به گزارش خبرنگار مهر ، درحالی که میانگین مصرف گازوئیل در کشور روز به روز در حال افزایش است و سالانه بیش از 11 میلیارد دلار یارانه پنهان که دو برابر یارانه پرداختی به بنزین است، برای این فراورده پرداخت می شود اما تمام حساسیت‌ها بر روی بنزین متمرکز شده است.
براساس گزارش های دریافت شده از شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی ، در 6 ماهه اول سال جاری میانگین مصرف بنزین در کشور 3/74 میلیون لیتر بوده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 3/10 درصد افزایش داشته است.
این درحالی است که میانگین مصرف روزانه گازوئیل نیز از 3/72 میلیون لیتر در نیمه اول سال گذشته به 1/76 میلیون لیتر در نیمه اول سال 85 افزایش یافته که 3/5 درصد افزایش یافته است.
مصرف گازو ئیل در آذرماه نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل 12 درصد رشد داشته و از 1/90 به 101 میلیون لیتر رشد داشته است . این مصرف بالا در کشورموجب شده که در سال جاری ایران به وارد کننده گازوئیل هم تبدیل شده است.
برخلاف تصور عموم کارشناسان، یارانه گازوئیل بیش از دو برابر یارانه بنزین است؛ حال همه توجهات به سمت مصرف بنزین در خودروهاى شخصى است و مى گویند چرا باید این طور باشد؟ اما عملاً یارانه گازوئیل همانطور که اشاره شد، حدود دو برابر یارانه بنزین است ولى چون گازوئیل در ایران تولید مى شود و بودجه اى خاص براى واردات آن در سال‌های قبل در مجلس تصویب نمى شود، هیچ کس به آن توجه نمی کند.
براساس آمار موجود، قیمت گازوئیل یک پنجم قیمت بنزین در کشورمان است، در صورتى که در نرخ جهانى هیچ فرقى بین نرخ بنزین و گازوئیل نیست. برهمین اساس، اگر قرار است دولت و مجلس روى یارانه سوخت کار کنند بهتر است به جاى این که این قدر روى یارانه بنزین متمرکز شوند، درباره یارانه گازوئیل که با عموم مردم سروکار ندارد و عمدتاً مصرف آن در بخش حمل بار، اتوبوس ها و گرمایش منازل (که اکثراً قشرهاى مرفه هستند و محتاج یارانه دولت نیستند) و همچنین در مصارف کشاورزى صورت مى گیرد، بحث و تبادل نظر شود.
هرچند باید اشاره کرد که مصرف گازوئیل در بخش کشاورزى کمتر از ۵ درصد کل مصرف گازوئیل کشور است. با برقى شدن چاه‌هاى کشاورزى در سال هاى گذشته مصرف این فرآورده در بخش کشاورزى نیز کاهش یافته است. برهمین اساس، نباید نگران تغییر قیمت گازوئیل در کشور بود.
بدین ترتیب اگر گازوئیل با قیمت واقعى عرضه شود این تصمیم چندین خاصیت مهم خواهد داشت؛ اولاً تردد کامیون‌ها در جاده هاى کشور کاهش مى یابد. کامیون ها در ۶۰ درصد مواقع خالى حرکت مى کنند براى این که از جایى به جاى دیگر بروند تا بار پیدا و جابه جا کنند. پس واقعى کردن قیمت گازوئیل جلوی تردد اضافى کامیون ها را مى گیرد و صاحبان کالا ترغیب مى شوند بار خود را با ریل جابه جا کنند، زیرا با واقعى شدن این فرآورده سوختى قیمت حمل بار از طریق حمل ونقل جاده اى افزایش مى یابد و این به نفع اقتصاد کشور است.
برخلاف آنهایى که مى گویند اگر حمل ونقل جاده اى گران شود به ضرر است اما به نظر می رسد که در بلندمدت به نفع کشورمان خواهد بود، زیرا با واقعى شدن قیمت گازوئیل، علاوه بر صرفه جویى در مصرف سوخت، صاحبان کالا تمایل بیشترى خواهند داشت تا بار خود را با ریل که یک پنجم حمل ونقل جاده اى سوخت مصرف مى کند، جابه جا کنند که این مسأله خود حکایت ازاین دارد که تصادف هاى جاده اى در کشور کاهش یابد.
اگر تردد ماشین هایى که بار جابه جا مى کنند را کاهش دهیم خود به خود تصادف جاده اى نیز کاهش مى یابد و احتیاجی نیست دولت به طور جداگانه پول در جاده ها هزینه کند. در واقع اگر بخواهیم یک تحلیل واقعى از این موضوع داشته باشیم، باید بگوییم که ما برعکس عمل مى کنیم؛ سوخت ارزان مى دهیم به کامیون ها، تردد ماشین هاى سنگین را به این ترتیب تشویق مى کنیم که اضافه شوند؛ به خاطر این موضوع تصادف هاى زیادى اتفاق مى افتد و مردم کشته مى شوند. بعد دوباره بودجه هاى زیادى تصویب مى کنیم که راه هاى کشور را ساماندهى کنیم تا تصادف ها کمتر شود و چون این کار صورت مى گیرد مردم بیشتر تشویق مى شوند که با ماشین به مسافرت بروند و باز تصادف ها افزایش مى یابد.
برهمین اساس، در یک سیکل اشتباه تصمیم گیرى در کشور قرار گرفته ایم که این چرخه علاوه بر افزایش هزینه ها و افزایش مرگ ومیر در جاده ها، مشکلات ما را هم حل نمى کند. در این شرایط به نظر می رسد راه اصلاح این چرخه غلط واقعی کردن نرخ گازوئیل باشد و تأکید اولیه در این باره روى بنزین نیست و برهمین اساس، مشکل صرفه جویى در سوخت و تصادف ها هم رفع مى شود.
در شرایط فعلی به دولتمردان و نمایندگان مجلس توصیه می شود به جای حساسیت بیش از اندازه بر روی موضوع بنزین، ابتدا قیمت گازوئیل که با عموم مردم سروکار ندارد ، نسبت به تعیین تکلیف قیمت این کالا و واقعی شدن آن اقدام کنند.
مهر با کارشناسان و نمایندگان مجلس نیز در این خصوص گفتگوهایی ترتیب داده که به‌زودی منتشر می‌شود.
نظر شما