به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام محمد جواد فاضل لنکرانی روز گذشته در این کرسی به عنوان نظریه پرداز از قاعده لاحرج و یا نفی عسر و حرج بعنوان یکی از قواعد معروف و مهم فقهی نام برد و گفت: این قاعده که در تمامی ابواب فقه اعم از عبادات، معادلات و سیاسات جاری می شود دو مطلب عمده شامل اینکه در اسلام احکام جرحی وجود ندارد و دیگر آنکه به صرف وجود مشقت و سختی تعطیلی احکام شرع جایز نیست را به اثبات می رساند.
استاد حوزه علمیه قم گفت : در میان قدمای فقه امامیه کسی به صورت مستقل این قاعده را مورد بحث و بررسی قرار نداده است لکن طی دو قرن اخیر برخی از بزرگان این قاعده را به صورت رساله ای مستقل و ضمن قواعد دیگر فقهی ذکر کرده اند. معنای حرج، در اصل، همان مشقت و ضیق است و اگر در معانی دیگری مانند گناه و حرام استعمال شده از باب مناسبت با معنای اصلی بوده است.
وی در ادامه به برخی روایات در زمینه قاعده لاحرج اشاره کرد و گفت: برحسب عموم ادلّه و فتاوا و روایاتی که در خصوص محرمات احرام وارد شده است این قاعده در محرمات نیز جریان دارد. شکی نیست قاعده لاحرج براساس ملاکی از سوی شارع جعل شده که نمی توان گفت مجرد امتنان است بلکه به نظر می رسد ملاک این قاعده تسهیل بر مکلفین می باشد. قاعده لاحرج هم در واجبات و هم در محرمات جریان دارد اما در همه آنها جاری نیست بلکه نسبت به برخی از آنها با وجود اهمیت ملاک جریان است.
در ادامه جلسه حجت الاسلام احمد مبلغی رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و حجت الاسلام سروش محلاتی استاد حوزه و دانشگاه به نقد این نظریه و طرح دیدگاهها پرداختند.
نظر شما