تاریخ اندیشه سیاسی غرب از روشنگری تا افول لیبرالیسم

به گزارش خبرگزاری مهر؛ جلد دوم کتاب «تاریخ اندیشه سیاسی غرب» با عنوان فرعی از روشنگری تا افول لیبرالیسم نوشته جان مکللند با ترجمه جهانگیر معینی علمداری از سوی نشر نی منتشر شده است.

در جلد دوم این مجموعه روشنگری و شکل‌گیری دولت مدرن و ظهور لیبرالیسم بررسی می‌شوند. دومین جلد از کتاب تاریخ اندیشه سیاسی غرب را در برابر خود دارید. در این مجلد نیز نویسنده کوشیده است با ارائه تصویری روشن از چندین اندیشمند سیاسی، خواننده را با افکار و آرای حاکم در یک دوره تاریخی غرب آشنا کند. کتاب با بحثی نسبتا کوتاه درباره ریشه‌های فکری دولت مدرن آغاز و نسبت آن با جنبش روشنگری سنجیده می‌شود. سپس در افکار مونتسکیو ـ یکی از پیشگامان برجسته عصر روشنگری ـ کنکاش می‌کند. پس از آن مطالب مفصلی درباره روشنگری در آمریکا ارائه می‌شود و در فصل بعد در چارچوب دیدگاه‌های هیوم و ادموند برک، محدودیت‌های روشنگری ارزیابی می‌شود. بخش بعدی به بررسی لیبرالیسم و اوج فرودهای آن در فاصله سال‌های پایانی قرن هجدهم م تا اواخر قرن نوزدهم میلادی اختصاص دارد.

به طور کلی لیبرالیسم و روشنگری دو موضوع اصلی این مجلد را تشکیل می‌دهند. این دو موضوع هنوز هم جزء مباحث بسیار مناقشه برانگیز در اندیشه معاصر محسوب‌ می‌شوند.

مترجم کتاب در بخشی از مقدمه می‌نویسد: «بعضی این نکته را مطرح می‌کنند که فرقی ندارد درباره چه موضوعی صحبت می‌کنیم. مسئله این است که اصولا از تاریخ اندیشه نمی‌توان چیز زیادی آموخت. چنین پیش فرضی خواه‌ناخواه قدر و منزلت مباحث اندیشه‌ای در محافل دانشگاهی و غیردانشگاهی می‌کاهد و رغبت به مطالعه این گونه آثار را کم می‌کند. این دیدگاه به ویژه در میان پیگیران اندیشه معاصر و هواداران پژوهش‌های کاربردی رواج دارد.
 
به هر حال تجربه سال‌های تدریس در این رشته این حقیقت را بر من آشکار کرد که ممارست در شناخت اندیشه‌ها، چه قدیم چه جدید، در تقویت بنیه علمی دانشجویان و پژوهشگران بسیار موثر است. به قول پلامناتز پرسش‌های اندیشه سیاسی ازلی و ابدی است و کمتر کهنه می‌شود. بنابراین پیگیری افکار این بزرگان از طریق خواندن تفسیرهایی درباره آثارشان همیشه کارساز و لازم بوده است و گریزی از آن نیست.»

برخلاف جلد قبل، به اندیشمندان مورد بحث در مجلد حاضر دست کم در تالیفات و ترجمه‌های موجود در کشورمان کمتر اشاره شده است. برخی از آنان مانند هیوم بیشتر به عنوان فلیسوف و نه فیلسوف سیاسی مطرح بوده اند و برخی دیگر مانند مونتسکیو و اسپنسر به عنوان جامعه‌شناس شناخته می‌شوند. افکار برخی دیگر مانند بنیان‌گذاران قانون اساسی آمریکا و توماس هیل گرین، با وجود ماهیت سیاسی افکارشان، برای خواننده ایرانی کتاب‌های اندیشه سیاسی چندان شناخته شده نیست و در محافل دانشگاهی علوم سیاسی کمتر از آن یاد می‌شود.»

مکللند می‌کوشد در این کتاب برخلاف شیوه مرسوم در تدوین تاریخ فلسفه سیاسی، رویه بی طرفی را کنار بگذارد و ضمن برخورد فعال با اندیشمندان سیاسی، درباره‌شان داوری کند. در کنار آن، وی تفسیر خاص خود از این آثار را ارائه داده است که عمدتا مبنای عمل‌گرایانه دارد و بر پایه روزآمد کردن اندیشه‌ها عمل می‌کند. بر همین اساس مولف مباحث خود درباره تک تک این اندیشمندان را به گونه‌ای پیش می‌برد که با مسائل جاری اندیشه غرب همخوانی داشته باشد و همین بر تازگی اثر حاضر می‌افزاید.
 
کتاب «تاریخ اندیشه سیاسی غرب» با عنوان فرعی از روشنگری تا افول لیبرالیسم نوشته جان مکللند به ترجمه جهانگیر معینی علمداری با شمارگان ۵۰۰ نسخه در ۵۱۷ صفحه به بهای ۵۰ هزار تومان از سوی نشر نی به چاپ دوم رسیده است.