الزام توجه به امر هنر در آموزش و پرورش/آموزش هنر سیستماتیک باشد

به گزارش خبرگزاری مهر، سی و ششمین جشنواره فرهنگی هنری دانش‌آموزی این روزها در اردوگاه شهید باهنر در حال برگزاری است. مصطفی کاکاوند معاون اجرایی بخش فیلم و هنرهای نمایشی این جشنواره درباره این جشنواره با اشاره به اینکه در بخش نمایش عروسکی۱۸۵نفر از دختران و پسران و در بخش نمایش صحنه‌ای ۱۷۰نفر از دختران و پسران به جشنواره دعوت شدند و دبیرخانه ۴۴اثر از سوی دختران در بخش نمایش صحنه‌ای دریافت کرد که درنهایت ۹اثر از هر بخش به مرحله کشوری راه یافت، گفت: در بخش نمایش عروسکی دختران ۳۴اثر و در بخش پسران ۲۴اثر از سوی دبیرخانه دریافت شده است که درنهایت ۹اثر در هر بخش به مرحله کشوری راه پیدا کرد. نمایش‌هلی عروسکی در فرهنگسرای نیاوران و نمایش‌های صحنه‌ای در کانون سبحان برگزار می‌شود.

اردشیر صالح‌پور نویسنده، پژوهشگر، کارگردان و مدرس تئاتر که به عنوان داور در بخش تئاتر عروسکی، در سی و ششمین جشنواره فرهنگی هنری دانش آموزان برگزیده سراسر کشور حضور دارد، با بیان اینکه در حوزه هنر، اتفاق خوبی در آموزش و پرورش در حال رخ دادن است، گفت: وقتی سخن از وزارت آموزش و پرورش به میان می آوریم، یعنی صحبت از پایه ای ترین وزارت خانه یک نظام. هر آنچه که زندگی و آینده را تشکیل می دهد، از نهادی به اسم آموزش و پروش شکل می گیرد.

وی ادامه داد: این بدان معناست که بعد از نهادی به اسم خانواده، بلافاصله باید به آموزش و پرورش توجه کرد؛ آموزش و پرورشی که صرفا علم و علم آموزی و علم آوری برایش مهم نیست و به تربیت انسان و فضیلت او نیز اهمیت می دهد؛ به طور مثال در کشور انگلستان می بینیم که هر دانش آموزی موظف است در کلاس هفتم یا  هشتم دبیرستان یکی از متن های شکسپیر را بخواند  و تحلیل کند و یا در فرانسه هر فرانسوی ملزم است که یکی از کارهای بالزاک را بخواند. اما در ایران هنوز این الزام وجود ندارد که مثلاً گلستان سعدی یا شاهنامه فردوسی یا آثاری از این دست مورد توجه باشد. در حالی که باید امر هنر، پا به پای آموزش پیش برود.

صالح پور با بیان اینکه هنر، بهترین روش پرورش انسان است، ادامه داد: هنر یک روش غیر مستقیم و درعین حال زیباشناسانه است و جای خوشحالی است که بخش نمایش های عروسکی، با اقبال خوبی روبرو شده است! تا اندازه ای که من به شخصه اصلاً انتظار نداشتم که بچه ها در این سطح ظاهر بشوند وخوشبختانه بچه ها نشان می دهند که تا حد مطلوبی با تکنیک های مختلف تئاتر عروسکی اعم از؛ سایه ای، عروسک نخی، عروسک های باتومی، گونه های دیگر آشنا بوده و  از آنها استفاده می کنند و این یک پیام آشکار دارد و آن اینکه علاقه، دانش و مهارت در این بخش جدی قلمداد شده است.

وی با اشاره به برخی گلایه های دانش آموزان از کمبود بودجه و بعضی نابسامانی ها، اظهار کرد: به نظر من این موارد اصلاً اهمیت چندانی ندارد و بنا نیست ما توقع کار حرفه ای از این بچه ها داشته باشیم و معتقدم دانش آموز باید بتواند با ساده ترین ابزار، کار کند و با این وجود نوع کارهایی که در این جشنواره عروسکی مطرح شد و به نمایش درآمد، نشان از علاقه، پیگیری و جدیت بچه ها دارد که این نکته بسیار حائز اهمیت است.

آموزش و پرورش باید از فارغ التحصیلانِ رشته عروسکی در مدارس استفاده کند

صالح پور افزود: به نظرم آموزش و پرورش حتماً باید از فارغ التحصیلانِ رشته عروسکی در مدارس استفاده کند و مطمئناً بهره گیری از این افراد در قالبِ نیروهای نیروهای قراردادی، خرید خدمت، پاره وقت ، ساعتی ... و هر شکل ممکنِ دیگر، می تواند به رشد و پیشرفت بچه ها کمک شایانی کند و یقین داشته باشید که اگر این افراد در کنار دانش آموزان باشند، سطح کارِ آنها چند پله بالاتر خواهد رفت.

وی ادامه داد: باید توجه داشت که بچه ها تا  چه بخشی میتوانند غریزی عمل کنند؟! این یک ضرورت است که باید به بخشهای دیگر مثل؛ مهارت، تجربه و دانش آنها نیز در این حوزه اهمیت داده شود.

وی با اشاره به افق روشن و امیدوار کننده آینده تئاتر عروسکی، گفت: من معتقدم که باید تئاتر عروسکی و همچنین تئاتر کودک جدی قلمداد شود و اگر آموزش و پرورش تئاتر عروسکی و تئاتر کودک را که در ژانر وظایف ماهوی و ساختاری نظامش است، جدی بگیرد و یقیناً تضمینی است برای رشد تئاتر کشور؛ چرا که همین بچه ها قرار است فردا بیایند و بازیگران و هنرپیشه هایی حرفه ای مثل کریم اکبری مبارکه و یا ایرج محمدی شوند.

وی در پایان با اشاره به اینکه شاید اجراها خیلی خوب نیست، اما خیلی امیدوار کننده است، گفت:  نیابد این را از ذهن دور کنیم که از طرفی بسیاری از این بچه ها به صورت غریزی کار کرده اند و از طرف دیگر اکثر آنها در شهرستانها حتی مجال و امکانی برای تماشای تئاتر عروسکی ندارند! به نظر من در کارشناسی آموزش و پرورش، توجه به تئاتر کودک و تئاتر عروسکی، به عنوان یک ژانر مستقل می تواند اثرات خوبی داشته باشد. چرا که کودک از عروسک جدا نیست و امروز می بینیم که دیگر عروسک برای دانش آموز ما فقط یک وسیله بازی و تفنن و سرگرمی بچه گانه به شمار نمی رود و  بچه ها امروز از عروسک به عنوان یک مدیوم فرهنگی استفاده و از طریق آن حرف زده و  مسائل و مشکلات را مطرح می کنند .

انتقال محل برگزاری جشنواره به تهران خیلی مفید بود

 منوچهر اکبرلو منتقد و استاد تئاتر و سینمای دانشگاه که بعنوان داور در  سی و ششمین جشنواره فرهنگی هنری دانش آموزی سراسر کشور حضور دارد، نیز با بیان اینکه اکثر نمایش های اجرا شده در این دوره را تماشا کرده است، در پاسخ به این پرسش که بعنوان یک داور، سطح کیفی اجراها را در مقایسه با ادوار گذشته چطور ارزیابی می کند، گفت: ما در این دوره شاهد 2 – 3 اثر خیلی خوب و درخشان بودیم و تقریباً می توان گفت که سایر آثار، در سطح حداقلی اجرا شده و دچار مشکلاتی هستند.

وی با بیان اینکه بروز چنین مشکلاتی طبیعی است، افزود: متاسفانه تنها دلیلِ این ضعف ها و معایب،  نبودِ آموزش در حوزه هنر ( تئاتر و نمایش) است و در حال حاضر دانش آموزان و معلمان و مربیان، صرفاً با تکیه بر علاقه شخصی و بر پایه دانسته های پراکنده خود، دست به تولید یک نمایش می زنند. اما آثاری که قابل تامل است، غالباً حاصل تلاش کسانی است که سال ها در این حوزه فعال هستند؛ حال یا افرادی که به صورت آکادمیک دانش تئاتر را آموخته اند و یا آنها که آرام آرام، بصورت تجربی و آزمون و خطا، مهارت و تکنیک خلق آثاری نمایشی را فرا گرفته اند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: دانش آموزان، ابتدا در دروس مختلف؛ مثل فیزیک، شیمی، ادبیات، ریاضی و ... تحت  آموزش قرار می گیرند و سپس مورد آزمون و تست و امتحان قرار می گیرند و تئاتر و نمایش هم باید اینگونه باشد؛ دانش آموزان علاقمند باید در قدم اول، این دانش و مهارت را آموخته و تکرار کنند و  مطمئناً تا زمانی که آموزشِ سیستماتیک و مستمر در طول سال تحصیلی وجود نداشته باشد، توقعِ اینکه کیفیتِ کارها، مخصوصاً در سطح کشوری، همگی خوب باشد، انتظار بی جایی است و طبیعتاً در شرایط کنونی، چنین اتفاقی رخ نخواهد داد.

وی گفت: باید واقع بین باشیم و بپذیرم که این نیز جزئی از همان آموزش مورد نیاز است. همانطور که از بچه ها انتظار داریم بروشو خوب و کیفی و شکیل داشته باشند، پر انرژی اجرا و  مسائل تربیتی را رعایت کنند، از این طرف نیز باید توجه داشته باشیم که تعهدات نباید یک سویه باشد و ما نیز باید حداقل زمینه را برای هنرنمایی بچه ها آماده کنیم.

وی در پایان با ابراز امیدواری نسبت به ادامه برگزاری جشنواره در سالها بعد در تهران گفت: انشالله نواقص و کاستی هایی مثل کیفیت محل اجرا برطرف شود و اگر قرار است همین سالن، مجل اجرا باشد، به نحوی تجهیز شود که مناسب این رویداد باشد و  با این حال بنده معتقدم بهترین جا برای برگزاری این جشنواره، اردوگاه شهید باهنر است، هر چند می دانم که انجام این کار سختیها و مشکلات خاص خود را دارد.