به گزارش خبرنگار مهر، حسن بنیانیان رئیس کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی پیش از ظهر روز جمعه ۱۴ دی ماه به عنوان سخنران پیش از خطبه‌های نمازجمعه تهران و با عنوان سیاست‌فرهنگی و فرهنگ سیاست‌زده به سخنرانی پرداخت.
وی با اشاره به اینکه مجموعه تحولات عرصه فرهنگ برآیند کار همه سازمان‌ها و نهادهای حکومتی و فردی است، بیان داشت: سیاستگذاری وظیفه حکومت و دولت و دستگاه‌های اجرایی و نظارتی است. مقام معظم رهبری نیز در سخنان خود همواره این مساله را مطرح کرده‌اند که دستگاه‌های مختلف باید طوری فعالیت خود را اجرایی کنند که مقاوم و سازنده جریان فرهنگی انقلاب اسلامی در کشور باشد.
وی با طرح این سوال که آیا دولت نقشی در ساخت فرهنگی جامعه دارد یا خیر، بیان کرد: اگر بپذیریم که دولت این نقش را داراست این سوال مطرح می‌شود که عوامل شکل‌دهنده به این ساخت فرهنگی کدام است. بعد از شناخت عوامل باید به دنبال راه‌حلی برای ایجاد جریان فرهنگی بود و پس از آن به دنبال گزینش یک راه حل. سپس نوبت به برنامه‌ریزی برای عملیات و اجرا می‌رسد و تخصیص منابع. بعد از اجرا نیز مساله نظارت مطرح می‌شود و توجه به اینکه چقدر مساله به اجرا درآمده توانسته کارآمد باشد. با این همه این مساله مطرح است که برای اجرای سیاستگذاری‌های فرهنگی در این مسیر آیا به بستر اجرا هم توجه می‌شود؟ اگر کارکنان یک نهاد دولتی به این نتیجه برسند که نباید در سیاستگذاری فرهنگی دخالت کنند و کارشان را انجام ندهند، تصویب قانون و سیاست‌کلان فرهنگی چه فایده‌ای خواهد داشت؟ اگر کارگری اعتقادی به خودرویی که در کارخانه تولید می‌کند نداشته باشد در نهایت می‌شود او را به انجام صحیح کارش مجبور کرد اما اگر نیروهای بدنه کشور به سیاستگذاری‌های فرهنگی اعتقادی نداشته باشند، آن سیاستگذاری به جای سازنده بودن مخرب می‌شود.
بنیانیان در ادامه به منشا درونی و بیرونی تغییر رفتارهای جامعه اشاره کرده و افزود: برای اصلاح فرهنگی جامعه باید به تغییر رفتار درونی و بیرونی به طور همزمان توجه نشان داد. من در این زمینه به بحث حجاب اشاره می‌کنم. اگر فلسفه حجاب در جامعه تبیین شود و افراد را از درون به حجاب تشویق کنیم اما همان افراد در جامعه شاهد باشند که فرد بی‌حجاب مورد توجه و حمایت بیشتری قرار می‌گیرد، تشویق می‌شود، در استخدام اولویت دارد و...اینها یعنی اینکه کار تغییر رفتاری ما نتیجه نداده است.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی در همین زمینه افزود: ۵۰ درصد موضوع بی‌حجابی در جامعه ما متوجه مردان است در حالی که همه خطاب‌هایمان به بانوانمان است. وقتی ما به زنانمان از فلسفه حجاب می‌گوییم اما در جامعه ما به ویژه از سوی مردان، زنان کم حجاب و بی‌حجاب مورد توجه و حمایت قرار می‌گیرند یعنی اینکه در بخشی از راه ما اشتباه عمل کرده‌ایم.
بنیانیان با تاکید بر نقش فرهنگ‌ساز دولت در این زمینه گفت: دولت‌ها؛ وزارتخانه‌ها و ساختارهای حاکم بر آنها در تغییر ساختارهای فرهنگی جامعه ما دخیل هستند و باید برای این کار منابعی را اختصاص دهند. جامعه نیز باید در این زمینه مطالبه‌گری کند.
وی با اشاره به مطالبه افراطی در جامعه برای خلق قانون به منظور مقابله با مساله بدحجابی گفت: مساله بی‌حجاب درمانش از درون خانواده‌ها شکل می‌گیرد. نیاز به کار عمیق برای ایجاد باور در این زمینه دارد. اگر ما به اجبار بر سر دخترمان در دبیرستان چادر بکنیم؛ نه تنها گرایشی در او تقویت نمیشود که بالعکس او را از حجاب زده کرده‌ایم. مدارس درمانگاه فرزندان ماست و تعلیم رفتارهای دینی آنها در این درمانگاه‌ها نیاز به راه درست دارد. نباید دلمان خوش باشد که فرزندمان در مدرسه دینی است و توجه نکنیم که آن مدرسه او را مثلا با حفظ قرآن کلافه می‌کند. این نوع اتفاقات خلاف شرع است و فرزند ما را از قرآن زده می‌کند. نباید اجازه داد این رفتارهای سیاست‌زده که عمدتا برای کسب درآمد است فرزندان ما را تحت فشار و تاثیر قرار دهند. فرزندان ما باید در مدارسی تحصیل کنند که ذوق و گرایش به قرآن و دین و فرهنگ و هنر در درونشان بجوشد. اینکه در برخی دانشگاه‌ها به جای کار فرهنگی عمیق و اصیل دارند با اجبار درباره مساله حجاب برخورد می‌کنند نتیجه‌ای جز ابراز انزجار عمومی دانشجویان نسبت به اصل دین به همراه نخواهد داشت.
بنیانیان افزود: وقتی این حرف‌ها را می‌زنیم می‌گویند شما با اجباری شدن امور دینی مخالفید و نمی‌گذارید وظایف فرهنگی‌مان را انجام دهیم در حالی که اعتقاد ما این است که نیاز به قانونی محکم برای مبارزه با بدحجابی هستیم و توقع داریم نیروی انتظامی با قدرت پای اجرای آن بایستد اما بر این باور هم هستیم که تنها این نیرو در این زمینه وظیفه ندارد. نمیشود به قانون و برخورد انتظامی دلخوش کرد و به فکر کار فرهنگی عمیق و اصیل نبود که در دستگاه‌های ما جایش خالی است.
وی همچنین در بخشی دیگر از سخنان خود به موضوع فرهنگ سیاست‌زده اشاره کرد و گفت: فرهنگ سیاست‌زده یعنی اینکه مدیری برای آنکه ترفیع بگیرد بدون اینکه به باورهای دانش‌آموزانش دقت کند همه را به اجبار به نمازخانه بیاورد برای نماز و از آن عکس بگیرد و بفرستد به اداره آموزش و پرورش. رسالت او اما نه اجبار در اقامه نماز که استفاده از امکانات برای حرکت آرام آرام نوجوان به سمت تقویت گرایش‌های دینی خودش است.
رئیس سابق حوزه هنری تاکید کرد: برخورد قانونی با موضوعاتی مانند حجاب مانند مسکنی است که پزشک به بیمارش می‌دهد تا مرهم دردش شود اما درمان نیست. اصل درمان در درون خانواده باید انجام شود. خانواده باید حجاب را به شکلی در درون خود تبیین کند که فرزند دخترش از پنج سالگی با آن خو بگیرد و در دوران مدرسه آرام آرام به آن بیشتر علاقه‌مند شود و در دوران بلوغ و بزرگسالی با تکیه بر آن با نفس خودش که خواستار خودنمایی اوست مقابله کند. در چنین وضعیتی است که می‌توان انتظار داشت از دل دانشگاه‌های ما مبلغان دینی خارج خواهد شد.
بنیانیان همچنین خواستار توجه بیشتر حوزه علمیه به موضوع سیاستگذاری فرهنگی شد و گفت: طلاب ما باید درباره این مساله شناخت عمیق‌تری به دست بیاورند و دروس مرتبط با این موضوع نیز در حوزه‌ها فراگیر شود. مساله ما این است که اولین لایه از اساتیدی که در دانشگاه‌ها به فرزندان ما تدریس می‌کنند دارای مطالعات غربی هستند و معتقدند دولت در کار فرهنگ مسئولیتی ندارد. نباید انتظار داشت که مدرسانی که در آمریکا و انگلستان درس خوانده‌اند بتوانند درباره ساختار فرهنگی جمهوری اسلامی به فرزندان ما چیزی بیاموزند چون تحلیل عمیقی از نیازهای فرهنگی و انقلابی ما ندارند. ما به همین اساس در حوزه فرهنگ نیاز به یک مطالبه نخبگانی هم داریم که به موازات حل مساله اقتصادی مطالبه فرهنگی نیز داشته باشد.
نظر شما