تحریمهای جدید آمریکا اثرگذاری سابق را نخواهد داشت

خبرگزاری مهر- گروه بین الملل: تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا برای خروج از برجام که با حمایت اعضای تندروی جمهوری ‌خواه در کنگره، لابی گسترده اسراییل و کشورهای عرب مخالف ایران به خصوص عربستان برای ترک توافق هسته ای چندجانبه با ایران که به طور رسمی به عنوان برنامه مشترک اقدام جامع (JCPOA) شناخته می شود و بین ایالات متحده، ایران، چین، روسیه، آلمان، فرانسه و انگلیس روی داده است، نقض روشن قوانین بین المللی بوده است.

این امر نشان می دهد ایالات متحده بجای حمایت از جامعه جهانی در موضوع به اصطلاح مبارزه با اشاعه سلاح های هسته ای به دنبال اهداف دیگری است. دونالد ترامپ با محکوم کردن آنچه که او به عنوان «بدترین معامله» نامیده، در نهایت، ایالات متحده را از توافقنامه، به رغم درخواستهای دیگر امضاکنندگان، شرکای بین المللی و مشاوران خود خارج نمود.

در همین راستا وزیر امور خارجه امریکا طی روزهای گذشته اعلام کرد: دومین دور تحریم های جدید در نوامبر امسال (آبان ماه) وارد فاز اجرایی می شود. این تحریم ها قرار است صادرات نفت ایران را هدف قرار دهد. دولت آمریکا تلاش می کند که هرچه زودتر تعداد بیشتری از کشورها واردات نفت خود از ایران را به صفر برسانند تا درآمدهای این کشور کاهش یابد.

در گفتگو با پروفسور «فرانک فن هیپل» به بررسی ابعاد مختلف این موضوع پرداخته ایم که در ادامه آمده است.

حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» معاون اسبق امنیت ملی کاخ سفید در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه های تکنولوژی است.

وی، پیش از پیوستن به دانشگاه «پرینستون»، به مدت ۱۰ سال مشغول تحقیق در زمینه فیزیک نظری ذرات بنیادی بود و به طور خاص به نگارش آثاری با موضوع پایه و اساس فنی منع اشاعه هسته ای و راهکارهای خلع سلاح، آینده انرژی اتمی و بهینه سازی اقتصاد سوخت خودرو علاقه دارد.

هیپل در سال ۱۹۹۳ به پاس تحقیقات ارزشمندش، موفق به دریافت فلوشیپ موسسه «مک آرتور» شد. وی که دارای مدرک دکتری از دانشگاه آکسفورد است، در حال حاضر عضو هیئت مدیره پنل بین المللی درباره مواد شکافت پذیر است.

*برخی معتقد هستند تحریمهای جدید آمریکا در خصوص ایران از آنجا که اجماع جهانی را با خود همراه ندارد مانند تحریمهای پیش از برجام مؤثر نخواهد بود. نظر شما چیست؟

من موافق این دیدگاه هستم که آمریکا و دولت ترامپ در خصوص اعمال تحریمهای جدید از مابقی اعضای گروه ۱+۵ جدا و منزوی شده است. بر همین اساس تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران کمتر موثر خواهد بود.

*اینکه تحریم ها با خروج یکجانبه امریکا از برجام شکل می گیرد، درست است اما امریکا می تواند اراده خود را بر دیگر کشورها با اعمال مجازات علیه شرکت های آنها مانند شرکت های اروپایی اعمال کند و آنها را مجبور کند بازار ایران را رها کنند. پس برجام واقعا اهداف ایران را برآورده نمی کند. نظر شما چیست؟

دولت ترامپ قادر خواهد بود که کمپانیها و شرکتهای بزرگ اروپایی را تهدید کند تا میان بازار ایران و بازار آمریکا یکی را انتخاب کنند. در واقع علاوه بر تهدید، دولت آمریکا آنها را به زور مجبور به این کار را خواهد کرد.

بر همین اساس شرکتهای اروپایی تجارت کمتری با ایران خواهند داشت. به هر حال پیش بینی بر این بوده که روابط تجاری اروپا با ایران بعد از برجام افزایش یابد ولی با تحریمهای ثانویه امریکا حجم تجارت اروپا با ایران کاهش می یابد.

اما شرکتهای چینی و روسی از تحریمهای ثانویه آمریکا علیه ایران تأثیرپذیری کمتری خواهند داشت.

*امریکا اعلام کرد که دیگر کشورها باید واردات نفت از ایران را تا ماه نوامبر قطع کنند. اگر ایران نتواند نفت خود را صادر کند آیا به نظر شما در برجام خواهد ماند؟

من تصور نمی کنم بایکوت نفتی ایران اثربخش باشد.

من می فهمم که ایران از رفتار ترامپ باید عصبانی باشد که چنین هم هست. چرا که دولت ترامپ گامهای مخربی را برداشته است.

ایران نیز ممکن است در پاسخ و واکنش به اقدامات مخرب ترامپ از برخی محدودیتهایی که در برجام مشخص شده صرفنظر کند و ظرفیت غنی سازی خود را دوباره ایجاد کند.

اما به هر حال تندروها در اسراییل، عربستان و آمریکا به دنبال این هستند تا ایران را تحریک به نقض برجام کنند و در این صورت به منافع خود برسند.

در این هنگام است که این تندروها خواهند نشست و «زار» خواهند زد که «ایران دارد به دنبال بمب می رود و ما باید تاسیسات هسته ای ایران را بمباران کنیم.»

اگر جنگی رخ داد آمریکا نیز در امان نخواهد بود و البته هیچ طرفی هم نفع نخواهد برد.

من می دانم که بحث و استدلال زیادی در ایران در خصوص نوع مواجهه و واکنش به اقدامات ترامپ در داخل ایران مطرح است.

دولت ترامپ اقدامات وحشتناک و خطرناکی را تاکنون در داخل خود امریکا هم انجام داده اند. این اقدامات منجر به یک مقاومت ملی در امریکا شده است. اولین هدف این مقاومت ملی هم شکست دادن ترامپ در انتخابات کنگره در ماه نوامبر میلادی است که در تلاش هستند تا کنترل کنگره امریکا را در اختیار خود بگیرند.

حتی اگر این نهضت مقاومت ملی در انتخابات کنگره پیروز باشد ما تا سال ۲۰۲۰ ترامپ را در قدرت خواهیم داشت!

بر همین اساس تصور نمی کنم تا سال ۲۰۲۰ تغییری در سیاست کاخ سفید با حضور ترامپ در خصوص برجام به وجود آید.

*بر اساس تحول جدید در برجام پیش بینی شما در مورد این توافق چیست؟

امیدوار هستم که میانه روها (کبوترها) مانع از وقوع جنگ شوند. ما در امریکا باید برای شکست دادن «بازها» (تندروها و جنگ طلبها) مبارزه کنیم.