به گزارش خبرگزاری مهر، نشست "طرح تفصیلی شهر تهران و چالش های آن" عصر روز گذشته، ۳۰ بهمن، با حضور محمدسعید ایزدی، احمد سعید نیا، سهراب مشهودی، گیتی اعتماد، مهدی معینی، محمد سالاری، بهرام فریورصدری، اسکندر مختاری و جمعی از علاقه‌مندان و متخصصان حوزه معماری و شهرسازی در ساختمان جامعه مهندسان مشاور ایران برگزار شد.
گیتی اعتماد، کارشناس شهرسازی و معماری در ابتدای این جلسه گفت: طرح تفصیلی زاده طرح جامع شهری نیست. ابتدا طرح تفصیلی و بعد طرح جامع ایجاد شد.
وی افزود: تهران مانند غنیمتی جنگی به دست عده‌ای افتاده است که می‌خواهند هر چه بیشتر از آن بردارند. باید صادقانه نگاه کنیم و ببینیم که آیا آنچه بر سر تهران آمده حاصل طرح جامع یا تفصیلی است و یا شهرداری‌ها با فروش تراکم کاری کرده‌اند که دیگر نمی‌توان در این شهر نفس کشید. کوچه های شمران زمانی محل تفریح شهروندان بود ولی این روزها دیگر نمی‌توان از آنها عبور کرد.
در ادامه این جلسه مهدی معینی، کارشناس شهرسازی، درباره تاریخچه ۳ طرح جامع و تفصیلی شهر تهران گفت: نخستین عکس هوایی تهران در سال ۱۳۴۳ تهیه و در مقیاس یک دو هزارم به آقای فرمانفرماییان برای تدوین طرح جامع ابلاغ شد که طرح پس از ۵ سال براساس نقشه سال ۴۳ تهیه شد و سال ۱۳۴۹ به تصویب انجمن شهر و تایید وزارت کشور رسید.
این کارشناس شهرسازی و معماری توضیح داد: در واقع شورای هماهنگی که در سال ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۷ در شهرداری تهران تشکیل شد و اعضای آن شهردار، معاون شهرسازی و برنامه‌ریزی، مدیر کل طرح و برنامه ریزی و مدیرکل شهرسازی و روسای ادارات صدور پروانه بود، مسوولیت تهیه طرح تفصیلی را داشتند و ماموریت بعدی شان نظارت بر پروانه ساختمانی برای ساختمان های بیش از ۶ طبقه بود.
وی در جمع بندی سخنانش توضیح داد:عدم تعیین تکلیف برای شهری مانند تهران توسط دولت ها نشان داد که تصمیمی قرار نیست برای تهران گرفته شود. مساله بعدی نیز این است که جزییات ظرفیت‌های طرح‌های تفصیلی در سال‌های اخیر شفاف سازی نمی‌شود.
در ادامه این نشست محمد سالاری، کارشناس شهرسازی و معماری درباره رویکردهای اجتماعی طرح جامع و تفصیلی سخن گفت.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که اگر قرار باشد همه پلاک‌های شهر تراکم بگیرند آیا با سقف جمعیتی طرح جامع تعارضی ایجاد نمی شود؟ گفت: تا سال ۱۴۲۵ جمعیت تهران به مرز ۱۰ میلیون نفر نزدیک می‌شود و به این ترتیب با مازاد ساختمانی مواجه خواهیم شد.
سالاری اضافه کرد: آشفتگی در ساختار برنامه‌ریزی کشور ناشی از اندیشه نامنسجم برای همه ساختارهای اجتماعی و اقتصادی است؛ چرا که آکادمی ما از ۲۰۰ سال گذشته با واردات علم پایه‌گذاری نشد. تحصیلکرده‌های ما بسته‌های بسته و آکبند علم را به کشور آوردند و این شد که از مراحل شکل‌گیری این بسته های علم کمتر آگاهی و شناخت وجود دارد.
این کارشناس شهرسازی با بیان توضیحاتی درباره دوره‌های سه‌گانه طرح جامع و تفصیلی، غالب رویکردها در مسایل شهری را مبتنی بر اقتصاد خرد دانست و گفت: اغلب مدیران یا اقتصاددانان کشور علت مشکلاتشان را کمبود پول بیان می‌کنند و نگاهشان به مساله شهر اقتصاد کلان نیست و تصوراین است که به عنوان مثال سازمانی مانند میراث فرهنگی یا محیط زیست را با اقتصاد خرد می‌توانند اداره کنند. از این منظر فکری، منشا پول هم فروش نفت، تراکم یا منابع طبیعی است.
وی توضیح داد: باید به اقتصاد شهر به عنوان کلان و خرد توجه کنیم و کمبودهای نظری را در اداره شهر با هماهنگی و بازخوردهای بینابینی بین آکادمی و حرفه جداسازی کنیم و وظایف هر کدام را برطرف سازیم تا بتوانیم در مدیریت شهر دانش بومی داشته باشیم.
در ادامه این برنامه محمدسعید ایزدی، کارشناس شهرسازی و معماری نیز با نگاهی به آسیب‌شناسی تهیه و تدوین طرح‌های تفصیلی تهران گفت: از ضعف‌های ما در آسیب‌شناسی این است که همه موضوعات را در یک فرایند پیچیده با هم به صورت مجرد در نظر می‌گیریم. مگر می‌شود طرح تفصیلی شهر تهران را بدون رابطه‌اش با طرح جامع و یا پایین دستش که طرح‌های موضعی است، تحلیل کنیم. باید تاثیرگذاری همه این طرح‌ها در طول هم دیده شوند.
وی افزود: به نظر می‌رسد که باید راه حلی برای بررسی تلفیقی وارتباط بین این لایه‌ها با همدیگر پیدا کنیم. از سویی یکی از بزرگترین ضعف‌های تهران ساختار کمیسیون ماده ۵ است که هم رییس و هم دبیر آن شهرداری است.
این کارشناس معماری و شهرسازی توضیح داد: در واقع مرجعی نمی‌تواند هم خودش تصیم‌گیری و هم اجرا کند و هیچ نهادی بر آن نظارت نداشته باشد. شهرداری‌های قبلی انحراف‌های بسیاری از طرح تفصیلی داشتند، در صورتی که با وجود نظارت نهاد مرجع، این درصد از انحراف از طرح وجود نخواهد داشت.
ایزدی درادامه با اشاره به ضرورت تغییر بنیادین رویکرد در طرح های تفصیلی توضیح داد: همانطور که در حوزه شهرسازی به این نتیجه رسیدیم که طرح‌های جامع باید تغییر رویکرد بنیادین پیدا کنند، این سند هم که ذیل آن سند تهیه می‌شود، باید به لحاظ محتوایی دچار تغییر و دگرگونی اساسی شود، ولی بخش اصلی که به مکایسم آن آسیب می‌زند، نقص در مکانیسم‌های اجرایی است.
وی گفت: باید بدانیم که شهرداری بدون ارجاع به طرح‌های مصوب، کمیسیونی دارد که برای مناطق و محلات مختلف طرح تعیین و آن را اجرا می‌کند.
ایزدی تصریح کرد: امیدواریم ضمن بررسی تاثیرپذیری طرح‌ها بر هم، بتوانیم در مقیاس‌های مختلف برای شهر تصمیماتی بگیریم که تبدیل به بیانیه‌هایی قابل پی‌گیری و منجر به ایجاد جریان مطالبه‌گری شود.
نظر شما