سهم جوامع محلی در مدیریت مناطق حفاظت شده کمرنگ است

به گزارش خبرگزاری مهر، حمید ظهرابی در آیین جشن ثبت جهانی ذخیره گاه زیست کره کپه داغ در منطقه گلیل شیروان، اظهار داشت: از سال ۱۳۴۶ حدود ۱۷ میلیون هکتار شامل ۲۸۱ منطقه در قالب مناطق چهارگانه زیست محیطی در کشور حفاظت می شود.

وی افزود: برای نخستین بار تلاش خواهیم کرد با استفاده از تجارب موفق جهانی از مدل جدید حفاظتی بر مبنای مشارکت جوامع محلی در کپه داغ بهره گرفته شود.

وی حفظ و صیانت از تنوع زیستی ارزشمند منطقه، توسعه پایدار و فراهم کردن امکان بهره مندی پایدار معیشتی مردم بومی را از مزایای این رویکرد حفاظتی برشمرد.

ظهرابی گفت: منطقه گلیل و سرانی از ۵۰ سال پیش زیر حفاظت قرار گرفته اما از این پس بر اساس الگوی جدید حفاظتی در آن عمل می شود که مبتنی بر ایفای نقش موثر مردم در نگهبانی از منابع ملی است.

معاون دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو نیز ثبت جهانی ذخیره گاه زیستی کپه داغ خراسان شمالی را آغازی بر یک ماجرای بزرگ و سرآغاز یک رشته فعالیت های علمی با راه اندازی مرکز پژوهشی و کارگاه های علمی بین المللی توصیف کرد.

بهمن نامور مطلق با اشاره به گسترش مخاطرات زیستی که آینده زندگی بشر در کره زمین را تهدید می کند، گفت: توسعه مدنظر یونسکو مردم محور است؛ به این معنا که نه فقط باید از آب و خاک محافظت کرد، بلکه باید محور حفاظت را فرهنگ و آداب و رسوم مردم جوامع محلی دانست و از آن صیانت کرد تا ضمن جلوگیری از تخریب تنوع زیستی، از تنوع فرهنگی و میراث جامعه بشری نیز صیانت شود.

وی کپه داغ را یک بانک ژنتیکی برای جهان توصیف کرد و افزود: برای صیانت از این ذخیره ژنتیکی مردم باید ذینفع باشند و این امر هم با حمایت از رشد صنایع خلاقانه مردمی و میراث و صنایع فرهنگی منطقه میسر می شود.

وی اظهار امیدواری کرد که فعالیت های علمی و پژوهشی در این منطقه اتفاق بیفتد، گفت: نحوه زندگی کردن مردم در این منطقه باید صیانت شود چرا که با از بین بردن تنوع زیستی، کل انسانیت به خطر می افتد.

در این مراسم که با حضور استاندار خراسان شمالی و جمعی از مسئولان استانی و محلی برگزار شد، از لوح و تمبر یادبود ثبت جهانی ذخیره گاه زیست کره کپه داغ، رونمایی و از دست اندرکاران ثبت این رویداد و کارمندان نمونه محیط زیست این استان قدردانی شد.

ذخیره گاه های زیست کره با هدف استفاده از روش های نوین برای مدیریت مناطق حفاظت شده و نیز عرصه های طبیعی تعریف می شوند و تلاش بر این است تا صیانت از این عرصه ها و بهره برداری از ظرفیت های آن با مشارکت مردم انجام شود.  

منطقه حفاظت شده گلیل و سرانی در حوزه کپه داغ با گستره ۱۸ هزار هکتار در شمال شهرستان شیروان در مرز استان خراسان شمالی با کشور ترکمنستان قرار دارد که دارای ذخیره گاه غنی و ارزشمند گیاهی و جانوری است.

این منطقه با آب و هوایی عموما کوهستانی، دارای شیب‌های تند و دره‌های عمیق و صخره‌های مرتفع است، این منطقه قسمتی از رشته کوه‌های موسوم به 'کپه داغ' را تشکیل می دهد.

گلیل و سرانی واقع در ۶۰ کیلومتری شهر شیروان با توجه به دارا بودن ویژگی‌های خاص طبیعی از جمله جنگل‌های انبوه ارس و تنوع بسیار زیاد پوشش گیاهی و نیز زیستگاه خالص ترین قوچ اوریال، تیرماه سال ۱۳۵۰ به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد.