به گزارش خبرنگار مهر، محسن اسماعیلی در یکصد و بیست و پنجمین جلسه شرح و تفسیر نهج‌البلاغه که در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی (سرچشمه) برگزار شد، با بیان اینکه اتحاد و الفت اجباربردار نیست، افزود: ماهیت اتحاد و جنس الفت از نوع اموری هستند که باید از دل برخیزند واجبارپذیر نیستند. وجود زمینه اختلاف یک سنت همیشگی و زمینه‌ساز انتخاب و اراده و ارزش انسان است. اتحاد موقعی ارزشمند و پایدار است که آگاهانه انتخاب شده باشد.
وی در این باره به آیه «وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً ۖ وَلَا یَزَالُونَ مُخْتَلِفِینَ» مبنی بر اینکه «اگر قرار بود چنین اتفاقی بیفتد، پروردگار شما این کار را می‌کرد و شما را به گونه ای یکسان و مشابه می‌آفرید که اصلاً اختلافی نباشد (تا نیازمند دعوت به اتحاد و الفت باشیم)» اشاره کرد و گفت: نه پروردگار چنین خواسته و نه ما می‌توانیم چنین کنیم و نه چنین اتحادی سودمند و ماندگار است.
استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه «خداوند حکیم، هم قدرت انتخاب اتحاد بر محور حق را داده است و هم امکان انتخاب تشتت و تفرق را» خاطرنشان کرد: البته آنچه خداوند خواسته و می‌خواهد اتحاد است و لذا بلافاصله پس از اشاره به وجود زمینه اختلاف، افزوده است: «إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّکَ ۚ وَلِذَٰلِکَ خَلَقَهُمْ»؛ یعنی مردم همواره در حال اختلاف هستند مگر کسانی که مورد رحمت پروردگارت قرار گیرند و برای همین هم آنها را آفرید!
محسن اسماعیلی افزود: بنابراین اتحاد بر محور حق، مظهر رحمت الهی است و اختلاف هم مصداق خشم و عذاب او. همچنین آنچه خدا می‌خواهد و ما را برای آن آفریده، وحدت است. از کنار هم نهادن این آیه با آیه دیگری معلوم می‌شود که منظور از رحمت الهی، هدایت و راهنمایی مردم به سوی اتحاد است؛ نه آنکه از سنت همیشگی دست بردارد و از روی لطف و رحمت خویش، زمینه و انگیزه اختلاف را از میان مومنان بردارد؛ زیرا می‌فرماید: «فَهَدَی اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فِیهِ مِنَ الْحَقِّ».
لزوم پیشتازی در ایجاد اتحاد و الفت
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به بخش‌هایی از سوره مائده مانند «وَلَوْ شَاءَ اللَّـهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً»، «وَلَـکِن لِّیَبْلُوَکُمْ فِی مَا آتَاکُمْ» و «فَاسْتَبِقُوا الْخَیْرَاتِ»، تاکید کرد: این ما هستیم که باید با هم بودن را انتخاب کنیم و حتی در راه تحقق آن پیشگام شویم و مسابقه دهیم. تلاش در جهت اتحاد و الفت مصداق بارز خیرات است که باید در راه آن از یکدیگر سبقت گرفت و لذا از خودگذشتگی و کوتاه آمدن برای حفظ رابطه خود با اهل ایمان از بزرگترین مکارم اخلاق است و باید به آن افتخار کرد.
وی افزود: تلاش برای رفع اختلاف دیگران نیز مصداق عمل صالح و از برترین عبادات است و کسی نباید در قبال اختلاف و عداوت دیگران بیگانه و فاقد مسئولیت ببیند. در حدیثی از رسول اسلام است که کوشش برای رفع اختلاف و جدایی مردم از یکدیگر صدقه محبوب خدا و رسول است. همچنین پیامبر(ص) رفع اختلاف را از همه نماز و روزه‌ها نیز برتر نامیده‌اند.
تلاش پیامبر برای اتحاد؛ تا لحظه آخر
اسماعیلی با یادآوری وصایای امام علی علیه‌السلام به امام حسن و امام حسین علیهماالسلام مبنی بر «آشتی دادن میان مردم» و «محکم داشتن پیوندهای دوستی و محبت» و «پرهیز از پشت کردن به یکدیگر و قطع رابطه»، گفت: امام(ع) در خطبه دیگری اشاره کرده‌اند که خود پیامبر نیز ماموریت برقراری صلح و آشتی میان مردم را برای خود قائل بود و تا نفس آخر برای از بین بردن اختلاف میان مردم زحمت و سختی کشید.
عضو مجلس خبرگان رهبری، مهمترین شاخص و نشانه جامعه نبوی را اهتمام همگانی برای تحقق اتحاد و الفت میان اهل ایمان دانست و خاطرنشان کرد: کسانی که واقعاً به پیامبر گرویده و او را اسوه و الگوی خود می‌دانند، باید مانند او عمل کنند و هر چه در توان دارند برای اتحاد و همدلی مومنان تلاش کنند. از سوی دیگر، پراکندن بذر دشمنی و دمیدن در تنور اختلاف و جدایی نشانه دوری از ایمان و نزول عذاب الهی است؛ چنانکه امام باقر علیه‌السلام آیه 65 سوره انعام را همین طور تفسیر فرموده است.
نظر شما