خبرگزاری مهر، گروه جامعه: موضوع گرمایش زمین سال‌ها است که به یک موضوع چالشی در میان اقلیم شناسان تبدیل‌شده است. عده‌ای از دانشمندان معتقد هستند که بعد از آغاز انقلاب صنعتی که موجب افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساخت شد، دمای کره زمین نیز افزایش‌یافته است؛ بنابراین در راستای کاهش دمای کره زمین باید اقدام به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای انسان ساخت کرد.
با تکیه‌بر همین استدلال، کنوانسیون تغییرات اقلیم سازمان ملل متحد (UNFCCC) بعد از پایان دوره اجرایی پروتکل کیوتو در سال ۲۰۱۲ که از سال ۱۹۹۸ دوره اجرایی آن آغازشده بود، توانست در اجلاس بیست و یکم خود، تائید اولیه اعضا را در مورد موافقت‌نامه دیگری تحت عنوان موافقت نام تغییر اقلیم پاریس به دست آورد. ایران نیز جز کشورهایی است که این موافقت‌نامه را تائید اولیه کرده است. قابل‌ذکر است که پروتکل کیوتو به دلایلی ازجمله خروج آمریکا و عملکرد نامناسب سایر کشورهای توسعه‌یافته که خود جز مبدعان این پروتکل بودند با شکست روبرو شد و نتوانست در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای موفق باشد.
در مقابل این اقدامات اما بسیاری دیگر از اقلیم شناسان، افزایش دمای کره زمین به دلیل افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساخت را رد می‌کنند. این دسته از دانشمندان معتقد هستند که این موضوع جز روند طبیعی زمین است و علت اصلی آن نیز فعالیت خورشیدی است.
گرم شدن زمین ناقص بررسی‌شده است
یوسف قویدل، دانشیار اقلیم‌شناسی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تربیت مدرس، با رد فرضیه افزایش دمای کره زمین به دلیل فعالیت‌های انسانی می‌گوید: آنچه در حال حاضر ما شاهد آن هستیم یک دوره گرمایش از دوره‌های گرمایشی سابقه‌داری است که به‌صورت دوره‌ای و البته طبیعی در طول نزدیک به ۵ میلیارد عمر سیاره زمین همواره گاه و بی‌گاه ظهور و بروز یافته است.
او تاکید می‌کند: من و بسیاری از همکاران مسئله تغییر اقلیم را پدیده‌ای زمانی و دارای تکرار که بر اثر عوامل طبیعی مثل فعالیت‌های خورشیدی خصوصاً لکه‌های خورشیدی حادث می‌شود، می‌شناسیم نه اثر گازهای گلخانه‌ای مثل کربن دی‌اکسید.
برخی دیگر از اساتید اقلیم شناسی، معتقد هستند که گرمایش زمین به‌صورت ناقص بررسی‌شده است. چراکه عوامل دیگری نیز در این مسئله سهیم هستند، در بررسی‌ها نادیده گرفته شده‌اند.
محمدتقی زمانیان، استاد اقلیم‌شناسی دانشگاه و عضو سابق کمیته مشترک علمی وابسته به برنامه و تغییر اقلیم جهان، نیز معتقد است: متأسفانه گرم شدن زمین ناقص بررسی‌شده است و همین موجب شده که کربن دی‌اکسید، عامل گرمایش زمین شناخته شود. اگر این موضوع به‌طور جامع مورد بازبینی قرار گیرد و نقش همۀ پارامترها مانند خورشید دخیل شمرده شود نتایج کلاً تغییر خواهد کرد. دلایل علمی کاملی هم برای گرم شدن کره زمین وجود ندارد چراکه با توجه به تغییر وضعیت فعلی ایستگاه‌ها در اندازه‌گیری دما نسبت به وضعیت سابق آن‌ها، امکان مقایسه آن وجود ندارد از سوی دیگر، برخی دیگر از اقلیم شناسان، عدم تطابق داده اقلیمی با پیش‌بینی‌های مطرح‌شده از سوی نهادهای بین‌المللی مسئول مانند کمیته بین‌الدولی (IPCC) را دلیل نادرست بودن این نتیجه‌گیری‌ها می‌دانند.
حسن لشکری، استاد اقلیم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی و رئیس اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین نیز می‌گوید: داده‌های ثبت‌شده فعلی با هیچ‌کدام از پیش‌بینی‌های انجام‌شده مطابقت ندارد؛ بنابراین نتایج هیچ‌کدام از این مدل‌ها قابل‌اعتماد نیستند، چراکه پیش‌بینی‌های گذشته آن‌ها برای امروز تحقق پیدا نکرده است.
وی همچنین معتقد است که تاکنون سیاره زمین چند دوره گرم و سرد را سپری کرده است. در ادوار گذشته که خبری از این‌همه جمعیت، صنایع متعدد، سوخت‌های فسیلی و غیره نبوده گرمایش جهانی چگونه اتفاق افتاده است. در دوره‌هایی در همین کشور ایران دماهای بالاتر از این ثبت‌شده است.
از سوی دیگر برخی نیز با مطرح کردن میزان افزایش دمای زمین، آمارهای مطرح‌شده از سوی نهادهای یادشده را رد می‌کنند. در همین راستا شمسی‌پور استاد اقلیم‌شناسی دانشگاه تهران معتقد است: آنچه که درباره گرمایش زمین در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ گفته می‌شود دروغ محض است و افزایش دما در سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۸ تنها هشت‌دهم درجه بوده است که این میزان قابل‌توجه نیست. پرداختن به مسئله‌گویی پراهمیت‌تر از دسته‌موتور تغییر اقلیم است.
رد مبانی توافق پاریس در نتایج مطالعات انجام‌شده در دانشگاه اوهایو و دانشگاه واشنگتن
علاوه بر این اقلیم شناسان که فعالیت‌های خورشیدی را عامل اصلی گرمایش زمین می‌دانند می‌توان به برخی پژوهش‌های انجام‌شده در سایر کشورها نیز اشاره کرد. به‌عنوان نمونه می‌توان به پژوهش‌های انجام‌شده از سوی دانشمندان آمریکایی اشاره کرد مطالعات انجام‌شده در دانشگاه اوهایو و دانشگاه واشنگتن نشان می‌دهد که فقط ۴ درصد از گازهای گلخانه‌ای را کربن دی‌اکسید (CO2) تشکیل می‌دهد و ۹۵ درصد دیگر این گازها بخارآب است.
از طرف دیگر از ۴ درصد دی‌اکسید کربن موجود در جو زمین، تنها ۰.۲ درصد آن توسط انسان تولیدشده است و ۹۹.۸ درصد آن را خود طبیعت تولید کرده است.
بنابراین باید گفت که هنوز اجماع علمی متقنی بر سر افزایش دمای کره زمین به جهت فعالیت‌های انسانی وجود ندارد. چراکه نظرات متعددی در این حوزه به ثبت رسیده است. از همین رو ضروری است که موافقت‌نامه فوق و نتایج الحاق به آن از دیدگاه‌های تخصصی موردنقد و بررسی دقیق قرار بگیرد.
نظر شما