خبرگزاری مهر -گروه استانها، آرش صالحی: منطقه کوهستانی طارم سفلی با گستره تقریبی ۱۹۴ هزار و ۵۸۴ هکتار و موقعیت ۲۱ دقیقه و ۳۵ درجه تا ۵۰ دقیقه و ۳۶ درجه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۴۹ دقیقه طول شرقی در شمال غرب قزوین و دامنه‌های جنوبی البرز قرار گرفته و مطلع ورودی استان قزوین از سمت شمال محسوب می‌شود.
منطقه‌ای هم مرز با استان‌های گیلان و زنجان به مرکزیت سیر دان که در ۸۵ کیلومتری مرکز شهر قزوین واقع شده و دارای ۴ دهستان خندان، نیارک، چو قور و کوه گیر بوده که در مجموع ۱۱۰ روستای بکر و زیبا را در خود جای داده است.
شرایط آب و هوایی طارم سفلی متأثر از بادهای شمالی است، از این رو پوشش گیاهی متنوعی در این ناحیه وجود دارد. انواع محصولات سردسیری و گرمسیری در روستاهای این بخش رونق اقتصادی کشاورزان منطقه را فراهم آورده است.
برج‌های بزرگ و کوچک، امامزاده قاسم و منطقه تاریخی سمیران، باغ‌های درهم تنیده زیتون (به ویژه در دربند کلج)، چشمه‌های آب معدنی فراوان، غار و آبشار ماهین، قلعه‌های فردوس، امرا، او غلان قز قلعه، نارین قلعه، جنگل شامه دشت و سروهای کهن آن همگی از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این منطقه به حساب می آیند.
قلعه سمیران
این قلعه مرکز حکومت آل جستان و کنگریان و به نوشته حمدالله مستوفی، در ردیف قلعه‌های متصرفی اسماعیلیه بوده است.
قلعه سمیران در منطقه طارم، بالای کوهی سنگی قرار دارد و فقط از سمت شمال می‌توان به آن راه یافت. رودخانه قزل اوزن (رود طلایی) از جنوب این کوه عبور می‌کند و در آن سوی رود، ارتفاعات بلند سنگی دیواره مانندی قرار گرفته است. به همین دلیل بیشتر استحکامات این قلعه در سمت شمالی آن ساخته شده است.
بنا به روایت ناصرخسرو (شاعر و جهانگرد مشهور قرن پنجم هجری قمری) این قلعه دارای ۳ حصار است که هم اکنون ۲ حصار آن توسط کارشناسان میراث فرهنگی شناسایی شده است. سالم‌ترین قلعه دیواره شمالی آن است که چند برج مدور و باروهای کاملاً سالم دارد.
ارتفاع این دیواره حدود ۱۵ متر و از سنگ‌های لاشه و ملات گچ به ضخامت ۴/۲ متر شکل گرفته است. همچنین این دیواره دارای یک کلاف چوبی در ارتفاع یک متری است. بخش غربی قلعه از نظر سبک ساختمانی با بخش شمال شرقی آن تفاوت دارد و در این قسمت فقط بارو به چشم می‌خورد و برج‌های مدور دیده نمی‌شود. با توجه به نفوذناپذیری آن می‌توان نتیجه گرفت که داخل آن مسکونی بوده است.
در داخل قلعه آثار واحدهای مسکونی قابل دیدن است؛ اما امکان تهیه نقشه آن وجود ندارد. قلعه سمیران هم مانند سایر دژها و بنا بر سبک شهرسازی گذشته برای پناه بردن و مقاومت در برابر حملات مختلف ساخته شده بود.
برج‌های بزرگ و کوچک سمیران
برج‌های یادشده در مجاورت قلعه سمیران و در حوضه آبگیر سد سفیدرود بر بالای تپه‌ای مرتفع قرار گرفته‌اند. با توجه به خصوصیات و اسلوب معماری و تزئینی موجود، این دو برج متعلق به دوره ساسانی هستند. تزئینات داخلی و دیواره‌های بیرونی بنا، لطافت ویژه ای به چشم انداز ساختمان بخشیده است.
پلان یا طرح مقطع دو آرامگاه به صورت هشت ضلعی بوده و ستون‌های استوار سنگی، نمای بیرونی آن را مزین کرده‌اند. در مورد برج بزرگ با قلعه ساسان احتمال داده می‌شود گنبد به صورت دو پوش و هری، در ردیف نخستین بناهای شکل گرفته به این شیوه باشد. نکته قابل ذکر در باب برج‌های دوگانه طارم، شیوه معماری ساسانی است که از طرز پیوندی و دیوار سازی استوارشان قابل مشاهده است.
یکی از راهنماهای گردشگری منطقه درباره مسافرت به منطقه طارم سفلی و تماشای قلعه و برج‌های بزرگ و کوچک سمیران به خبرنگار مهر گفت: با وجود زیبایی و جذابیت طبیعت و تاریخ پیرامون سد سفید رود متأسفانه هنوز جاده مناسبی برای رسیدن به این بناهای بکر تاریخی احداث نشده است.
محمدرضا موسوی افزود: با این حال برای رسیدن به این بناهای باستانی باید از شهر منجیل حرکت کرد و از جاده کنار سد سفیدرود و پس از طی مسیر سنگلاخی، به پای دیوار استوار قلعه رسید. برای اقامت هم می‌توان یکی از خانه‌های روستای کلج را برای هر شب ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان اجاره کرد.
وی با اشاره به سایر جاذبه‌های گردشگری روستای کلج، ادامه داد: پل قدیمی و حمام قدیمی کلج که آتش خزینه آن با یک شمع روشن بود از دیگر جلوه‌های گردشگری این روستا به شمار می‌روند.
قلعه فردوس
این قلعه در ارتفاعات سمن گاه و جنوب شرق روستای سفیدآب واقع شده و بنا بر اسناد و متون تاریخی دارای جایگاه ویژه ای در منطقه، به ویژه هنگام نفوذ فرقه اسماعیلیه بوده است. در بسیاری از اسناد تاریخی چون تجارب الامم اثر «علی ابن مسکویه رازی» و متون مورخینی چون حمدالله مستوفی به اهمیت این قلعه در سرزمین دیلمان اشاره شده است.
خلیل امامی از عکاسان حوزه گردشگری استان قزوین با بیان اینکه قلعه فردوس در اطراف روستای سیاهپوش قرار دارد، بیان کرد: آبادی سیاهپوش که در کنار سد منجیل واقع شده با آب و هوای مدیترانه ای خود، منطقه‌ای بادخیز با آب و هوای خنک و طبیعت بکر است که وجود قلعه فردوس، قدمت بالای سکونت بشر در این روستا را نشان می‌دهد.
وی با اشاره به هزینه پایین سفر به این روستا، گفت: به دلیل مهمان نواز بودن مردم این روستا، هزینه اقامت در این روستا و بازدید از قلعه فردوس بیشتر از شبی ۲۰ هزار تومان نیست که البته با توجه به طبیعت زیبای منطقه و وفور درختان زیتون خاطره‌ای ماندگار برای مسافران را به وجود می‌آورد.
جش انار و زیتون
فراوانی درختان انار در نقاط مختلف این منطقه، به ویژه در سنگان مردم را بر آن داشت تا جشنی با شکوه به مناسبت برداشت این محصول داشته باشند. در اواخر مهر ماه در یک روز از پیش تعیین شده، مردم دسته جمعی به باغ‌های انار می‌روند و پس از شکرگزاری، با نواختن دهل و سر نا شروع به چیدن انار می‌کنند؛ به طوری که تا پیش از آن روز کسی حق چیدن انار ندارد.
استان قزوین پس از استان گیلان دومین تولیدکننده زیتون در سطح گسترده می‌باشد؛ لذا جشن زیتون در هنگام برداشت این محصول در این منطقه رواج دارد. معمولاً کشاورزان از اوایل مهر ماه شروع به چیدن زیتون می‌کنند و به دلیل فراوانی آن تا اواخر این ماه به طول می‌انجامد.
با وجود حضور قلعه‌های تاریخی و باستانی در بخش طارم سفلی، این منطقه از زیبایی، سرسبزی و هوای بسیار مطبوعی برخوردار است که می‌تواند در روزهای دل انگیز بهار خاطره‌ای زیبا را برای گردشگران ایران و خارجی رقم بزند.
منطقه‌ای که لذت سفر به استان قزوین را به بهترین شکل ممکن تکمیل می‌کند.
نظر شما