به گزارش خبرنگار مهر، شاید اگر کسی نسخه ژاپنی "کینه" را ندیده باشد، دیدن نسخه آمریکایی آن اثری بدیع و سرشار از خلاقیت به نظر بیاید، به خصوص نوع خلق ترس و وحشت که برخاسته از فرهنگ و باورهای ژاپنی است و اصالت خود را حفظ می کند. اما با دیدن نسخه ژاپنی که مأخذ اصلی این فیلم بوده به نوعی همه این ویژگی های مثبت به فیلم اول تعمیم پیدا می کند. فیلمی که نسبت به نسخه آمریکایی قصه ای گویا و قابل روایت دارد و حالا سعی کرده با ورود یک خانواده امریکایی و چند تمهید جزئی، فیلم را به نوعی بین المللی کند.
نسخه امریکایی "کینه"
"کینه" ژاپنی با تصویری خونبار از یک خانه آغاز می شود. در حالی که مرد به خون آغشته اتاق را ترک می کند، جسد غرق در خون زن گوشه ای افتاده و پسر کوچک در حال کشیدن نقاشی های خشن و وحشتناک است. پس از این سکانس، روایت خطی قصه از موسسه مددکاری آغاز می شود، جایی که دختری جوان با گرفتن نشانی یک خانه مأمور سر زدن به پیرزن بیماری می شود. کلیت این شکل آغاز در "کینه" آمریکایی حفظ شده، با این تغییر کوچک که در ابتدا مردی آمریکایی را می بینیم که از ایوان برجی بلند به یکباره خود را به پائین پرت می کند و ... دختر جوان ژاپنی از موسسه مددکاری مأمور رسیدگی به یک پیرزن آامریکایی می شود.
همانطور که از آغاز فیلم پیداست، جابجایی و تغییرات مختص به چند تغییر جزئی است و فیلمساز آگاهانه اصالت ویژه خلق وحشت و تصویرسازی این وجه را دست نخورده باقی می گذارد. ارواح به خصوص آنهایی که با کینه و نفرت به قتل رسیده اند یکی از مهمترین عوامل ترس آفرین در باور مردم ژاپن هستند و جلوه هایی که فیلمساز برای تصویر این حضور استفاده کرده، ملهم از نگاه یک ژاپنی به این باور کهن هستند.
روح ـ شبح سرگردان زنی که خرچنگ وار قربانیانش را دنبال می کند و این قابلیت را دارد که در هر موقعیتی آنها را گیر بیندازد حتی از زیر پتو، دوش حمام و ... از اشکال بدیع یک عامل ماورایی است که این ویژگی علاوه بر تازگی، محدودیتی برای عملکرد آن قائل نمی شود و وحشتی فراگیر را به مخاطب منتقل می کند. نسخه آمریکایی ضمن استفاده از این جذابیت های بالقوه توانسته یک کارکرد مفهومی دیگر هم از این تغییر بگیرد.
انتخاب یک خانواده آمریکایی که به دلیل مشغله مرد مجبور به اقامت در توکیو هستند و بدون اطلاع از گذشته خانه و طبعاً چنین باورهایی به خانه نقل مکان می کنند، از این جهت اهمیت پیدا می کند که موقعیت این خانواده را در غربت و بی همزبانی که دچارش شده هم برجسته می کند. سکانسی که زن برای خرید بیرون می رود و به علت ناآشنایی به زبان و تابلوهای راهنمایی سردرگم می شود و به عنوان تجربه ای تلخ برای شوهر نقل می کند، از همین مولفه هاست.
یا واکنش مادر خانواده آمریکایی هنگام بازدید از خانه جدید در برخورد با حس و حال یا روح حاکم بر خانه، از سکانس هایی است که در نسخه ژاپنی وجود ندارد، ولی کارکرد خوبی در این فیلم پیدا کرده است. در نسخه ژاپنی مددکاران مختلفی که هر کدام یکبار هم به خانه روح زده مراجعه کرده اند، هر یک به نوعی قربانی می شوند و تنها یک مددکار است که با زنده ماندن و دنبال کردن ماجرا به نوعی تصویر خودش را در روح می بیند. اما در نسخه آمریکایی، این ویژگی به دختر مددکار اختصاص پیدا می کند که به علت کنجکاوی برخاسته از ناآشنایی کارکرد خوبی پیدا می کند و طی نکردن همان مسیری که مددکاران دیگر رفته اند می تواند به این تفاوت ها بازگردد.
از بخش هایی که در نسخه امریکایی حذف شده، حضور خط فرعی دختران مدرسه ای است که به گونه ای غیرمستقیم با ماجرا گره می خورد و یک پیشگویی از حضور و تأثیر روح ـ شبح در میان آنهاست. سکانسی که دخترها عکس های خود را با هاله ای سیاه دور چشم ها می بینند و خودشان وحشت می کنند، ترس یکی از آنها که در و پنجره را به روی خود بسته و از همه چیز وحشت دارد و ... برخی از قسمت هایی است که در نسخه جدید وجود ندارد.
به علاوه حضور فلاش بک های نسخه ژاپنی به نوعی رابطه هر شخصیت با شبح را تعمیم می دهد به تصویری که از خودش در آن می بیند. به این ترتیب هر کدام از دخترها شبح را با چهره خودش در موقعیت های رویارویی به یاد می آورد که وجهی غافلگیر و گیج کننده به این موقعیت می دهد.
نسخه ژاپنی "کینه"
از مهمترین وجوهی که بدون کوچکترین تغییری در بازسازی آورده شده می توان به نوع حضور شبح اشاره کرد که در همه جا امکان حضور دارد و یکی از ویژگی های مهم آن است. حتی نوع حضور پسربچه، استفاده از تصاویر فیلمبرداری شده از شبح که از اتاقی بیرون می آید و با دور شدن از تصویر دوربین به ناگاه کلوزآپ چشمانش حضوری تهدیدکننده پیدا می کند و انتظار داریم از تلویزیون بیرون بیاید، برخی از این شباهت ها هستند که بدون کوچکترین تغییری در نسخه جدید آورده شده اند.
نکته دیگر در مورد گره گشایی فیلم است که در نسخه ژاپنی همانطور که اشاره شد به تصویر هر فرد از خودش در قالب شبح می انجامد و به نوعی ریشه دار بودن این باور را در میان ژاپنی ها به رخ می کشد. ولی در نسخه آمریکایی چون گره گشایی به دختر مددکار آمریکایی سپرده شده، طبعاً این وجه موضوعیت خود را از دست می دهد. گره گشایی این فیلم به گونه ای طراحی شده که دختر مددکار با حضور در خانه روح زده به فراخور جلو رفتن، با فلاش بکی از اتفاقاتی که در خانه افتاده رو به رو می شود و همه چیز را به چشم می بیند.
قتل مادر و پسر به دست پدر بر اثر سوء ظن و علاقه زن به پروفسور آمریکایی که از وجود او خبر ندارد و ... به خوبی مشخص است که این حجم اطلاعات در گره گشایی و این رویکرد باعث شده قصه مغشوش شود و روایت با پراکندگی سعی می کند تور خود را با عجله و در یک سکانس جمع کند که نتیجه خوبی هم در پی ندارد.
نکته ای که در مورد این بازسازی قابل ذکر است، وفاداری کامل فیلمساز به نسخه اصلی و ویژگی هایی است که به فیلم در ژانر وحشت اصالت می دهد. به علاوه فیلمساز در چند تغییر جزیی که در فیلم داده توانسته کارکردهای جدیدی از این تغییرات بگیرد. اما این توصیه برای علاقمندان به فیلم لازم است که فقط یک نسخه فیلم را ببینند تا مقایسه بین دو فیلم و نکات ذکر شده، تجربه نو و متفاوت انجام شده در هر فیلم و تأثیرگذاری آن را کمرنگ نکند.
نظر شما