چرا یک فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان رای نیاورد؟

به گزارش خبرنگار مهر، اواسط مردادماه، طرحی درباره شفافیت آرای نمایندگان مجلس توسط حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی با امضای ۲۹ نفر از نمایندگان، تقدیم هیئت رئیسه شد. براساس این طرح، در جریان بررسی لوایح و طرح ها، رای گیری مخفی به رای‌گیری علنی تغییر می یافت. البته قرار بود برخی موارد همچنان استثنا باشند و رای گیری درباره آنها بصورت مخفی اخذ گردد.

در کنار این طرح مجلس، دو طرح دیگر هم در آذر ۹۶ و تیر۹۷ توسط آقایان فتحی، نماینده مردم تهران و ذوالنوری نماینده‌ قم و با امضای گروهی دیگر از نمایندگان مجلس به هیئت رئیسه مجلس ارسال شده بود. البته طرح ذوالنوری علاوه بر شفافیت آرا به سایر شاخص‌های شفافیت مجلس از جمله سفرهای نمایندگان، حضور و غیاب، مرخصی و ... هم پرداخته بود. بیش از ۲۰۷ نفر از نمایندگان مجلس با روش های مختلف از طرح شفافیت آرا حمایت کرده‌اند.

نهایتا طرح های ارائه شده توسط حاجی دلیگانی و فتحی با یکدیگر تلفیق شد و طرحی با عنوان «الحاق دو تبصره به ماده ۱۱۹ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس» که با عنوان «شفافیت آراء نمایندگان در مجلس» در فضای رسانه ای شناخته می‌شود، در جلسه علنی چهارشنبه گذشته مجلس اعلام وصول گردید. با این وجود، یک فوریت این طرح رای نیاورد و قرار شد بصورت عادی در کمیسیون بررسی آیین نامه داخلی مجلس مطرح گردد و بعد از آن مجددا در صحن مطرح شود. البته با توجه به انبوه طرح‌های اولویت دار در کمیسیون بررسی آیین نامه داخلی مجلس، بعید است که نوبت به بررسی این طرح در مجلس دهم برسد.

رای مثبت ۵۹ نماینده مجلس به یک فوریت طرح شفافیت آراء نمایندگان علی رغم اعلام حمایت ۲۰۷ نفر از نمایندگان از این طرح، بار دیگر نشان داد حرف و عمل گروهی از نمایندگان یکسان نیست. در واقع، همین اتفاق هم لزوم شفاف شدن آراء نمایندگان مجلس برای مردم را بیش از بیش نشان می دهد. البته برخی از نمایندگان در این جلسه اعلام کردند که با کلیت طرح موافق هستند اما این طرح نواقصی هم دارد و به همین دلیل مخالف تصویب یک فوریت آن هستند.

در صورت شفاف شدن آراء نمایندگان، دیگر برخی از آنها نمی‌توانند مقابل مردم و رسانه‌ها یک موضع بگیرند و در هنگام رای دادن، خلاف آن موضع عمل کنند. بنابراین تصویب طرح شفافیت آراء زمینه پاسخگویی نمایندگان در قبال رفتار و تصمیماتشان را فراهم می آورد. علاوه بر این، منبعی غیرقابل خدشه برای ارزیابی ایشان خواهد بود و بدین ترتیب تحقق نظارت عمومی و بهبود کیفیت طرح ها را به دنبال خواهد داشت.

گفتنی است شفافیت آراء نمایندگان مجلس یکی از شاخص‌های مهم شفافیت مجلس محسوب می شود و سالهاست این موضوع در بسیاری از کشورهای جهان اجرایی شده است و آرای نمایندگان مجلس به صورت عمومی منتشر می گردد. ایجاد شفافیت در آرای نمایندگان،  بویژه در مورد طرح ها و لوایح اقتصادی، می تواند بسیار تعیین کننده و حیاتی باشد. 

 اتفاق روز چهارشنبه مجلس بار دیگر نشان داد که ضروری است رأی گیری درباره طرح‌ها و لوایح در صحن علنی مجلس، به صورت علنی و شفاف برگزار گردد تا آرای نمایندگان مشخص باشد و میزان صداقت آنها برای مردمی که انتخابشان کرده اند قابل سنجش باشد.