی داشتیم و در این میان بازیگران باید اطلاعات زیادی را دریافت می کردند. مدام باید مطلب و مقاله می‌خواندند و در همین راستا چند جلسه با جامعه شناس و انسان‌شناسان داشتیم و ساعت ها فیلم دیدیم و صدای این افراد را می شنیدیم.
نویسنده «هتلی‌ها» ادامه داد: پرداختن به چنین موضوعی یک تابو فرهنگی است. استارت این کار چهار سال پیش زده شد و ما ۲ بار تا آستانه اجرا پیش رفتیم که به دلایل و موانعی میسر نشد اما در نهایت روی صحنه رفتن این نمایش حاصل تعامل با آقای شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی است. در مورد نمایش «شلتر» که نوشته من و کارگردانی امین میری و درباره زنان کارتن خواب بود هم آقای شفیعی بسیار پیگیر بودند که کار به نتیجه برسد. تا امروز نیز تنها متکی به گیشه بوده ایم و به جز بخش پوستر و بروشور هیچ حامی مالی نداشته ایم.
وی درباره اطلاعتی که این نمایش قصد انتقالش را داشته است، گفت: بسیاری از همکاران و دوستان من و حتی از جامعه پزشکان و مهندسان تماشاگرانی داشته ایم که بعد از اجرا به من گفتند که هیچ چیز درباره ترنس ها و مشکلاتشان نمی دانستند. درباره این حوزه صحبت نمی شود و من تلاشم را کردم که همه آدم هایی را که درگیر مساله جنسیت هستند در این نمایش به تصویر بکشم.
بیان در پایان درباره شیوه اجرایی نمایش توضیح داد: برای من تصمیم سختی بود که روایتم را به شکلی مستقیم به تصویر بکشم و هیچ اتفاق عجیب و غریب و فوق العاده در نمایش نیفتد چون می دانم که تماشاگر امروز ما تشنه جلوه های نمایشی است اما در ذات این کار حالت مستندگونه و گزارشی وجود دارد پس اگر می خواستم به اجرا فضای نمایشی بدهم کار از حالت واقع گرایانه خود دور می شد اما انتخاب این شیوه اجرایی به معنای تبدیل شدن نمایش به نمایش رادیویی نیست. کاش برویم فقط کمی درباره مونولوگ مطالعه کنیم دانشمان را بالا ببریم و کارهای موفق خارجی را ببینیم و بفهمیم مونولوگ یا شکل مستقیم روایی معنایش نمایش رادیویی نیست!
نمایش «آبی مایل به صورتی» نوشته و کارگردانی ساناز بیان با بازی نسیم ادبی، آناهیتا اقبال نژاد، ملیکا پارسا، عاطفه رضوی، امید سلیمی، بهنام شرفی، محمدهادی عطایی، گیتی قاسمی، امین میری، با صدای: حمیدرضا آذرنگ تا ۶ دی ماه در تماشاخانه پالیز روی صحنه است.
نظر شما