منطقی نیست ایران از برنامه موشکی خود دست بکشد

خبرگزاری مهر- گروه بین الملل-فاطمه محمدی: دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا ساعاتی پیش برای یک دوره ۱۲۰ روزه دیگر تحریمهای هسته ای ایران را تعلیق کرد.

البته رئیس جمهور آمریکا هشدار داد این آخرین بار است که تحریم های هسته ای ایران را تعلیق می کند. ترامپ تعلیق مجدد تحریمهای هسته ای را مشروط به اعمال تغییرات مد نظر خود در خصوص برجام کرده است.

در همین حال گزارش ها حاکی است دولت آمریکا ۱۴ نهاد و شخصیت ایرانی دیگر را به لیست تحریم هایش افزوده است.

در همین راستا خبرگزاری مهر گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» رئیس سابق بخش تحلیل عملیات سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) انجام داد که متن کامل آن در زیر آمده است.

پیلار از اساتید دانشگاه «جرج تاون» است و تاکنون مسئولیت های متعددی را بر عهده داشته که از جمله آنها می توان به ریاست واحد تحلیل عملیات های سیا در شرق نزدیک، خلیج فارس و جنوب آسیا اشاره کرد. پیلار سابقه حضور در شورای اطلاعات ملی آمریکا را به عنوان یکی از اعضای اصلی آن نیز دارد.

*دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا بار دیگر تحریمهای هسته ای ایران را تعلیق کرد. اما عنوان کرد در صورتی که تغییرات مد نظر وی اعمال نشود برای آخرین بار است که تحریمهای هسته ای ایران را تعلیق می کند. تغییرات مورد نظر ترامپ چیست؟

در بیانیه اخیر، رئیس جمهور ترامپ چهار حوزه ای را که خواهان ایجاد تغییر در آن است، بیان نمود. با این وجود او به این حوزه ها در ارتباط با طرح جدیدی که او می خواهد کنگره آنرا به صورت قانون در آورد، اشاره نمود.

کنگره نمی تواند هر توافق بین المللی را که به مرحله  اجرا درآمده تغییر دهد. بنابراین هر قانون یا طرحی باعث ایجاد تغییر در توافق هسته ای ایران نخواهد شد. کنگره ممکن است دو حوزه از چهار حوزه درخواستی ترامپ را مورد پذیرش قرار دهد که البته تغییر در این دو حوزه باعث ایجاد تغییری کاربردی در ارتباط با برجام و چگونگی اجرای آن نخواهد شد.

یکی از این حوزه ها به بازرسی مربوط است. برجام در حال حاضر شرایط را برای بازرسی های درخواستی از سایت های اعلام نشده و بازرسی های منظم از سایت های مشخص و اعلام شده فراهم می کند. یکی دیگر از خواسته های ترامپ این است که ایران حتی نباید به قابلیت ساخت تسلیحات هسته ای نزدیک شود.

برجام در حال حاضر مانع از نزدیکی ایران به قابلیت ساخت تسلیحات هسته ای است، نسبت به آنچه قبل از آن بود. بنابراین هنوز مشخص نیست که این درخواست مبهم ترامپ دقیقا به چه معناست.

تغییر در دو حوزه دیگر که ترامپ در این بیانیه به آنها اشاره نموده بسیار سخت است: حذف بند «غروب خورشید» یا تاریخ انقضاء برجام و نحوه برخورد با برنامه موشکی ایران.

*کاخ سفید به دنبال توافقی با کشورهای اروپایی حاضر در برجام، برای محدود کردن غنی سازی ایران به طور دائم است. طبق توافق فعلی این موضوع در سال ۲۰۲۵ خاتمه می یابد. فکر می کنید اروپایی ها این شرط را می پذیرند و اگر چنین شود، ایران حاضر به پذیرش آن خواهد بود؟

بند «غروب خورشید» و مقرارت خروج از توافقنامه مفاد استاندارد توافقات کنترل تسلیحات هستند. این مفاد این واقعیت را منعکس می کنند که دولتها به ندرت می خواهند خود را به موضوعی تا ابد متعهد کنند، با توجه به این واقعیت که شرایط مربوطه در طی سالهای پیش رو تغییر خواهد کرد.

اروپایی ها این واقعیت مهم را درک می کنند و آنها همچنین درک می کنند که مذاکره مجدد توافقی بین المللی که با دقت مورد مذاکره قرار گرفته مانند برجام عملی نیست. ایران قطعا تغییر ماده محدودیت زمانی را نمی پذیرد.

اگر قرار بود ایران مفاد غنی سازی دائمی را بپذیرد قطعا زمانی که برجام برای اولین بار مورد مذاکره قرار می گرفت، آن را می پذیرفت. بحث کلی در مورد مفاد غروب آفتاب و آنچه رخ خواهد داد زمانی که تاریخ انقضاء برجام فرا رسید، گمراه کننده شده است.

ایران و دیگر طرفهای برجام در زمان انقضاء این توافق، با همان گزینه هایی مواجه خواهند شد که در زمان تدوین معامله اصلی مورد توجه قرار گرفته و در برجام ذکر شده است. در زمان انقضاء قرارداد اگر آنها بر این باور باشند که این توافق منافع آنها را تامین می کند نسبت به تمدید برجام اقدام خواهند کرد. اما اگر بر این باور باشند که برجام به نفع آنها نیست آن را تمدید نخواهند کرد.

*ترامپ همچنین برنامه موشکی بالستیک ایران را در دستور کار قرار داده است. ایران بارها تاکید کرده که برنامه موشکی اش به توافق هسته ای ارتباطی ندارد. با توجه به این مسئله، فکر می کنید که این شرایط به معنای پایان کار برجام باشد؟

از بین خواسته های ترامپ، این خواسته که برنامه موشکی ایران جزء لاینفک برنامه هسته ای باشد می تواند پایه و اساسی جهت خروج دولت او از برجام قلمداد شود. قطعا ایران حاضر نمی شود از برنامه موشکی خود دست بکشد زمانی که دیگر دولتهای منطقه موشک های بالستیک داشته و برخی از آنها دارای نیروی هوایی قویتر از نیروی هوایی ایران هستند.

ایرانیها اهداف موشک های عراق در طی جنگ ایران و عراق را به خوبی به یاد دارند. موشک های بالستیک در واقع موضوعی جدا از تسلیحات هسته ای است. بسیاری از دولتها از جمله آنهایی که دارای تسلیحات هسته ای هستند از موشک های بالستیک برای اهداف استراتژیک مختلفی که نیاز به به کارگیری تسلیحات هسته ای نیست، استفاده می کنند.