خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- عبدالحمید بیاتی: در یک هفته اخیر جنوب غرب آسیا صحنه دو تحول مهم بوده یکی مذاکرات آمریکا با طالبان و دیگری پیروزی «عمران خان» در انتخابات پاکستان.
مذاکرات آمریکا با طالبان در حالی انجام گرفته که ایالات متحده در سال ۲۰۰۱ میلادی به بهانه مبارزه با این گروه و همچنین القاعده، با تشکیل ائتلافی به افغانستان حمله کرد و در مدت ۱۷ سال گذشته با وجود حضور گسترده نظامی در این کشور دستاورد چندانی را در مبارزه با طالبان بدست نیاورد و در عوض نه تنها وضعیت زندگی مردم افغانستان اسف بارتر از قبل شد بلکه کشت و تولید مواد مخدر در این کشور و قاچاق آن به کشورهای دیگر به طور فزاینده ای افزایش یافت.
در خصوص پیروزی عمران خان در انتخابات پاکستان نیز می توان این رخداد را به عنوان نشانه ای در تغییر و بهبود روابط اسلام آباد-کابل دانست. در همین رابطه و برای تحلیل بیشتر این روند با دکتر «محمد شفیق همدم» معاون مشاور عالی رئیس جمهور افغانستان به گفتگو نشستیم.
دکتر همدم از کارشناسان امور بین الملل بوده و علاوه بر امر مشاوره با دفتر ریاست جمهوری افغانستان و فرماندهان ناتو در افغانستان سابقه تدریس در دانشگاه مریلند آمریکا را نیز دارد. متن مصاحبه با وی به شرح زیر است:
*آمریکا پس از سال ها جنگ با طالبان وارد مذاکره مستقیم با این گروه شده است. دلیل این تغییر رفتار آمریکا چیست و چرا واشنگتن این مذاکرات را پیش می برد؟
موضع آمریکا پیرامون مذاکرات صلح افغانستان تا پیش از این تنها حمایت از مذاکرات به رهبری حکومت جمهوری اسلامی افغانستان بود، اما اینک در موضع آمریکا سه تغییر اساسی بوجود آمده است: ۱. اشتراک در مذاکرات با طالبان ۲. فراهم نمودن زمینه مذاکرات میان طالبان و حکومت افغانستان ۳. تعهد برای توافق و تائید هر تصمیم که میان حکومت و طالبان صورت گیرد، شامل بحث روی چگونگی حضور جامعه جهانی در افغانستان.
اشتراک و حمایت آمریکا در مذاکرات با طالبان مطابق راهبرد ترامپ برای آسیای جنوبی و منطبق با نشست کابل برای صلح است. چنین اقداماتی نمایانگر اراده آن کشور برای صلح، آشتی و پایان جنگ افغانستان بوده و من شخصا آن را یک اقدام نیک می دانم.
*آیا تغییر رفتار آمریکا در مورد طالبان را می توان نتیجه شکست سیاست های ۱۷ سال گذشته واشنگتن در قبال افغانستان دانست؟
با وجود اینکه در واشنگتن نظریات مختلف در مورد راهبردهای ایالات متحده در قبال افغانستان میان جمهوریخواهان و دموکرات ها وجود دارد، اما هر دو حزب روی حضور آمریکا در افغانستان و پایان جنگ توافق نظر دارند.
تغییر موضع آمریکا نه به مفهوم ناکامی سیاست‌های واشنگتن، بلکه ناشی از تجارب ۱۷ سال گذشته است.
*انتخابات پاکستان با پیروزی عمران خان به پایان رسید، به نظر شما روند تحولات و روابط اسلام آباد-کابل با توجه به نخست وزیری عمران خان به چه شکل خواهد بود؟
تقویت دموکراسی و زعامت غیرنظامی در پاکستان، نه تنها باعث ثبات در آن کشور می‌شود، بلکه بر اوضاع منطقه و افغانستان مستقیماً تأثیرگذار است. با وجود اینکه تعیین عمران خان من حیث یک رهبر سیاسی و غیرنظامی به خوش‌بینی‌ام برای بهبود روابط افغانستان و پاکستان افزوده است، اما این روابط متناسب بر نفوذ ارتش پاکستان در ساختار غیرنظامی آن کشور است.
باوجوداینکه آقای عمران خان قبل از انتخابات مواضعی علیه آمریکا و در حمایت از افراطیون داشت، اما در نخستین پیغام پیروزی‌اش برخلاف موضع قبلی‌اش بر بهبود روابط با افغانستان متعهد شد.
علاوه بر آن عمران خان در یک تماس تلفنی با آقای محمد اشرف غنی رئیس‌جمهوری اسلامی افغانستان تعهد نمود که برای بهبود روابط دو کشور تلاش خواهد نمود. عمران خان در این تماس قول داده که طی یک سفر به افغانستان خواهد آمد.
چون پاکستان برای حمایت طالبان و گروه‌های افراطی تحت‌فشارهای جدی سیاسی، دیپلماسی و اقتصادی ایالات‌متحده آمریکا قرار دارد و مردم آن کشور از این فشارها خسته شده‌اند، لذا من به این باور هستم که حتی ارتش پاکستان هم می‌کوشید که برای ترمیم روابط پاکستان و آمریکا از حضور عمران خان استفاده نموده و با رضایت افغانستان روابطش را با آمریکا بهبود بخشد.
حمایت ارتش پاکستان از گروه‌های شورشی و افراطی، مداخلات در سیاست داخلی و خارجی پاکستان هنوز پابرجاست. هر چند نظر به قوانین آن کشور نخست وزیر پاکستان مرجع تصمیم‌گیرنده است، اما تجارب نشان می‌دهد که تصمیم های بزرگ را ارتش پاکستان می‌گیرد و تاکنون هیچ رهبر سیاسی آن کشور موفق نشده است که از صلاحیت‌های خود به‌طور کامل استفاده کند.
نظر شما