عصرجدید؛ عرصه عمومی «ما»ی ایرانی/ چرا سیدبشیر حسینی متفاوت شد؟

مجله مهر - جعفر حسن‌خانی*: از آغازین قسمت‌های پخش برنامه عصر جدید منتقد برنامه بودم. به نظرم عصر جدید با «استعداد» خواندن آنچه شرکت کنندگان بر روی صحنه، اجرا می‌کنند؛ در فهم عمومی از «استعداد» اعوجاج ایجاد می‌کند و این در رشد اجتماعی حداقل بخشی از لایه‌های جامعه موجب انحراف می‌شود. آنچه بر روی صحنه عصر جدید شاهدش هستیم بیشتر مستحق واژه‌ای دیگر است. شاید «ذوقیات» در برابر «استعدادها» واژه درخوری باشد برای اجرای شرکت کنندگان.

«عصر جدید» در دسته بندی برنامه‌های سرگرم کننده محلی از اعراب برایم نداشت اما به دو دلیل دنبالش کردم. حضور دکتر سیدبشیر حسینی در برنامه به عنوان داور، اولین دلیل پیگیری برنامه برایم بود. استاد خوش سواد مدیریت رسانه، که از دوستان نزدیکش شنیده بودم که او در قالب برنامه‌های تلویزیونی دغدغه گفت‌وگو و مفاهمه با دهه هفتاد و هشتادی‌ها دارد؛ حالا با آن پیش زمینه دانشگاهی و این دغدغه اجتماعی و رسانه‌ای، نزول اجلال کرده و با پایین آمدن از کرسی دانشگاه با دو سلبریتی هم‌نشین شده است. اینکه او با این کار می‌خواهد چه ماهی‌ای از سیلاب خروشان عصر جدید بگیرد که به موجبش منصب روشنفکری را با داوری برنامه سرگرمی تلویزیون عوض کرده برایم مهم بود. دلیل دیگر پیگیری عصر جدید، فراگیر و پر مخاطب شدن ناگهانی برنامه از سوی مردم است. نمی‌شود از انتخاب‌های عمومی مردم غفلت کرد و نسبت بدان‌ها بی تفاوت بود و برایشان تحلیلی نداشت.

با دیدن چندین قسمت از برنامه در قسمت سیزدهم به این جمع بندی رسیدم که عصر جدید را حتماً می‌توان یکی از تعیین‌های «عرصه عمومی» دانست.

یکی از کارویژه های عرصه عمومی که «هابرماس» درباره اش برایمان نوشته شکل‌گیری هویت «ما» در آن است. جایی که در نتیجه گفت و گو و معاشرت عده‌ای با هم، هویت «ما» در میان آنان متبلور می‌شود. اگر درب‌های عرصه عمومی بسته شود درب‌های خشونت باز خواهد شد. جایی که «ما» نشویم همه برای هم «آنها» ییم.

جامعه ایران با تنوع قومیتی و موزاییکی خود به شدت نیازمند قوام این «ما» ی ایرانی است؛ به شدت نیازمند عرصه‌های عمومی است که در نتیجه گفت و گو و معاشرت در آن، این «ما» ی ایرانی تقویت شود. عصرجدید عرصه عمومی است که حاصلش «ما» ی ایرانی شده است. این ماییم؛ فارس، ترک، لر، کرد، بلوچ و… که در عصر جدید با هم می‌خندیم و سرگرمیم. ساختن چنین عرصه عمومی و قوام این «ما» ی ایرانی کار ساده‌ای نیست. این ماهی ذی قیمت ارزش نزول اجلال داشت، آقای دکتر سید بشیر حسینی عزیز، صیدش گوارای وجودتان!

* سردبیر مجله علوم انسانی «اندیشه نامه»