دولتی ها در نهمین حراج تهران دست به جیب نشدند/ سلیقه بازار چه بود

خبرگزاری مهر-گروه هنر-آزاده فضلی: یکی از اهداف راه‌اندازی حراج تهران جلب سرمایه هنردوستان است که در این مسیر تا حدودی موفق بوده است. البته در این مجال نمی توان به این پرسش که آیا برگزاری حراج تهران به نفع یا ضرر اقتصاد است پاسخ داد، اما شرایط در حال حاضر به گونه ای است که تنهاترین حرکت رسمی که سرمایه ها و پول های قابل اعتنایی را به سمت هنر سرازیر می کند برپایی همین حراج ها است.

حراج تهران پس از ۹ دوره برگزاری به دلیل ضعف های سیستم بانکی و گمرکی ایران هنوز نتوانسته است جایگاهی بین المللی پیدا کند و این یکی از همان دلایلی است که باعث شد سفر سال ۲۰۰۴ نمایندگان حراج کریستیز برای اعطای نمایندگی کریستیز به طرف ایرانی بی نتیجه بماند و شعبه این حراج در تهران برپا نشود. البته دیدگاه دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که حراج تهران به دنبال بین المللی شدن نیست و استراتژی این حراج این است که صرفا در منطقه به عنوان یکی از حراج های معتبر شناخته شود تا وقتی آثار هنری باکیفیت ایرانی در حراج‌های بین المللی با قیمت های بالا و مناسبی به فروش می رسند، حرف هنر ایران در جهان بپیچد.

جمعه شب گذشته هشتم تیرماه، نهمین حراج تهران ویژه آثار هنری کلاسیک و مدرن ایران در حالی چکش خورد که کل فروش این حراج ۳۱ میلیارد و ۳۷۸ میلیون تومان برآورد شد.

گران ترین اثر نهمین حراج تهران، تابلوی بدون عنوان سهراب سپهری بود که با قیمت ۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان چکش خورد. در نهمین حراج تهران ۵ اثر هنری فروش میلیاردی داشتند؛ علاوه بر تابلوی منحصر به فرد سهراب سپهری، تابلوی نقاشی خط «هـ هَوّز» حسین زنده رودی با قیمت ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان چکش خورد. همچنین تابلوی نقاشی بدون عنوان رضا مافی یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان فروخته شد. اثر دیگری از سهراب سپهری که در این حراج حضور داشت نیز به قیمت یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان فروش رفت. اثر رنگ روغن روی گونی بدون عنوان منصور قندریز نیز یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

در این میان، دو تابلوی نقاشی «کره» اثر علی اکبر صادقی و اثر بدون عنوان بهجت صدر از نهمین حراج تهران خارج شدند و دلیل خروج این دو اثر از حراج تهران این بود که در حالی که کاتالوگ حراج یک ماه پیش نهایی شده بود، افزایش قیمت دلار سبب شد صاحبان دو اثر یاد شده خواهان تصحیح قیمت شوند که این امر میسر نبود. همچنین تابلوی نقاشی «زرد» کوروش شیشه گران و تابلوی «رخ» حسین زنده رودی به دلیل به حدنصاب نرسیدن قیمت، فروش نرفتند.

نکته دیگر درباره حراج تهران این است که بانک ها و موسسات اعتباری خصوصی خیلی به آن علاقمند هستند و بعضا گنجینه های خود را با خرید از این حراج به روز می کنند. در جریان برگزاری نهمین حراج تهران اشخاص و مجموعه داران خصوصی بیشترین اقبال را نسبت به آثار نشان دادند همچنین با توجه به مشاهدات خبرنگار مهر، افراد و اشخاصی که با سمت دولتی در این حراج حاضر شده بودند از جمله علی مرادخانی مشاور هنری شهردار تهران، برزین ضرغامی مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران و محمدجواد حق شناس عضور شورای شهر تهران نیز خریدی نداشتند. البته در طول ۹ دوره برپایی حراج تهران، موزه هنرهای معاصر تهران دو اثر از کمال الملک و بهجت صدر را خریداری کرده و این تنها خرید ارگانی اعلام شده از حراج تهران بوده است. البته علی اکبر امین تفرشی مدیرعامل شرکت پارس آریان متعلق به بانک خصوصی پاسارگاد شب گذشته در حاشیه برپایی حراج از خرید نکردن این شرکت از نهمین حراج تهران خبر داد.

یکی از مهمترین المان های خرید آثار هنری در بازارهای ایران و جهان، سلیقه خریداران و به طور کلی سلیقه بازار است. در نهمین حراج تهران اقبال به هنر معاصر به وضوح قابل مشاهده بود و حضور سهراب سپهری، سیدمحمد احصایی، ژازه تباتبایی، بهمن محصص و هنرمندانی در این سطح و کیفیت، نشان از توجه بازار به این نوع هنرمندان بود. نکته دیگر اینکه باید توجه داشته باشیم آثار هنری گران قیمت برای مثال آثار پیکاسو و داوینچی توسط اشخاص خاصی خریداری می شوند و لزوماً تاثیری بر جریان اقتصادی کشور مبدا نخواهد داشت.

در این ارتباط سیدمحمد بهشتی رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که در نهمین حراج تهران حضور داشت، به خبرنگار مهر گفت: نهمین حراج تهران، حراج خوبی بود و این حراج نشان می دهد آنجایی که ما تولید ارزش می کنیم، دچار نوسانات اقتصادی نمی شویم.

وی بیان کرد: در این حراج نمونه های آثار هنری داشتیم که تا سه برابر قیمت پیشنهادیشان فروش رفت و در مجموع از ارزیابی برگزارکنندگان حراج بهتر بود.

بهشتی با مثبت ارزیابی کردن حراج تهران در جریان اقتصادی کشور، گفت: حراج تهران نه فقط در بحث هنر بلکه در عرصه اقتصادی نشان داده است آن زمان که با تولید ارزش روبه رو بوده است، دچار نوسانات اقصادی نمی شود، اما در نقاطی دچار نوسانات اقتصادی می شویم که تولید ارزش نکردیم.

برعکس حراج تهران ویژه آثار هنری کلاسیک و مدرن ایران که تیرماه هر سال برگزار می شود، نوبت دوم این حراج که از سال ۹۵ در دی ماه برگزار می شود در بر گیرنده آثار هنری جوانان و نقاشان معاصر است که عموما با هدایت گالری ها به حراج تهران راه پیدا می کنند.