عمان نقطه‌ای مهم در مدار استراتژیک ایران خواهد بود

خبرگزاری مهر - گروه بین الملل: اخیراً عُمان توافقنامه‌ای در زمینه همکاری و تقویت روابط نظامی مشترک با آمریکا امضا کرد.

به موجب این توافقنامه به نیروهای آمریکایی اجازه استفاده از تسهیلات در برخی بنادر و فرودگاه‌های عُمان به خصوص بندر الدقم، داده می‌شود. توافقنامه مذکور بین «محمد بن ناصر بن محمد الراسبی» دبیرکل وزارت دفاع و «مارک جی سیفرز» سفیر آمریکا در عُمان امضا شده است.

بر اساس این توافق دسترسی بیشتر امریکا به آب‌های خلیج فارس و استفاده از دو بندر استراتژیک دقم و صلاله واقع در عمان میسر می‌شود.

مقامات آمریکایی می‌گویند این قرارداد به آن‌ها اجازه خواهد داد که ارتش این کشور دسترسی بهتری به حوزه خلیج فارس داشته باشد و گسیل کشتی‌های نظامی به تنگه هرمز کاهش یابد.

سفارت آمریکا در عمان در بیانیه‌ای اعلام کرد که این توافق‌نامه به منظور دسترسی آمریکا به این بنادر و استفاده از تسهیلات آن‌ها امضا شده و طرفین قرارداد را به «ارتقا اهداف امنیتی متقابل» ملزم می‌کند.

در گفتگو با پروفسور آرشین ادیب مقدم رئیس مرکز مطالعات ایرانی مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی(SOAS) دانشگاه لندن این توافق بررسی شده است.

*اخیراً توافقی میان امریکا و عمان برای استفاده از دو بندر استراتژیک دقم و صلاله به امضا رسید. اهمیت این توافق برای آمریکا چیست؟

دولت ترامپ در حال انجام معامله‌ای است که فراتر از حد توانش است. در هر درگیری مهمی، هر آنچه که ممکن است در خلیج فارس اتفاق بیفتد همچنان بستگی به تنگه هرمز دارد. دو دلیل برای این تصمیم وجود دارد: یک دلیل تأیید این مسئله است که در صورت لزوم ایران توانایی نظامی پیشرفته برای کنترل این تنگه را دارد و دلیل دوم عصبانیت روزافزون دسترسی چین به این منطقه است، به ویژه با توجه به اولین پایگاه نظامی دریایی آنها در باب المندب در جمهوری جیبوتی.

همچنین چین حتی در پایگاهی که قرار است در کنار پایگاه الدقم (عمان) ساخته شود نیز یک سرمایه گذار عمده است.

*اهمیت این توافق برای عمان چیست؟

در منطقه‌ای مانند غرب آسیا که گرفتار درگیری‌های بومی است کشورهایی که تنها در جستجوی بازار هستند مانند عمان همیشه از کشور دیگری برای تأمین امنیت خود استفاده کرده اند.

به همین دلیل هم است که صلح و ثبات پایدار باید بنیاد یک کشور امن خودکفا در منطقه باشد. جدا از مسائل امنیتی که عمان آنها را در نظر می‌گیرد، این کشور به این معاملات به عنوان یک سرمایه گذاری کلان خارجی در یکی از محروم‌ترین مناطق خود هم فکر می‌کند.

*سیاست خارجی عمان به طور عمده بی طرفانه است و سعی در ایجاد توازن در روابط با کشورهای مختلف دارد. مثلاً عمان در عین اینکه دارای روابط خوبی با ایران هست روابط خوبی نیز با اسرائیل و امریکا دارد. مسقط چگونه توانسته این روابط را مدیریت کند؟

عمان در بسیاری درگیری‌ها نقش میانجی را داشته است و به این کار هم ادامه می‌دهد. باید بگویم این میانجیگری کار یک کارگزار صادق بودن را دشوار می‌سازد؛ به خصوص عمان که امنیت خود را از طریق یکی از کشورهای عامل عمده ناامنی یعنی آمریکا تأمین می‌کند.

تنها راه رهایی از این مسئله بغرنج و پیچیده و تضمین عمان به عنوان یک کشور مستقل انعقاد قرارداد با چین، روسیه یا هر دوی آنان است. اینها علوم سیاسی ساده ای هستند.

*آیا توافق اخیر بر روابط عمان با ایران تأثیر سودی خواهد داشت؟

ناگزیر عمان کشور چنان مستقلی دیده نمی‌شود چرا که به گونه‌ای تحت تأثیر واشنگتن است. این برای کشوری مستقل و سربلند با تاریخ غنی مطمئناً جایگاه شایسته ای نیست.

ایران هم نمی‌تواند این مساله را نادیده بگیرد. ایران گفته است در هر حال منافع خود را دنبال می‌کند و عمان نیز مطمئناً نقطه‌ای مهم در مدار استراتژیک ایران خواهد بود.