به گزارش خبرنگار مهر، «دوتچو ترومبادوری» در اواخر ۱۹۷۸ سلسله‌گفت‌وگوهایی را با فوکو در باب مسئله قدرت که دل‌مشغولی آن دوره فوکو بود، انجام داده بود، لیکن بعد از چند سال او نظرش را درباره هدفِ سراسری فعالیت‌هایش عوض کرده بود؛ او با امتناع ذاتی‌اش از این‌که در یک نوع تفکر محبوس شود، بار دیگر تلاش برای نظام‌مند کردنِ اندیشه‌اش را به چالش کشید. درست همان موقع که ما شروع کرده بودیم به باور این‌که می‌توانیم پروژه او را با اصطلاح‌هایی مانند «قدرت / دانش» یا «خرده‌فیزیک قدرت» دریابیم، او بار دیگر از حیرت‌زده کردن ما با نفیِ باور سابق خودش که موضوع راستینِ کارش قدرت است (که قویاً در پایان گفت‌وگوی پنجم این کتاب بیان می‌شود) آشکارا خشنود بود؛ در عوض، همان‌طور که در پایان کار خود نتیجه گرفت، هدف واقعی‌اش همیشه «خلق تاریخی از شیوه‌های متفاوتی بوده است که از طریق آنها انسان‌ها در فرهنگ‌های ما به سوژه بدل می‌شوند»
لیکن این توصیف گمراه‌کننده است: فوکو هرگز از نشان دادنِ این‌که چگونه تاریخ سوژه شدن از تاریخ انقیاد جدایی‌ناپذیر است، دست برنداشت. اگرچه در جلدهای نهاییِ تاریخ جنسیت به نظر می‌رسد که زمینه کارش را تغییر چشم‌گیری می‌دهد (همان‌طور که در فصل‌های آغازین کاربرد لذت توضیح می‌دهد)، زمانی که به معضلِ تکنیک‌های نفس در عالم یونانی رومی و وارثانش بازمی‌گردد، مسئله قدرت همچنان با دغدغه‌ی آخرینش درباره اخلاق مرتبط باقی می‌ماند.
اما در این سلسله‌مصاحبه‌ها از سال ۱۹۷۸، نشانه‌هایی از جهت‌های فکری بعدیِ فوکو پیدا می‌شود (گرچه اشاراتی به نظریه‌ی «حکومتمندی» می‌کند)، پس این گفت‌وگوها گامی را در جهت درک تفکر فوکو طی سال‌های آخر دهه‌ی ۱۹۷۰ در اختیار می‌گذارد.
این گفت‌وگوها شاید بلندترین مجموعه پیوسته مصاحبه‌های چاپ‌شده با یک مصاحبه‌کننده است. به این ترتیب، گستره موضوعات و غنای جزئیات، این بحث‌ها را شاید به بهترین منبع یگانه برای فهم نظرات فوکو از کارش در آن زمان تبدیل می‌کند.
در بخشی از این کتاب آمده است: «سیستم‌های انضباطی را گروهی از مردم بر گروهی دیگر اعمال می‌کنند. تفاوتی بین حاکم و حکومت‌شونده هست و بر آن تآکید می‌کنم. چرا این سیستم‌ها دردوره‌ای معین، در فلان کشور و در واکنش به نیازهایی معین، پدید می‌آیند؟ ... همه مناسبات یک‌بار دیگر زیر سوال می‌روند و بدیهی است نخستین مردمانی که چنین نقشی ایفا می‌کنند، آنها نیستند که مدیریت و حکومت می‌کنند، حتی اگر این مدیران و حکومت‌داران هم از فهم دشواری‌های موجود ناکام سر بیرون نیاورند. به اعتقاد من، ما در آستانه یک بحران عظیم ارزش‌یابی مجدد و همه‌جانبه از معضل «حکومت» هستیم»
کتاب «ملاحظاتی درباره مارکس: گفت‌وگوهایی با دوتچو ترومبادوری» اثر میشل فوکو با ترجمه امیرهوشنگ افتخاری راد در ۱۴۲ صفحه به قیمت ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان از سوی نشر چشمه منتشر شده است.
نظر شما