تعداد کتابفروشی‌ها در کشور سه برابر کمتر از تعداد ناشران است!

به گزارش خبرنگار مهر، با نزدیک شدن به پایان فعالیت هیئت مدیره سیزدهم اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، کمیسیون بازرسی این اتحادیه، کارنامه سه ساله فعالیت خود را (از آبان ۱۳۹۳ تا پایان بهمن  ۱۳۹۶) منتشر کرد. این گزارش که اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، آن را در قالب مصاحبه با «رضا یکرنگیان» رئیس کمیسیون مذکور تهیه کرده، در زیر از نظر مخاطبان می‌گذرد:

*کمیسیون بازرسی در دوره هیئت مدیره سیزدهم در چه سالی و با چه ترکیبی شروع به کار کرد؟

بهتر بود از خانم‌ها سیاح‌فر و صدقیان می‌پرسیدید، زیرا ایشان در هیئت مدیره‌های دوره‌های یازدهم و دوازدهم عضو کمیسیون بازرسی بودند. بر اساس گفته ایشان، کمیسیون بازرسی در دوره سیزدهم از آبان ۱۳۹۳ طی حکمی از سوی رئیس هیئت مدیره، شروع به کار کرد. اعضای کمیسیون عبارت بودند از: خانم‌ها نسرین سیاح‌فر (مدیر مسئول انتشارات چالش)، پروین صدقیان (مدیر مسئول انتشارات گل‌آذین) و آقایان عباس غمگسار (مدیر مسئول انتشارات ترمه)، حسن قربانی (مدیر مسئول انتشارات و کتابفروشی آیلار) و فخری‌زاده (مدیر مسئول انتشارات روزنه‌کار و دبیر هیئت مدیره) نیز از سوی هیئت مدیره، چندی در جلسات کمیسیون بازرسی شرکت می‌کرد. من به خواسته خود، تقاضای شرکت در کمیسیون بازرسی را به عنوان مشاور دادم که با موافقت اعضای ثابت کمیسیون بازرسی پذیرفته شدم، بعد از یک سال، طی حکمی از سوی رئیس هیئت مدیره، به عضویت کمیسیون منصوب شدم.

در کمیسیون بازرسی تمام اعضا قصدشان خدمت به صنف است و تمام امور و پیشنهادها با اکثریت قاطع تصویب می‌شود و هیچ عضوی بر عضو دیگر رجحان ندارد. از آنجا که سنِ من از سایر اعضاء زیادتر است، تمام مصوبات کمیسیون را به این صورت تنظیم و امضاء می‌کنم «از طرف اعضای کمیسیون بازرسی اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران». چون نیروهای جوان و فعال صنف باید درگیر کارهای صنفی شوند، بنابراین کمیسیون بازرسی به اتفاق آرا از آقایان: روزبه کیائیان، عماد شاطریان و سعید محرمی دعوت به عمل آورد تا به عنوان مشاور، در جلسات کمیسیون بازرسی شرکت کنند. جلسات کمیسیون بازرسی در ماه دو بار و در روز و ساعت معین تشکیل و صورتجلسه آن در دفتر مخصوص نوشته و امضاء می‌شود. البته ایام تعطیل و نمایشگاه بین‌المللی کتاب از این امر استثنا هستند.

* وظایف کمیسیون بازرسی از چه قرار است؟

این وظایف بر اساس قوانین مندرج در قانون نظام صنفی و به این شرح است: ۱.شناسایی واحدهای صنفی که فاقد جواز کسب هستند؛ ۲.بازدید از واحدهای صنفی که پرونده درخواست جواز کسب تشکیل داده‌اند؛ ۳. صدور اخطار به واحدهای صنفی غیرعضو جهت مراجعه به اتحادیه و تشکیل پرونده؛ ۴. مراجعه بازرس به واحدهای صنفی جهت اطمینان از اینکه واحد صنفی مزبور فقط به امور صنفی مربوطه می‌پردازد و تداخل صنفی نداشته باشد؛ ۵. چنانچه واحد صنفی‌ای از اخطارهای اتحادیه سرپیچی کرد، نامه‌ای به امضای رئیس هیئت‌ مدیره اتحادیه جهت صدور دستور پلمب واحد صنفی مربوطه به اتاق اصناف ارسال می‌شود.

* وظایت کمیسیون بازرسی فقط همین چند مورد است؟

بله. ولی کمیسیون بازرسی غیر از قوانین مندرج در قانون نظام صنفی در مورد شرح وظایف قانونی کمیسیون بازرسی، طرح‌های پیشنهادی اعضا را در کمیسیون مطرح می‌کند، در صورت تصویب، هر طرح بررسی و در مورد آن در جلسات متعدد بحث می‌شود وقتی که اکثریت به اتفاق طرح را مصوب کردند، کمیسیون طی نامه‌ای آن را به هیئت مدیره ارسال می‌کند.

در این مورد می‌خواهم به دوره یازدهم هیئت مدیره اشاره کنم. در دوره یازدهم هیئت مدیره، پیشنهادی در مورد تشکیل بانک اطلاعاتی ارائه شد که توسط آقایان غمگسار، قربانی، خانم سیاح‌فر و من بررسی و آن پیشنهاد به صورت ترکیب نهایی به هیئت مدیره وقت ارائه و تصویب شد. مفاد آن بانک اطلاعاتی به صورت پرسش‌نامه در یک کارت A۴ چاپ شد و حدود ۶۰۰ قطعه آن توسط همکارانی که در بالا یاد شدند با مراجعه به تک تک واحدهای صنفی تکمیل شده و در اختیار اتحادیه گذاشته شدند. بعداً ۲۰۰ قطعه دیگر توسط آقای رضا علمداری تکمیل شد که اکنون در بایگانی اتحادیه باید موجود باشد. چون اتحادیه وقت و بودجه کافی برای «کامپیوتریزه» کردن کارت نداشت، به صورت موقت بایگانی شد تا در وقت مناسب مورد استفاده قرار بگیرند.

در دوره سیزدهم (دوره کنونی) کمیسیون بازرسی با چند تن از اعضای هیئت مدیره در جلسات کمیسیون بازرسی مذاکره کرد و مزایا و فواید متعدد بانک اطلاعاتی را با تک تک اعضای هیئت مدیره که در کمیسیون بازرسی شرکت داشتند، مطرح کرد، حتی توسط آقای دکتر جباری نرم افزاری برای این موضوع مطرح شد ولی متأسفانه تاکنون هیچ پاسخی از سوی هیئت مدیره دریافت نشده است. در صورتی؛ ح بانک اطلاعاتی می‌تواند راهگشای بسیاری از نیازهای آماری اتحادیه باشد و همین تشکیل بانک اطلاعاتی یک اثر مثبت و ماندگار برای هر اتحادیه‌ای است.

مورد دیگر، ساختن نشان برای کتاب‌فروشی‌ها، پخشگران، ناشران و سایر رسته‌های وابسته به اتحادیه است؛ یکی از اعضای کمیسیون بازرسی برای اینکه واحدهای صنفی عضو اتحادیه از واحدهای صنفی غیرعضو مشخص و متمایز باشند، پیشنهاد ساختن یک نشان را داد. ابتدا ساختن نشان برای کتاب‌فروشی‌ها ارجح دانسته شد. کمیسیون بازرسی حدود ١٠ جلسه بحث و گفت و گو و دیدن طرح‌های مختلف سرانجام طرح نهایی را مصوب و طی نامه‌ای آن را به هیئت مدیره ارسال کرد، رئیس هیئت مدیره طرح «نشان» را به خانه اصناف ارائه کرد و طبق گفته خودشان مسئولان اتاق اصناف با شگفتی تمام از آن استقبال کردند و آن را پسندیدند. این نشان چاپ و بر روی شیشه ویترین یا در ورودی کتابفروشی‌های عضو اتحادیه نصب شد.

در این راستا، توسط یکی از اعضای کمیسیون بازرسی طرح «نشان» دیگری برای دفاتر پخش و نشر آماده و در کمیسیون مصوب و طی نامه‌ای برای هیئت مدیره ارسال شد، که کمیسیون بازرسی با نظر منفی هیئت مدیره مواجه شد. در جلسه‌ای که با حضور رئیس هیئت مدیره داشتیم، طرح مذکور، عنوان و قرار شد که مجدداً به پیوست نامه‌ای برای رئیس اتحادیه ارسال شود که تاکنون پاسخی داده نشده است.

*کمیسیون بازرسی با چه مشکلاتی مواجه است؟

بر اساس مفاد مندرج در قانون نظام صنفی، اتحادیه‌ها موظف هستند دو نیروی انسانی و تسهیلات لازم را در اختیار کمیسیون‌ها قرار دهند. کمیسیون بازرسی به یک نیروی انسانی که تمام وقت در اختیارش باشدط نیاز دارد که سرعت کار، زیاد شود. در حال حاضر خانم برزوئی و آقای علمداری به کارهای محوله کمیسیون بازرسی نیز کمک می‌کنند و اعضای کمیسیون بازرسی و مشاوران آن، از ایشان سپاسگذار است.

* از سال ۱۳۹۴ تا سال ۱۳۹۶ چه تعداد واحد صنفی عضو اتحادیه شده‌اند؟

بر اساس گزارش خانم برزوئی، تعداد واحدهای صنفی‌ای که در این مدت عضو اتحادیه شده‌اند، به شرح زیر است:

تعداد اعضای اتحادیه (صدوری و تمدیدی سال ۱۳۹۴)               
  - تهیه چاپ و کارت و پوستر(۵ عدد)
 - دفتر پخش(۱ عدد)
 - نشر مکتوب( ۱۳ عدد)
- کتابفروش( ۷۲ عدد)
  - ناشر-کتابفروش( ۱۰ عدد)

تعداد اعضای اتحادیه (صدوری و تمدیدی سال ۱۳۹۵)
- تهیه چاپ و کارت پوستر( ۸ عدد)
- دفتر پخش(۵ عدد)
 - نشر مکتوب(۹۷ عدد)
- کتابفروش( ۱۰۱ عدد)
- ناشر-کتابفروش( ۳۱ عدد)

تعداد اعضای اتحادیه (صدوری و تمدیدی سال ۱۳۹۶)
- تهیه چاپ و کارت پوستر(۹ عدد)
- دفتر پخش( ۵ عدد)
- نشر مکتوب( ۱۰۶ عدد)
 - کتابفروش(۱۱۵ عدد)
 - ناشر-کتابفروش(۱۶ عدد)

* چه پیشنهادی برای بهتر شدن فعالیت کمیسیون بازرسی دارید؟

خوشبختانه اعضای کمیسیون بازرسی، تمامی تجربه‌های طولانی مدت در کار صنفی دارند؛ حقیقته` می‌توان گفت جمعاً صد سال کار صنفی انجام داده‌اند و به تمام امور مربوط به صنف آگاه هستند. هر پیشنهادی که توسط یکی از اعضا به کمیسیون می‌شود، بیش از ۱۵۰ ساعت-نفر کار می‌بردێ این طور نیست که کمیسیون بدون مطالعه یک پیشنهاد را مصوب و به هیئت مدیره ارائه کند. انتظار می‌رود هیئت مدیره فعلی این سابقه طولانی و این بصیرت اعضای کمیسیون بازرسی را در نظر داشته باشد و حداقل انتظار کمیسیون بازرسی این است وقتی پیشنهادی مطرح و در کمیسیون ساعت‌ها در مورد آن بحث می‌شود و به نتیجه مطلوب می‌رسد، هیئت مدیره در چند دقیقه با آن پیشنهاد مخالفت نکند و بداند که کسانی این پیشنهاد را مصوب کرده‌اند که فقط برای منافع صنفی کار می‌کنند در ضمن این اقدامات شأن هیئت مدیره را بالا می‌برد و کمیسیون‌ها در حقیقت بال‌های هیئت مدیره هستند.

در خاتمه باید عرض کنم که تا دی ماه ۱۳۹۶ تعداد ۱۵۰۰۰ هزار جواز نشر از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شده است؛ در کشوری که تعداد کتابفروشی‌های آن به پنج هزار واحد نمی‌رسد و دویست شهر آن فاقد کتابخانه عمومی است، این تعداد ناشر چه معنایی دارد!؟ به نظر من هیئت مدیره اتحادیه در این مورد خیلی محکم باید علت صدور این تعداد پروانه نشر را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سؤال کند. چرا اتحادیه ۱۵۰۰۰ عضو ناشر (و فقط ناشر) ندارد!؟