نکوداشت امین فقیری، نویسنده شیرازی/نمودار درد و رنج روستاییان

به گزارش خبرنگار مهر، ظهر پنجشنبه در تالار مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان فارس آیینی به پاس نکوداشت امین فقیری، نویسنده آثاری نظیر دهکده پرملال، قالی بافان و مجموعه داستان های کوتاه با حضور استادان، نویسندگان، فرهنگوران و دوستداران ادبیات داستانی برگزار شد.

در ابتدای این آیین رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس گفت: با توده‌ای سفید از موهایی که روزگارانی به رنگ شبقی رخشان می‌نمود و با پشتی خمیده از دانسته‌های بسیاری که نشان از روزگار سپری شده عمری گرانبهاست؛ با لبخندی که دیرآشنای چهره همیشه مهربان و آرام اوست؛ و نگاهی نافذ و اندیشه‌ای مصمم بر خوان دست‌نگاشته‌هایی می‌نشیند که تاریخ روزگارانش را و آمال مردمانش را به تصویر ‌کشد.

کورش کمالی سروستانی افزود: به گواه سخنانش آن‌قدر کتاب خوانده‌ که همه‌ مفاهیم کتاب‌ها در ذهنش به‌هم ریخته است، اما از میان همه آن‌ها «جنگ و صلح»  لئو تولستوی،‌ «گور به گور»  ویلیام فاکنر، «خوشه‌های خشم» جان اشتاین بک، «تراژدی آمریکا» تئودور درایزر، «اتحادیه ابلهان» جان کندی تول، «ناتور دشت» جی دی سالینجر و «کافکا در ساحل» موراکامی را بیش‌تر می‌پسندد؛  به«جای خالی سلوچ محمود دولت‌آبادی و «رود راوی» ابوتراب خسروی عشق می‌ورزد و «ارکستر شبانه چوب‌ها»ی رضا قاسمی و «سنگ صبور» صادق چوبک را در خور تامل می‌داند.

وی تصریح کرد: تامل در پسندهایش حکایتگر آن است که او پایبند به حماسه سمبلیک حرکت و کوششی است که در تقابل با خواسته‌های نوع انسانی و هویت شکل یافته جامعه روی می‌دهد؛ رنج‌ها و ناملایماتی که مردمان روزگارانش را به ستوه می‌آورد ، او را به تامل؛ تدبر و اندوه فرو می‌برد

رئیس مرکز اسناد فارس ادامه داد: هگل داستان را حماسه بورژوایی و جانشین حماسه عصر قهرمانی می داند و هدف آن را همانند هنر حماسی، باز کردن جهان در تمامیت آن می‌خواند.  

کمالی افزود: با این باور در حقیقت داستان و روایات داستانی، نوعی از نثر زندگی است و راویان آن، همانانی هستند که تار و پود و ژرفای زندگی را در امتداد بیکرانه‌هاش، بازشناخته و به سهم خویش ، به تصویر آن می‌نشینند . از این روست که هنگامی که امین فقیری داستان‌های دهکده پرملال را پی‌می‌ریزد؛ این داستان‌ها نمودار درد و رنج روستاییانی می‌شود که به سبب فقر فرهنگی و ناداری در رنج بودند. توصیف تنهایی و ملال روحی معلمان روستا و دشواری زندگی دهقانان به داستان‌هایش حال و هوایی شاعرانه و دقتی جامعه شناسانه می‌بخشد.

کمالی عنوان کرد: گویی داستان‌هایش بر اساس تقلیدی از واقعیت آدمی و عادات و حالات بشری نوشته شده‌اند و به نحوی از انحا شالوده جامعه را در خود تصویر و منعکس می‌کنند؛ با چیره‌دستی و ظرافت خاصی به بیان داستان‌هایش می‌پردازد؛‌ گویی که در تمام صحنه‌های داستان حضور دارد و از آنجا که با مردمان روزگارانش همدردی می‌کند؛ گونه ای مرثیه و مویه را در قلم خویش پدیدار می‌سازد و این همه را با  بهره بردن از اصطلاحات و کنایات و واژگان محلی رنگ و بویی خاص می‌بخشد چونان که در پهنایی ممتد از واژگان و کلمات و عبارات  در شمار ادبیات اقلیمی این سرزمین خوش می‌نشیند.

رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، افزود: با باور بدین امر که  رسالت راستین ادبیات ، برانگیختن مردم به آگاه شدن از خویشتن خویش است ؛ ناگزیر از مردمی کردن ادبیاتیم؛ این همگان‌پسندی اما توامان با تراش‌خوردگی لفظ و زبان و عبارت و فکر و معناست؛ بدان‌گونه که پندارهای اصیل، در برترین سطح ، با زبانی دلنشین و خلق تصاویری ملموس و دریافت شدنی بر لوح کاغذین سطور هم‌کیشی پیشه کنند و به عمیق‌ترین ریشه‌های احساس و اندیشه آدمی راه یابند تا مرهمی باشند بر آنچه که در وانفسای عزلت و تلخی، آدمیان را پدیدار می‌شود! 

وی یادآوری کرد: امین اما از جمله راویانی است که به شایستگی  توانسته است معیارهای ویژه خود را به جهان داستان ارایه دهد ؛ معیارهایی که در قوسی صعودی از درون جامعه و محیط پیرامونی‌اش برخاسته است همگام با تکنیک‌هایی رئالیستی که خاص اوست.

وی افزود: تنوع و تعدد شاخصه‌های زبانی و ادبی او با مضامینی از جمله فقر و گرسنگی، مناسبات زندگی در شرایط نابسامان اجتماعی، مصائب پایان‌ناپذیر مردم ستم‌دیده و رنج کشیده روستایی و تقابل سنت و تجدد، درونمایه آثار اوست و او با پناه جستن به این همه و چنگ زدن به آرزوی دیرینه بشر مبنی بر رستگاری مدام، در خلق آثارش خوش درخشیده است.

کمالی با بیان اینکه در جهان معنایی‌اش، پدیده‌ها رنگ و لعاب زندگی پیدا می‌کنند، سبز می‌شوند و می‌رویند چرا که در تجربه زیستی او، حرکت، شوق و امید، رودی است جوشان که پایان نمی‌پذیرد و انکار نمی‌شناسد، افزود: امین فقیری شادمانگی را برای همگان به آرزو می‌نشیند، کوشش بسیار او با خامة جان بر طومار کتاب‌هایش، گواه این مدعاست. با او تجربه زیستن را از لونی دیگر می‌توان رقم زد، می‌توان با او تا فراسوی آمال‌ها و دغدغه‌های انسانی بال گشود و با درک رنج تا اوج شادمانگی پیش تاخت... . گویی آرزوهای مردمانش را زیسته است. اندوهشان را و بافه رنجشان را برنمی‌تابد و در پرند رنگ رنگ مهربانی‌هایش، زلال عشق را و محبت را، برای همگان به آرزو می‌نشیند. چنین است که در کوله‌بار عمرش، ره‌توشه عشق و جاری مهر می‌یابیم.

وی در پایان گفت: امین مهربان است؛ دوست داشتنی است، فروتن است؛ استاد است و از همه مهم‌تر؛ امین است و بدین‌سان است که شیراز مدیون امین فقیری می‌شود چرا که از سویی او با آثارش فرهنگ، تاریخ و خاطره‌هایمان را ماندگار ساخته‌ و از دیگر سوی، خود بخشی از تاریخ فرهنگی شیراز می‌شود؛ بر ماست که جایگاه ارجمندش را قدر نهیم و به قدر همّت و وسع خویش در پاسداشتش بکوشیم.

به گزارش خبرنگار مهر، آیین نکوداشت امین فقیری با حضور خانواده این نویسنده پرآوازه در حالی برگزار شد که فیلمی ساخته همایون امامی، مستندساز و پژوهشگر به مدت ۳۶ دقیقه با عنوان «امین فقیری به روایت دهکده پرملال» در این مراسم پخش شد.