خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه- ساناز باقریراد: مرداد ماه سال ۶۰ و پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود که اولین خانههای جوانان هلال احمر با رویکردی متفاوت از سازمانهای جوانان پیش از انقلاب، کار خود را در کشور آغاز کردند. سازمان جوانان هلال احمر از همان ابتدا و به واسطه ذات داوطلبانه بودن فعالیتهایش، تمرکز خود را روی گروههای سنی ۵ تا ۳۰ سال قرار داد و نوجوانان و جوانان، گروه هدف این نهاد بودند.
شاید بسیاری از جوانانی که این مطلب را میخوانند خود نیز عضو سازمان جوانان باشند و با اقدامات مؤثر آن آشنا باشند. حال مصادف با هفته جوان، به گفتگو با شهاب الدین صابونچی رئیس سازمان جوانان هلال احمر در خبرگزاری مهر نشستیم. صابونچی در این گفتگو به تشریح ساختار سازمان جوانان، گروههای سنی مختلف زیر مجموعه آن، پروژههای سازمان جوانان، برنامههای این نهاد در سال ۹۸ و همکاریهای این سازمان با دیگر دستگاهها پرداخت.
درباره تاریخچه و ساختار سازمان جوانان توضیح دهید و اینکه کدام ردههای سنی زیر مجموعه این سازمان قرار دارند؟
سازمان جوانان هلال احمر از یکی قدیمیترین بخشهای هلال احمر است که بیش از ۷۰ سال سابقه دارد و حدود سی سال است که با ساختار فعلی در حال فعالیت است. با توجه به اساسنامه جمعیت هلال احمر، فلسفه تشکیل این سازمان جذب و تربیت جوانان برای مأموریتهای بشردوستانه است و سازمان جوانان به عنوان مرحله ورودی به هلال احمر محسوب میشود و افراد در آن ابتدا با مفاهیم این نهاد آشنا میشوند.
بر اساس اصول ما هدف سازمان جوانان هلال احمر برای کودکان پیش دبستانی، آشنایی با مفاهیم اولیه هلال احمر به صورت سرود، شعر، مسابقه و جشنواره در قالب کانون غنچههای هلال است. برای سنین بالاتر و نوجوانان نیز آشنایی با آموزش کمکهای اولیه و امداد و نجات وجود دارد
سازمان صلیب سرخ جهانی و هلال احمر جهانی اصولی هفتگانه را دارند که کشورهای عضو نیز بر اساس آن ساختار خود را بنا کردهاند. انسانیت، بیطرفی، بیغرضی، استقلال، خدمات داوطلبانه، یگانگی و جهان شمولی شامل این اصول هستند و در اساسنامه هلال احمر جمهوری اسلامی ایران نیز چهار اصول هدف گذاری شده است. تلاش برای تسکین آلام بشری، تأمین احترام انسانها، برقراری دوستی، تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها و حمایت از زندگی و سلامت انسانها اصول چهارگانه ساختار هلال احمر ایران است و بسیاری از اقدامات ما در راستای تحقق این اهداف انجام میشود.
افراد زیرمجموعه و گروههای هدف سازمان جوانان نیز از ۵ تا ۳۰ سال است و برای هر رده سنی آموزشها و برنامههای مجزا تعریف شده است. بر اساس اصول ما هدف سازمان جوانان هلال احمر برای کودکان پیش دبستانی، آشنایی با مفاهیم اولیه هلال احمر به صورت سرود، شعر، مسابقه و جشنواره در قالب کانون غنچههای هلال است. برای سنین بالاتر و نوجوانان نیز آشنایی با آموزش کمکهای اولیه و امداد و نجات وجود دارد.
برای سنین ۷ تا ۱۸ سال نیز کانونهای دانش آموزی و بعد از آن کانونهای دانشجویی، روستایی، طلاب و کانونهای جوانان را داریم و کسانی که شامل هیچکدام از گروهها نمیشوند، زیر مجموعه این کانون محسوب خواهند شد. در واقع کانونهای گوناگون در کشور داریم که گروههای مختلف در آن عضو بوده و فعالیتهای متعدد انجام میدهند.
آموزشهای اعضا نیز به صورت حضوری و غیر حضوری بوده و برگزاری جشنواره، مسابقات و اردوهای متعدد همواره در برنامههای ما وجود دارد. سال گذشته بیش از ۱۰ هزار نفر به اردوهای منطقهای و کشوری ما اعزام شدند و به اذعان افرادی که سابقه برگزاری اردو دارد، سازمان جوانان از بسیاری از تشکلها و نهادها موفق تر بوده است.
روند و ساختار سازمان جوانان نیز به گونهای است که جوانان و نیروها پس از سپری کردن آموزشها، در صورت تمایل به ادامه فعالیتهای داوطلبانه میتوانند با مراجعه به پایگاههای سازمان جوانان عضو این نهاد شوند. جوانانی که در ایام نوروز در پایگاههای امداد و نجات سطح جادهها به مردم خدمت میکنند از همین موارد هستند.
به غیر از اعلام فراخوان و جذب جوانان داوطلب از طریق مدارس و دانشگاهها، نیروها از چه طریقی میتوانند جذب سازمان جوانان شوند؟
علاوه بر جذب نیروهای داوطلب از طریق مراکز آموزشی مدارس و دانشگاهها افراد میتوانند از طریق سامانه اینترنتی سازمان جوانان نیز به ما بپیوندند. این سامانه فعلاً در حال به روز رسانی است و تا چند هفته آینده رونمایی خواهد شد که استفاده از آن بسیار راحت تر و کاربر پسند تر خواهد بود. به علاوه نیروهای داوطلب در مدارس و مراکز آموزشی نیز از طریق پایگاههای دانش آموزی و دانشجویی جذب سازمان جوانان میشوند. در حال حاضر ۱۲۰۰ کانون دانشجویی فعال در کشور داریم و سامانه اینترنتی ما نیز در حال تبدیل به آن اپلیکیشن هستیم.
جوانانی که به عنوان داوطلب به سازمان جوانان میپیوندند چه مهارتها و آموزشهایی را میگذرانند؟
سازمان جوانان چندین زمینه آموزشی برای فعالیت اعضا دارد که حوزه امداد و نجات یکی از آنها است. به علاوه ما به عنوان یکی از اعضای شورای اجتماعی کشور، وارد حوزه بحثهای اجتماعی شده و برای کاهش آسیبهای اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد با سازمان اجتماعی کشور و ستاد مبارزه با مواد مخدر تفاهم نامه امضا کردیم و برای حدود ۵۰ هزار نفر از اعضای خودمان نیز دورههای آموزشی برگزار کردیم.
در حال حاضر استفاده از تکنولوژیهای نوین برای فراگیریهای مهارتهای امداد و جذب جوانان بسیار اهمیت دارد و بسیاری از جوانان در این زمینه ایدههای نو دارند و ما میتوانیم از طریق طرح و ایدههای استارتآپ از آنها بهره برداری کنیم
در کنار آن نیز فعالیتهای ایجابی را در حوزههای استارتآپ و کارآفرینی شروع کردیم. شاید برخی بگویند این موارد چه ارتباطی به مسئولیتهای هلال احمر دارد اما باید گفت یکی از راههای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی علاوه بر آموزش، راههای ایجابی و یکی از مهمترین آنها در این زمینه مسائل اقتصادی، اشتغال جوانان و کارآفرینی است. در این خصوص، یک رویداد کارآفرینی را شروع کردیم و ۳ هزار نفر در آن شرکت کردند و ایدههای بسیاری را نیز دریافت کردیم که مورد داوری قرار گرفت.
در حال حاضر استفاده از تکنولوژیهای نوین برای فراگیریهای مهارتهای امداد و جذب جوانان بسیار اهمیت دارد و بسیاری از جوانان در این زمینه ایدههای نو دارند و ما میتوانیم از طریق طرح و ایدههای استارتآپ از آنها بهره برداری کنیم. استفاده از این فناوری علاوه بر کاهش مشکلات، افزایش نظارتها و فراگیر کردن آموزش مهارتها برای جوانان کسب و کار ایجاد میکند. در برخی موارد ایدهها نیازمند فناوریهای پیچیده نیستند میتوانند به پشتوانه اقتصادی تبدیل شوند. برخی از ایدهها جنبه پزشکی دارند و برخی در حوزه توانمندسازی است در واقع این ایدهها مبتنی بر شناخت محیط، نیازهای انسانی است. در حوزه فناوری نیز به سمت استفاده از فناوریهای روز در حال حرکت هستیم.
یکی از تمرکزهای ما بر تعاملات بین بخشی به ویژه با دانشگاهها است. در حال حاضر با بسیاری از دانشگاههای سراسر کشور از جمله دانشگاه آزاد، فرهنگیان و وزارت علوم همکاری داریم در حال عملیاتی تر کردن همکاریهای خود هستیم. سال گذشته نیز با دانشگاه فرهنگیان تفاهم نامهای امضا کردیم و به نظر میرسد به بهره داری خوبی در این زمینه دست یابیم چراکه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان تا چندین سال آینده معلمان کشور را تشکیل میدهند. برای همکاری با گروههای دیگر و بهره برداری از ظرفیتهای آنها ازجمله گروههای هنر، پزشکی و فنی نیز برنامهریزی کردهایم. در کنار همکاری با دانشگاهها، برگزاری نمایشگاهها، جشنوارهها، مسابقات و همایشهای علمی نیز از جمله دیگر اموری است که همواره برای جذب و ارتقا مهارت داوطلبان انجام میشود. به عنوان مثال ما یک همایش علمی برگزار میکنیم و برای ارسال مقالههای علمی فراخوان میدهیم از سوی دیگر دانشگاههای مرتبط نیز با ما در این زمینه همکاری میکنند. با آموزش و پرورش نیز همکاری گستردهای داریم.
در حوادث اخیر چه تعداد از نیروهای شما در مناطق سیل زده حضور داشتند و اقدام عملی انجام دادند؟
در این حادثه حدود هزار نفر از طلاب، دانشجویان، دانش آموزان و جوانان برای امداد و نجات حضور داشتند که اغلبشان همان نیروهای سازمان جوانان و کسانی هستند که در راستای هدف کاهش آلام بشری برای کمک به مردم در مناطق سیل زده حاضر شدند.
البته مسئولیت اصلی در حوادث با سازمان امداد و نجات است که بیش از ۸ هزار نفر در قالب بیش از ۴ تیم امداد و نجات در مناطق سیل زده فعالیت دارند. بسیاری از همین افراد از اعضای سازمان جوانان هستند که در مجموعه ما آموزش دیده و بنا بر نیاز سازمان، در حوزه امداد و نجات فعالیت میکنند. به علاوه بسیاری از جوانان ما در تیمهای پشتیبانی فعالیت دارند و در زمینه جمعآوری، بسته بندی و توزیع کالا خدمت رسانی میکنند.
آیا سازمان جوانان برای احیای پیشاهنگی برنامهای دارد؟
اساساً پیشاهنگی بر اساس مصوبه مجلس سال ۶۰ منحل شد و ما نیز برای احیای آن برنامهای نداریم. در واقع احیای سازمان پس از ۳۰ سال عملی نیست. بخشی از امکانات و زیر ساختهای پیشاهنگی به سازمان دانش آموزی آموزش و پرورش و بخشی از آن به هلال احمر رسید. ما از زیرساختها آن برای پیشبرد اهدافمان استفاده میکنیم اما برای احیای پیشاهنگی هیچ برنامهای نداریم.
درباره پروژههای انجام شده سازمان جوانان و برنامههای سال جدید سازمان توضیح دهید.
ما در مناسبتهای مختلف از جمله مناسبتهای تقویمی و حوادثی که نیاز داشته باشیم از طرفیت جوانانی که داوطلبانه برای همکاری با هلال احمر ثبت نام کردهاند، استفاده میکنیم. به عنوان مثال نیروهای سازمان جوانان هلال احمر در پایگاههای بین جادهای و در طرح راهنمای مسافران نوروزی حضور داشتند.
در نوروز امسال سازمان جوانان ۱۲۰۰ پایگاه ثابت و سیار در ورودی شهرها و اماکن گردشگری پرجمعیت داشت و هدف آنها تکمیل کردن فعالیتهای پایگاههای امداد و نجات بین جادهای بود. به طور کل بیش ۱۲ هزار نفر از نیروهای سازمان جوانان در ایام نوروز در جادهها به صورت داوطلبانه بدون دریافت هیچ گونه حقوقی به مردم خدمت رسانی میکردند و تنها خدمات ما به آنها تأمین غذا و وسیله ایاب و ذهاب بود.
برگزاری اردوها مختلف به عنوان برنامههای تشویقی و تشکیلاتی ازجمله پروژهای سازمان جوانان بوده است. به علاوه داوطلبان سازمان جوانان در برنامههایی ازجمله فراخوانهای اهدا خون و نذر آب نقش بسیار مؤثری داشتند. در نذر آب، جوانان به عنوان متولیان اصلی این طرح در شهرهای خود به اجرای نمایش و فعالیتهای اجتماعی دیگر برای جمعآوری کمکهای مردمی و پیشبرد این طرح پرداختند.
یکی از سازمانهایی که ممکن است در فعالیتهای خود با آن همپوشانی داشته باشید، آتشنشانی است؛ چه میزان با این نهاد همکاری دارید؟
سازمان آتش نشانی در تمام استانها زیر مجموعه شهرداری محسوب میشود و ما با این سازمان و به ویژه در زمینه پیشگیری از مخاطرات و ۴ شنبه سوریها همکاری داریم.
ما با بسیاری از نهادها و دستگاهها همکاری میکنیم که برخی از این موارد به صورت تفاهم نامه عملیاتی شده و با تعدادی از همکاری کمتری داشتهایم. مجموعه وزارت بهداشت، سازمان جوانان، سازمان بهزیستی برای موضوع غنچههای هلال، بسیاری از دانشگاهها و آتش نشانی ازجمله نهادهایی هستند که با آنها هم افزایی داریم. البته راهبرد ما این است که تفاهم نامهها تنها روی کاغذ نباشد و پیش از امضا شدن مراحل عملیاتی و اجرایی شدن آن نیز باید پیش بینی شود.
در حال حاضر چه تعداد نیروی جوان و نوجوان در سازمان جوانان هلال احمر عضو هستند و چه برنامهای برای افزایش جذب داوطلبان دارید؟
در حال حاضر نزدیک به یک میلیون نفر در ۱۸ هزار کانون سازمان جوانان عضو هستند و یکی از اقدامات اولویت دار ما در سال ۹۸ ساماندهی و درجه بندی اعضا برای شناسایی ضعفها و کمبودها است.
امروزه فضای مجازی یکی از مهمترین راههای ارتباطی با جوانان است. به همین منظور و برای جذب بیشتر جوانان، سازمان جوانان در این فضا فعالیت دارد. اینستاگرام و سامانه اینترنتی سازمان جوانان برای جذب نیروهای داوطلب فعال است و در کنار آن تلاش شده تا از ظرفیت دیگر دستگاهها ازجمله دانشگاهها برای جذب نیرو از طریق فضای مجازی استفاده شود. به علاوه بسیاری از اعضای کانونهای ما نیز در فضای مجازی فعالیت مستمر دارند و اطلاع رسانیهای مختلف را انجام میدهند. به عنوان مثال، عید امسال از طریق اطلاع رسانی اعضا در فضای مجازی، ۷۵۰ هزار نفر در پویش به رفت که برای اصلاح رفتارهای رانندگی بود، شرکت کردند.
در سال ۹۸ چه برنامه ویژهای برای ارتقا مهارتها و گسترش جذب نیروهای داوطلب دارید؟
سازمان داوطلبان سال گذشته یک اقدام کاربردی انجام داد و طی آن یک ارزیابی کلی از عملکرد کانونهای جوان سراسر کشور انجام شد. بر اساس این ارزیابی آسیب شناسی و شناسایی نقاط ضعف و قوت کانونها صورت گرفت و امسال نیز همانند سال گذشته اصلاح ضعفهای پایگاههای جوانان با دستورالعمل سطح بندی شده و استفاده از ظرفیتهای این مراکز بر اساس شرایط خاص جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و اقلیمی استانها انجام خواهد شد. به عنوان مثال یک شهر با ۱۰ هزار نفر داریم و تهران با این جمعیت هر کدام یک کانون مجزا محسوب میشوند و نمیتوان برای این دو کانون یک دستور عمل مشترک ارائه داد.
امسال در خصوص طرح دادرس نیز تحولاتی را خواهیم داشت. بر اساس این برنامه قرار است دادرس علاوه بر مدارس در دانشگاهها و به صورت سیستماتیک اجرا شود. در واقع گسترش مقطعی و ورود طرح دادرس به دانشگاهها از برنامههای امسال خواهد بود
هم افزایی سیستماتیک و عملیاتی تر نسبت به سال گذشته با کانونهای دانشجویی از برنامههای سال ۹۸ است. بر اساس طرح مدنظر در این زمینه، حوزههای ارتباطی خود با دانشگاهها را مجدداً ارزیابی خواهیم کرد و با توجه به رشتههای تخصصی مأموریتهای متناسب با رشتهها را به آنها خواهیم داد. به عنوان مثال سعی میکنیم از نیروهای فنی، پزشکی، هنر و غیره در زمینههای مرتبط با تخصص آنها استفاده کنیم.
به علاوه امسال در خصوص طرح دادرس نیز تحولاتی را خواهیم داشت. بر اساس این برنامه قرار است دادرس علاوه بر مدارس در دانشگاهها و به صورت سیستماتیک اجرا شود. در واقع گسترش مقطعی و ورود طرح دادرس به دانشگاهها از برنامههای امسال خواهد بود.
یکی دیگر از پروژههای سال ۹۸ در قالب تفاهم نامه با سازمان اجتماعی کشور و برای پاسخ به نیازهای اجتماعی است. بر اساس این تفاهم نامه قرار است ابتدا نیروهای سازمان جوانان و سپس دیگر افراد جامعه به منظور کاهش آسیبهای اجتماعی، در حوزه کسبوکار ایدههای نو توانمند شوند. به علاوه در تابستان امسال نیز انتخابات شوراهای مرکزی جوانان را داریم که سپس به انتخابات منطقهای، شهری و کشوری خواهیم رسید.
حمایتهای روانی و اجتماعی از دیگر اقداماتی که در سازمان جوانان آغاز شده و به ویژه در حادثه سیل اخیر بسیار مؤثر بوده است. وظیفه اصلی هلال احمر امداد رسانی، تهیه غذا و نیازهای اولیه مردم است. اما پس از رفع این نیازها، حمایتهای روانی و اجتماعی به ویژه از گروههای آسیب پذیر همچون کودکان و زنان ازجمله اقدامات هلال احمر و سازمان جوانان است که داوطلبان سازمان جوانان در قالب تیمهای سحر آن را عملیاتی کردهاند. با توجه به اهمیت این موضوع و لزوم بازگشت افراد به زندگی عادی تیمهای سحر برای ملایمتر کردن فضای درون پایگاهها و حمایت روانی از کودکان آسیب دیده در مناطق سیل زده حاضر شده و در حال خدمت رسانی هستند.
نظر شما