خبرگزاری مهر، گروه استانها؛ مشهد یا همان توس قدیم از گذشته به دلیل موقعیت جغرافیایی مورد توجه پادشاهان ایرانی قرار داشته و این شهر یکی از نقاط مهم در تاریخ پر افتخار چند هزار ساله ایران است.
مهمترین اتفاق رخ داده در این شهر حضور امام هشتم (ع) در این خطبه بود و امروز به برکت وجود هشتمین خورشید ولایت سالانه میلیون‌ها زائر به مشهد سفر می‌کنند و به زیارت بارگاه ایت امام همام مشرف می‌شوند.
جدای از فضای ملکوتی حرم امام هشتم (ع) مشهد دارای جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و گردشگری بوده که زائران در فرصت حضور در مشهد از این اماکن بازدید و لحظات خاطره انگیزی را برای خود رقم می‌زنند.
خانه داروغه
خانه داروغه مربوط به دوره قاجار بوده و ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۳۵۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این خانه را معماران و بناهای روس به دستور محمد یوسف خان، داروغه مشهد در اواخر دوره قاجار ساختند. این بنا منزل شخصی بوده که مراسم پذیرایی رسمی در آن انجام می‌گرفت. بر اساس شواهد موجود تا حدود سه دهه گذشته، این بنای تاریخی کاربرد مسکونی داشته است، اما سال ۱۳۶۶ این خانه توسط ورثه به نمایندگان یکی از هیئت‌های مذهبی روستای شهیدیه شهرستان میبد یزد فروخته شد و از آن پس تا سال ۱۳۹۱ از این بنا به عنوان محل تجمع و اسکان هیئت‌های مذهبی استفاده می‌شد. این خانه تاریخی در سال ۱۳۹۱ توسط شهرداری مورد تملک قرار گرفت و با هزینه شهرداری مرمت شده است.
خانه تاریخی داروغه دارای دو بخش است که در بخش زمستان‌نشین آن، تمامی وسایل گرماساز، مطبخ و… در طبقه زیرین قرار گرفته است تا به نوعی دمای خانه را مناسب بسازد. همچنین وجود «بخاری دیواری» و «پنجره‌های دو جداره»، از عجایب این معماری محسوب می‌شود که در آن زمان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
خانه پیشه وران
قدمت این خانه قدیمی را به علت عدم وجود کتیبه و تاریخ مستند ساخت با توجه به مستندات شفاهی نزدیک به دهه اول قرن ۱۴ نسبت می‌دهند، یعنی اواخر دوره قاجار و پهلوی اول است و تاکنون دو یا سه بار بازسازی شده است. این خانه به ثبت نرسیده، اما در حال حاضر تحت تملک شهرداری منطقه ۸ مشهد است. سعی شده است در این خانه سبک و وسایل ویژه زندگی مشهدی‌ها در دوران ساخت آن به تصویر کشیده شود.
موزه مردم شناسی
این موزه در کنار مقبره امیر غیاث الدین ملکشاه در ضلع غربی حرم مطهر رضوی واقع در خیابان اندرزگو ۱۳، در بنای تاریخی حمام مهدی قلی بیک تأسیس شده است.
این بنا در سال ۱۰۲۷ قمری ساخته شده است. این حمام مجموعه‌ای از فضاهای متعدد بوده و بزرگترین و زیباترین بخش آن بخش بینه حمام با هشت ستون و تزئینات نقاشی است.
مطابق اسناد موجود حمام مزبور در سال ۱۰۲۷ ق توسط مهدی قلی بیک میرآخور باشی شاه عباس صفوی، وقف آستان قدس رضوی شد که پس از مرمت و بازسازی در سال ۱۳۸۵ ش به موزه مردم شناسی تغییر کاربری داد.
در این موزه اشیایی از قبیل لوازم مورد نیاز در حمام‌های قدیمی، انواع سماورهای ذغالی، قندیل، ظروف مختلف، آبخوری، بخش نمایشگاه عکس قدیم و مردم شناسی به نمایش در آمده است.
از جمله مهمترین بخش‌های این حمام- موزه می‌توان به سربینه و تزئینات اصیل و زیبای آن، غرفه شاه نشین، غرفه لوازم آرایش، غرفه منسوجات، غرفه پوشاک، هشتی یا میاندر، گرمخانه، غرفه وسایل حمام، غرفه حنابندان، غرفه روشنایی، گلخن یا آتشخانه و چاله حوض اشاره کرد.
آرامگاه فردوسی
به استناد متون و منابع، شاعر حماسه سرای بزرگ فارسی که در سال ۳۲۹ قمری در روستای پاژ متولد شده بود در سال ۴۱۱ و یا ۴۱۶ قمری در توس درگذشت و در باغ شخصی خود که در داخل باروی توس و جوار دروازه رزان قرار داشت، روی در نقاب خاک کشید.
به درستی معلوم نیست در چه دوره‌ای اولین بنا بر روی مدفن فردوسی ساخته شده است. نظامی عروضی در سال ۵۱۰ قمری قبرش را زیارت کرده است. اما جستجوی واقعی برای یافتن محل دقیق آرامگاه حکیم در زمان ناصرالدین شاه قاجار به امر آصف الدوله والی خراسان صورت گرفت و بنایی آجری بر روی آن برپا شد.
در سال ۱۳۰۵ شمسی فرهیختگان مصمم شدند بنایی برفراز مقبر ه اش برپا کنند. در سال ۱۳۰۹ شمسی حاج محمد علی قائم مقام رضوی برای ساخت آرامگاه ۲۵۲۵۰ مترمربع از املاک خود را هدیه کرد.
ساختمان آرامگاه در سال ۱۳۱۳ شمسی به اتمام رسید اما بعدها نشست کرد به همین دلیل از سال ۱۳۴۳ شمسی تخریب بنای قبلی و بازسازی بنای فعلی با وسعت ۹۴۵ مترمربع و ملهم از شیوه معماری هخامنشی و اشکانی آغاز شد و در سال ۱۳۴۷ به اتمام رسید.
طبقه تحتانی بنا دارای دیوار نگارهایی از فریدون صدیقی با مضمون هفت خان رستم می‌باشد که به شکوه این مکان افزوده است. در مجموعه تاریخی- فرهنگی فردوسی، علاوه بر ساختمان آرامگاه، یک موزه و کتابخانه نیز وجود دارد. در موزه آرامگاه آثار ارزنده‌ای از خطاطان و شاعران ایرانی و نمونه‌هایی از صنایع دستی و یادگارهای هنری و تابلوهای سنگی زیبا در معرض نمایش است.
نظر شما