پیوند برنامه موشکی عربستان با جاه‌طلبی هسته‌ای «بن سلمان»

خبرگزاری مهر- گروه بین الملل: سایت «لوبلاگ» امریکا در تحلیلی به قلم «جواد حیران نیا» خبرنگار مهر و پژوهشگر مسائل خاورمیانه به برنامه موشکی عربستان و چرایی ساخت موشک توسط ریاض پرداخته است.

گزارش های منتشر شده در «واشنگتن پست» و «نیوزویک» از وجود کارخانه تولید موشک در منطقه «الوطح» (al-Watah) در جنوب غربی ریاض حکایت دارد. کارشناس سلاح های هسته ای «جفری لوئیز» معتقد است که ممکن است توان موشکی عربستان سعودی دست کم گرفته شده باشد. همچنین کارشناسان احتمال تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای توسط این کشور را نیز دور از ذهن ندانسته اند.

برنامه موشکی عربستان سعودی

مطابق تصاویر ماهواره ای به دست آمده ای که توسط «واشنگتن پست» گزارش شده است عربستان سعودی در حال ساختن اولین کارخانه موشکی خود برای تولید موشک بالستیک است.

این کارخانه در پایگاه موشکی در منطقه «الوطح» در جنوب غربی ریاض واقع است. «جفری لوئیز»، کارشناس سلاح های هسته ای در موسسه مطالعات بین الملل موسسه «میدلبری»  معتقد است این پیشرفت ها نشان دهنده این احتمال است که عربستان سعودی تصمیم دارد موشک هایی بلندبردتری بسازد و در پی سلاح هسته ای است. او همچنین اضافه می کند: «ما ممکن است انگیزه و توانایی آنها را دست کم گرفته باشیم».

این یافته ها همچنین توسط «مایکل المن» از موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک لندن و «جوزف برمودز» از مرکز مطالعات بین الملل و استراتژیک واشنگتن نیز تایید شده اند. ولی تاکنون نه سفارت عربستان سعودی در آمریکا و نه دولت آمریکا به این یافته ها عکس العمل نشان نداده اند.

پیشینه اطلاعات برنامه هسته ای عربستان سعودی به دهه ۱۹۸۰ زمانی که فرمانده نیروی هوایی عربستان سعودی شاهزاده خالد بن سلطان برای خرید موشک هایی  که توانایی حمل کلاهک های هسته ای را دارند به چین سفر کرد برمی گردد. مایع بودن سوخت این موشک ها باعث محدودیت قابلیت های آنها می شد.

در آن زمان عربستان سعودی نگران تهدیدهای موشکی صدام حسین بود و همچنین امیدوار بود در موازنه استراتژیک با ایران دست بالا را داشته باشد.

از آنجا که سازمان جاسوسی آمریکا قانع شده بود که این موشک ها توان حمل کلاهک هسته ای را ندارند آمریکا با خرید این موشک ها مخالفتی نکرد. در حقیقت خرید این موشک ها با اعتبار دولت جرج بوش انجام شده بود.

تلاش های کنونی عربستان سعودی در واقع بخشی از برنامه امنیتی مورد نظر بن سلمان ولیعهد عربستان است. سال گذشته  هم بن سلمان و هم وزیر امور خارجه عربستان سعودی عادل الجبیر تصریح کردند که اگر ایران به سلاح هسته ای دسترسی داشته باشد آنها هم دسترسی داشته باشند.

پاسخ دو تن از کارشناسان «فابیان هینز» و «دیوید شمرلر» به «نیوزویک» این بوده است که به دلیل دقیق مشخص نبودن مدل موشک ها این که بگوییم عربستان سعودی با موشک های جدید عنوان شده اش در صدد هسته ای شدن است یا نه دشوار است. «هینز» اضافه می کند: «اگر شما بخواهید سلاح هسته ای داشته باشید در کل در پی داشتن وسیله ای تولید داخل که برای فرستادن آن به مقصد نیز باشد هم هستید».

در سال های اخیر عربستان سعودی دیدگاه گسترده تری نسبت به برنامه موشکی خود داشته است. برای مثال این کشور در سال ۲۰۱۰ ستاد مرکزی دفاع موشکی در ریاض تاسیس کرده است. او می خواهد قابلیت های دفاعی خود را نشان دهد. او همچنین می خواهد به ویژه به ایران این پیام را بفرستد که اگر برنامه هسته ای خود را محدود نکند چه پیامدهایی خواهد داشت.

از منظر ریاض، حمله موشکی به ریاض توسط حوثی های یمن نیز از دیگر عواملی بود که عربستان را به توسعه برنامه موشکی خود سوق داد. عربستان سعودی مدعی است که ایران بتواند در سوریه کارخانه موشکی بسازد و حزب الله را در لبنان و حوثی ها را در یمن به موشک های پیشرفته مجهز کند.  

با توجه به شکننده بودن روابط عربستان سعودی و آمریکا، ریاض تصمیم گرفته است برنامه هسته ای و موشکی خود را حتی بدون حمایت آمریکا گسترش دهد.