«اولئانا» از حقوق زنان می‌گوید/ تماشاگران در کسوت دانشجویان کلاس

امید دوستی کارگردان نمایش «اولئانا» که در عمارت روبرو روی صحنه است درباره انتخاب این متن برای اجرا به خبرنگار مهر گفت: این اثر نمایشی از جمله نمایشنامه های شناخته شده دیوید ممت است و دلیل انتخاب این متن مساله ای است که ممت مطرح می کند و با توجه به شرایط اجتماعی کشور قابل تعمیم به جامعه ما نیز است.

وی ادامه داد: مباحثی چون حقانیت سیاسی، حق و حقوق زنان و مسایل مربوط به آموزش و امور دانشگاهی در دهه ۹۰ که این نمایشنامه بر اساس آن نوشته شده در آمریکا مطرح بوده است و حالا بعد از چندین سال به ایران هم رسیده اند. از آنجا که این مسایل دغدغه ام هستند، تصمیم گرفتم از طریق اجرای یک اثر نمایشی آنها را مطرح کنم. مساله دیگر فرم اجرایی بود که علاقه مند بودم آن را به نمایش بگذارم. ایده اجرای نمایشی در یک کلاس درس که مخاطبان به عنوان دانشجویان کلاس در نظر گرفته شوند و بازیگر نمایش در میان تماشاگران نشسته باشد، مدنظرم بود.

دوستی متذکر شد: نمایشنامه «اولئانا» خیلی شبیه به ایده مدنظر من بود اما برای اجرا، متن بازنویسی شده و حتی ترتیب وقایع نیز تغییر کرده اند. در نمایشنامه اصلی ۲ کاراکتر نمایشنامه به تنهایی در یک اتاق حضور دارند اما در این نمایش اینتراکتیو بحث ها و اتفاقات بین استاد و دانشجو در کلاس درس و در حضور دانشجویان رخ می دهد و مخاطبان در کسوت دانشجویان می توانند در برخی مباحث ورود کنند و نظر بدهند.

این کارگردان یادآور شد: نمایش بر عکس نمایشنامه اصلی از جایی آغاز می شود که دختر از استادش شکایت کرده و حالا استاد دختر را فراخوانده تا در حضور دانشجوها راجع به اتفاقی که باعث شکایت دختر شده است، صحبت کند و بتواند آبروی از دست رفته اش را به دست بیاورد و اعاده حیثیت کند که در نهایت موفق نمی شود. در نهایت نمایش مسیری بر خلاف نمایشنامه دیوید ممت طی می کند.

وی درباره دیگر تغییراتی که اجرا نسبت به متن اصلی داشته است، بیان کرد: در پایان نمایشنامه اصلی به نظر می رسد اتفاقات به گونه ای پیش می رود که مخاطبان حق را به استاد می دهند و به نوعی دختر بازنده می شود اما در این نمایش کفه ترازو به نفع محق بودن دختر سنگین تر است. البته تلاش کردیم در اجرا دختر را قربانی جلوه ندهیم و برایش مرثیه راه نیندازیم بلکه به این نکته توجه داشته باشیم که دختر این نمایش واقعا اعتقاد دارد که مورد تعرض استادش قرار گرفته است و چون فکر می کند کسی برایش کاری انجام نمی دهد، تصمیم می گیرد از او شکایت کند.

دوستی در پایان درباره حفظ زبان خاص دیوید ممت توضیح داد: در نمایشنامه های دیوید ممت زبان یکی از عناصر مهم به شمار می آید اما با تغییری که ما در ساختار متن به وجود آوردیم نمی دانم چقدر زبان ممت در اجرا حفظ شده البته تلاش ما این بوده که خدشه ای به زبان اثر وارد نشود اما بیشتر از زبان، تمرکزمان روی موضوع، شکل اتفاقات و فرم اجرایی بوده است.

نمایشنامه «اولئانا» به نویسندگی دیوید ممت و ترجمه علی اکبر علیزاد یکی از بحث برانگیزترین نمایشنامه‌های این نویسنده در میان تمامی آثارش محسوب می‌شود. این اثر نمایشی تا ۲۱ مرداد ماه در عمارت روبرو اجرا می‌شود.

در خلاصه داستان این نمایش آمده است: مرد یا زن، حق با چه کسی است؟