به گزارش خبرنگار مهر، صبح روز جمعه ۶ اردیبهشت ماه، آئین رونمایی کتاب «کوفه»، اثر دکتر محمدحسین رجبی دوانی، مورخ تاریخ اسلام و حجت الاسلام حامد کاشانی در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
در این مراسم رونمایی، ابتدا حجت‌الاسلام حامد کاشانی با ایراد سخنانی در خصوص وضعیت کلی شهر کوفه از زمان صدر اسلام تا زمان خلافت ائمه گفت: شهر کوفه از جهات مختلف قابل توجه است و این کتاب به این مسائل پاسخ داده است. یکی اینکه این شهر یکی از شهرهای مهم در جهان اسلام است که شناخت آن کمک به شناخت سیره اهل بیت می‌کند. ما همواره به دنبال نسبت خود با اهل بیت هستیم. بسیاری از تصمیمات امام علی (ع) در کوفه بوده است. روزگارانی از کوفه تعاریف بسیاری کرده‌اند و حضرت امتیازات زیادی به کوفیان داده‌اند؛ اما یک زمانی هم اهل کوفه ملامت شدند. اینکه چه اتفاقی می‌افتد و در چه بستری مردم کوفه و لشکریان حضرت امیر به این نقطه از بی ولایتی می‌رسند، جای بحث بسیار دارد. تنها شهر جهان اسلام که به صورت جدی از حسین (ع) حمایت می‌کند، چطور تغییر مسیر داد که مردم آن به بی‌وفایی مشهور می‌شوند؟
در ادامه، دکتر رجبی دوانی، نویسنده این اثر، با اشاره به نکاتی در خصوص ترتیب‌بندی مباحث این کتاب و شیوه نگارش آن گفت: در بین مردم ما مطرح است که برای بیان ولایت‌مداری می‌گویند «ما اهل کوفه نیستیم، علی تنها بماند». با توجه به فرهنگ ما، کوفی بودن منشأ سست‌عنصری و پشت کردن به ولایت است؛ اما چنین نیست. بنده در این کتاب سعی کردم با استناد به منابع تاریخی حقیقتی را ارائه دهم. با خواندن این کتاب می‌بینیم که سرآمد مردم مسلمان در قرن اول، دوم و سوم هجری و برجسته‌ترین و مؤثرترین شخصیت‌های عالم اسلام کوفیان بودند؛ اما چه شد که کوفیان با چنین سابقه مهم به مظهر بی‌وفایی، خیانت و سست‌عنصری تبدیل می‌شوند؟
وی افزود: در کوفه قبایل متعددی حضور داشتند. یکی از دلایل بی‌ثباتی کوفیان تنوع قبایل یا به تعبیر ما حزب‌بازی بود. این قبیله‌گرایی باعث ضربه به خط اصیل مردم شد. بنابراین یکی از مسائل مهم در نداشتن ثبات آرا مردم کوفه، ترکیب ناهمگون مردم و جریانات سیاسی این شهر بود.
این پژوهشگر تاریخ اسلام با توصیفاتی از وضعیت سیاسی مردم کوفه بعد از خلفای چهارگانه افزود: علی (ع) بعد از شکستن فتنه‌های پیمان‌شکنان، به مدینه که در گذشته مرکز خلافت بود برنگشتند و در کوفه مستقر شدند. کوفه یکی از مراکز مهم برای شیعیان بود. در زمان خلیفه دوم، عمار یاسر یک سال فرمانروای کوفه شد و این باعث فزونی جمعیت شیعیان بود؛ به‌طوری که کمیت و کیفیت شیعیان در کوفه نسبت به مدینه قابل توجه بود. فلذا حضرت امیر (ع) با حساب و کتاب کوفه را انتخاب کرد. از طرفی مدینه نسبت به دوران حضرت رسول تباه شده بود. در نامه‌ای که امیرالمومنین (ع) قبل از ورود به کوفه برای برای کوفیان نوشت، آن شهر را «قبة الاسلام» خطاب کرد و علت بازنگشتن از مدینه را این‌گونه بیان کرد که این شهر از دوران مدینة‌النبی دور شده و به فساد و تباهی رسیده است.
نویسنده کتاب «کوفه» ضمن برشماری علت تشتت آرا مردم کوفه خاطرنشان کرد: من معتقدم قرآن‌هایی که در جنگ صفین به نیزه کشیده شد، بهانه‌ای برای مردم کوفه برای پایان دادن به جنگ بود؛ چون آن‌ها می‌دانستند که در صورت پیروزی در جنگ، غنیمتی به آنان نخواهد رسید و به بهانه اینکه ما با قرآن جنگ نداریم، خواستار توقف جنگ شدند. لذا می‌بینیم به امام حسن (ع) چنان خیانتی می‌کنند که به معاویه می‌گویند حسن (ع) را مرده می‌خواهی یا زنده، و همین باعث حکومت بیست‌ساله معاویه بر مسلمانان شد. پس از دلایل یاری‌نشدن حکومت حق، دنیاطلبی و دنیازدگی کوفیان بود. اینکه می‌گویند شیعیان کوفه حضرت امیر (ع) را تنها گذاشتند، امام حسن (ع) را تحویل معاویه دادند و به حضرت سیدالشهدا (ع) خیانت کردند، دروغ بزرگی است که به شیعه نسبت می‌دهند. شیعه اقلیتی در شهر کوفه بود که هیچ جای دیگری مثال آنان را ندیدیم. کوفه بعد از واقعه عاشورا کانون انقلاب‌ها شد.
نظر شما