شناسایی ۲۲هزار ساختمان ناایمن در پایتخت

به گزارش خبرنگار مهر، زهرا صدراعظم نوری رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات‌ شهری شورای شهر تهران در نطق پیش از دستور خود به مناسبت سالگرد حادثه تلخ پلاسکو گفت: تاریخ ایران زمین، مملو از رشادتهای قهرمانانی است که جان عزیز خود را فدای امنیت و آسایش ملت خویش کرده اند. قهرمانانی که زندگی شان، ناجی زندگی دیگران و مرگشان، تولد دوباره ارزش های انسانی است. یکی از روزهایی که رشادت های جان برکفان آتش نشان کشور را در یاد و خاطره همه ایرانیان زنده می کند، روز حادثه فروریزش ساختمان پلاسکو است.

وی ادامه داد: این حادثه، قامت قهرمانان آتش نشان و چندین نفر از شهروندان عزیزمان را شکست و غمی جانکاه قلب ایرانیان را به درد آورد! ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای آتش نشان پلاسکو باید تاکید کرد که پلاسکو اولین و آخرین حادثه‌ای نیست که آتش نشانان، ایثارگرانه در برابر مخاطرات، جان خود را به خطر می اندازند.

این عضو شورا با بیان اینکه حادثه آتش سوزی و تخریب ساختمان پلاسکو محصول هم افزایی عوامل گوناگونی بوده است، گفت: قطعا توجه و حذف یک یا چند مورد از آنها می توانست سرنوشت جانباختگان، مالباختگان و سازه تاریخی پلاسکو را تغییر دهد.

وی ادامه داد: در شرایطی که در تهران مراکز جمعیتی نظیر پلاسکو کم نیستند انتظار می رود که پس از سپری شدن دو سال از حادثه تلخ پلاسکو و علی رغم تاکیدات مقام معظم رهبری، ریاست محترم جمهوری و تشکیل کمیته‌ها و کارگروه های متعدد در دولت، مجلس شورای اسلامی، شورای اسلامی شهر تهران و سایر نهادها و سازمانهای مرتبط و انجام مجموعه ای از مطالعات و بر اساس آسیب شناسی انجام شده، نسبت به رفع خلاء های قانونی، تدوین ضوابط، شفاف کردن مسئولیت ها و وظایف دستگاه های اجرایی، اصلاح رویه ها و چگونگی مقابله با این گونه حوادث و ارتقاء ایمنی اماکن و ساختمان ها اقدام می شد و شایسته بود همچون سرعت عمل تلاشگران آتش نشان که در راستای انجام ماموریت خود ایثار کرده و جان خود را فدا می کنند مسئولین و دستگاه های اجرایی بدون تعلل و از بین رفتن فرصت ها نسبت به اصلاح فرآیندها، سیاست های بازدارنده، اقدامات پیشگیرانه و ایمنی فضاهای شهری با همت و جدیت بیشتر عمل می کردند و تغییری محسوس در وضعیت عواملی که بالقوه می توانند منجر به بحرانی مشابه بحران پلاسکو باشند ایجاد می کردند، اما در واقع چنین نشد.

به گفته رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران؛ در واقع فروریزی پلاسکو، شوکی بود که مسئولین و برنامه ریزان و جامعه باید از آن برای بازنگری در ساختار و فرآیندها استفاده کنند. بر اساس گزارش ها و خروجی های آسیب شناسی کمیته ها و کارگروه های فوق الذکر، مسئولیت نگهداری از ساختمان پلاسکو بر عهده مالک بوده است، ولی با وجود اخطارها مبنی بر ناایمن بودن ‌ساختمان، مالک اقدام موثری جهت رفع خطر انجام نداده است. ‌

وی تاکید کرد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در بازرسی حفاظت فنی از کارگاه های واقع در ساختمان پلاسکو کوتاهی کرده که خلاف وظایف قانونی این وزارتخانه است. ‌ وزارت راه و شهرسازی در اجرای مقررات ملی ساختمان به ویژه مبحث ۲۲ کم توجه بوده است. به استناد گزارش های فوق الذکـــر سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی تهران تا حدودی به تکــــالیف خود در بازرسی از ساختمان ها، ابلاغ اخطار و دستورالعمل ‌های ایمن سازی عمل کرده، اما باید اذعان داشت به دلیل اینکه این سازمان، ابزار قانونی لازم برای ملزم کردن اشخاص جهت تحقق الزامات و ضوابط قانونی ایمنی را در اختیار ندارد، اقدامات این سازمان موثر نبوده است. سازمان آتش نشانی در عمل به وظایف خود، علی رغم محدودیتهای منابع مالی، تا کنون حدود ۲۲ هزار ساختمان ناایمن را شناسایی کرده است اما با توجه به خلاءهای موجود در قوانین و مقررات، سرعت ایمن سازی آنها بسیار کند بوده و با هماهنگی های به عمل آمده با مراجع قضایی تنها ۳۰ ساختمان ملزم به ایمن سازی شده اند و در حال حاضر از شرایط نسبتاً ایمنی برخوردار هستند.

نوری با بیان اینکه باید توجه داشت که شمار بسیار زیادی از ساختمانهای مرتفع قدیمی، حتی ساختمانهای جدید، مهم و حساس که روزانه پذیرای کثیری از شهروندان و تجهیزات مهم است، از آسیب پذیری بالایی در برابر حوادث طبیعی و انسان ساز برخوردارند، اظهار کرد: بررسی‌های به عمل آمده اگرچه نشان‌دهنده کاستی‌هایی در قوانین، تجهیزات، کمبودهایی در زمینه استانداردها و نواقصی در بسیاری از ملاحظات فنی است اما شواهد و گزارشات سازمان آتش نشانی نشان می‌دهد اگر حداقل‌هایی از استانداردهای ایمنی در ساختمان ها رعایت شوند، شاید دیگر شاهد حوادثی همچون پلاسکو و آتش سوزی های گسترده در شهر نباشیم. بر اساس گزارش کمیته ملی حادثه پلاسکو، ‌۷.۶ درصد منازل مجهز به سیستم اعلام حریق، ۵.۴ درصد منازل مجهز به شلنگ آتش نشانی، ‌۲۸.۹ درصد منازل مجهز به کپسول آتش نشانی هستند و متاسفانه ۶۳.۶ درصد منازل فاقد هرگونه تجهیزات ایمنی در برابر آتش ‌هستند!

وی اضافه کرد: نکته دیگری که می خواهم در این فرصت عرض کنم و توجه ویژه اعضا محترم شورا را به آن جلب کنم، اینکه شورای اسلامی شهر تهران در اوایل دوره پنجم مصوبه ای را تحت عنوان «الزام شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر تشکیل کمیته ارتقاء ایمنی ساختمان های شهر تهران جهت پیگیری تحقق خروجی ها و پیشنهادات گزارش های تهیه شده در کارگروه های دولت، مجلس و شورای اسلامی شهر تهران و سایر سازمان ها و نهادها پیرامون بررسی حادثه پلاسکو» به تصویب رساند.

این عضو شورای شهر تهران تاکید کرد: این کمیته قرار بود با ۱۱ عضو از دستگاه ها و سازمان های مختلف تشکیل و با برگزاری جلسات در جهت اصلاح ساز و کار اجرایی نظام تعمیر و نگهداری ساختمانهای موجود شهر تهران و پیش بینی ضمانت اجرایی مناسب برای عملیاتی شدن مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان و همچنین ایجاد هماهنگی و توافق بین سازمانی برای وحدت رویه در حوزه رفع خطر ساختمانهای پرخطر، پیگیری های لازم و عملیاتی کردن خروجی آنها را به انجام رساند و هر سه ماه یکبار نیز گزارش اقدامات خود را به شورای اسلامی شهر تهران ارایه کند اما تاکنون از روند اجرای مصوبه و تشکیل جلسه گزارشی ارائه نشده و متاسفانه به خروجی موثری نرسیده است و خلا مدیریت هماهنگ شهری در زمینه ایمنی همچنان وجود دارد.

وی ادامه داد: از طرفی علاوه بر محدودیتها و ایرادهای ساختاری و رویه های قانونی موجود برای نظارت و اعمال قانون در جهت ایمن سازی ساختمانها، ضعف مدیریت شهری، دستگاههای اجرایی و رسانه ها به منظور آگاهی بخشی و توانمندسازی شهروندان برای پیشگیری و آمادگی مقابله با حوادث قابل توجه است. متاسفانه هنوز در ذهن و اولویت های شهروندان مقوله ایمنی جایگاهی ندارد و شهروندان چندان تمایلی به بالا بردن سهم خود در ایمن سازی محل کار و زندگی خود نشان نداده اند و همچنان بهره برداری از انواع سازه های تجاری و اداری خارج از کاربری و چارچوب های قانونی به عنوان یک رویه عادی تلقی می شود و باور به اهمیت خطر احتمالی چندان اتفاق نیفتاده است.

نوری بر ضرورت و لزوم رفع خلاهای فعلی در ساختار بازرسی ادواری از وضعیت تعمیر و نگهداری ساختمان های موجود به خصوص اماکن عمومی و کارگاه های صنفی مطابق مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان  و لزوم پیاده سازی سازوکارهای لازم برای ترویج ساختمان های خودایمن با هماهنگی دستگاه های اجرایی و استفاده از مشارکت عموم شهروندان تاکید کرد و گفت: در عین حال ضرورت دارد تا اقدامات جدی شورا و کمیته های مرتبط در راستای وظایف محوله و به منظور پایداری، افزایش تاب آوری و ارتقاء ایمنی شهر برای حفاظت از جان و مال شهروندان مورد توجه قرار گیرد. امید است با هماهنگی و همکاری بیشتر و رعایت ضوابط و مقررات، شهری امن و به دور از مخاطرات داشته باشیم.