خروج ایران از NPT می تواند هزینه خروج آمریکا از برجام باشد

فواد ایزدی کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ضرب الاجل اعلامی از سوی ترامپ برای خروج از برجام و تغییرات انجام شده در دولت امریکا گفت: در رابطه با پرونده هسته ای ایران، آمریکایی ها برخی نگرانی ها داشتند که از جمله آنها غنی سازی نداشتن ایران، سایت هسته ای اراک، تعداد سانتریفیوژهای ما و بحث های مرتبط با فناوری پیشرفته هسته ای بود.

ایزدی افزود: در ذیل برجام تک تک دغدغه های طرف مقابل مدنظر قرار گرفته است، به این ترتیب که بخشی از اورانیوم ما از کشور خارج شده، قلب رآکتور اتمی ما را بتن ریختند و سانتریفیوژ های ما را کم کردند. از طرفی هر قراردادی از جمله برجام، تاریخ مصرفی دارد و این تاریخ مصرف از دید طرف مقابل ما در حال تمام شدن است و در این شرایط آنها به دنبال گرفتن امتیازهای بیشتر از ما هستند.

کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه آنها احساس می کنند می توانند از دولت فعلی آقای روحانی امتیازات بیشتری را بگیرند، تصریح کرد: شاید دولت بگوید که ما به آنها امتیازی نمی دهیم، اما همان برجام دو و سه که آقای روحانی دو سال پیش صحبت کردند، پیامی را برای طرف مقابل ارسال کرد که آنها گمان می کنند می توانند این کار را با ایران انجام دهند.

وی افزود: اینکه آنها می خواهند برای مسائل موشکی پای میز مذاکره بنشینیم برگرفته از این اصل است که در مذاکره شما باید امتیازی بدهید تا امتیازی بگیرید. انتقاد اصلی مسئولین فعلی آمریکا از دولتمردان سابق خود این است که می گویند شما می توانستید از ایران امتیازات بیشتری بگیرید اما این کار را نکردید، بنابراین آنها به دنبال فشار بیشتر برای گرفتن امتیازات بیشتر هستند.

ایزدی با بیان اینکه طرف مقابل دو راه حل کلی را پیش روی خود دارد، اظهار داشت: یک راه حل آنها این است که در برجام بمانند و آمریکایی ها مایل هستند که اروپایی ها به نیابت از آنها فرصت و امتیاز بیشتری را از ایران بگیرند و متعاقب آن تحریم ها و فشارهای خود را بر ایران در حوزه های مختلف افزایش دهند. 

کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: اگر اروپائی ها موفق شوند تا ۲۲ اردیبهشت خواسته های ترامپ را برآورده کنند، آمریکا در برجام می ماند و اگر به این نتیجه برسند که اروپایی ها نمی توانند نتیجه دلخواه آنها را در برجام برآورده کنند، خروج از برجام را به عنوان گزینه دوم خود انتخاب خواهند کرد و این کار را با این تفکر انجام می دهند که پس از خروج از برجام، فشارهای گسترده ای را علیه نظام جمهوری اسلامی ایران اعمال کنند.

ایزدی با بیان اینکه اگر از زاویه دید آمریکا به موضوع نگاه کنیم و هدف خود را فشار هر چه بیشتر به ایران در نظر بگیریم این مسیری که آنها می روند درست است، گفت: این حرف آقای کری بود که همان زمان به نمایندگان کنگره آمریکا گفته بود که برجام برای دولت های آمریکا الزام آور نیست، یعنی شما اجازه بدهید ما اورانیوم را از ایران خارج کنیم، قلب رآکتور آنها را بتن ریزی کنیم، سانتریفیوژ های آنها را کم کنیم و بعد اگر شما نمایندگان خواستید می توانید تعهدات آمریکا در برجام را انجام بدهید یا ندهید.

کارشناس مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که اگر امریکا از برجام خارج شود، ادامه آن بدون حضور آمریکا به نفع کشور خواهد بود یا خیر؟ تأکید کرد: قطعا این شرایط در راستای منافع ملی ما نخواهد بود، چرا که اگر آنها از برجام خارج شوند و تحریم های آمریکا برگردد، ایران در شرایطی قرار خواهد داشت که هم ذیل تحریم است و هم محدودیت های هسته ای برجام را پذیرفته است، محدودیت هایی که فراتر از پروتکل الحاقی است و نظارت های بسیاری را بر فعالیت های هسته ای ما شامل می شود. 

وی تصریح کرد: این حرف که برخی از مسئولین ما بیان کردند مبنی بر اینکه اگر آمریکا از برجام خارج شود با اروپایی ها به مسیر خود ادامه می دهیم، دقیقاً گزینه مطلوب آمریکایی ها است که آنها به تعهدات خود در قبال برجام عمل نکنند و ایران یک طرفه تعهدات خود را عملی کند.

ایزدی در پاسخ به این سوال که نظر شما در خصوص مواضع اخیر وزارت امور خارجه درباره خروج از برجام نیز اظهار داشت: آقای عراقچی اخیراً گفته است که اگر آمریکا از برجام خارج شود ما هم از آن خارج خواهیم شد (اینجا بخوانید) اما این صحبت را هم دیر مطرح کردند و هم اینکه آقای عراقچی در جایگاه معاون وزیر این حرف را بیان کرده است و بهتر آن است که اگر حرف مهمی قرار است به طرف مقابل مخابره شود، در جایگاه وزیر و یا رئیس جمهور مطرح شود.

کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: یکی از مواردی که طرف مقابل احساس می کند می تواند از دولت آقای روحانی امتیاز بیشتری را بگیرد، همین است که دولتمردان ما به گونه ای رفتار کردند که گویا برجام برای آنها مسئله ای ناموسی است، لذا طرف مقابل تصور می کند می تواند برجام دو ساله را گروگان بگیرد و ما را برای گرفتن امتیاز بیشتر تحت فشار قرار دهد.

وی در پاسخ به این سوال که هزینه خروج آمریکا از نظر شما چه می تواند باشد، گفت: هزینه خروج آمریکا از معاهده بین‌المللی برجام می تواند این باشد که از جانب رئیس جمهور ما این مسئله مطرح شود که اگر آنها بخواهند از برجام خارج شوند نه تنها ما از برجام بلکه از معاهده NPT هم خارج خواهیم شد.

ایزدی در پایان خاطرنشان کرد: اگر در یکی دو هفته آینده آقای روحانی این حرف را مطرح کند ممکن است آنها این مسئله را جدی بگیرند و در ادامه مسیر تغییراتی را در تصمیمات خود به وجود آورند اما اگر این صحبت از جانب ما منتقل نشود همچنان ما مسیر ضعف در حوزه سیاست خارجی را خواهیم داشت.