گانودرما و ادعاهایی برای کلاهبرداری/ این قارچ مجوز دارویی ندارد

خبرگزاری مهر؛ گروه سلامت- ساناز باقری راد: این روزها کمی گشت و گذار در فضای مجازی و اینترنت قطعاً شما را با موارد عجیب و غریبی روبرو خواهد کرد. شاید تا به حال نیز با برخی پست‌های تبلیغی در فضای مجازی برخورد کرده باشید و حتی از تعجب دهانتان باز مانده باشد. تبلیغات محصولی به نام «قارچ گانودرما» یکی از این موارد عجیب‌الخلقه است. محصولی که به ادعای تبلیغ کنندگان آن فرقی نمی‌کند که به کدام بیماری مبتلا باشید چراکه مصرف این ماده همچون یک اکسیر جادویی تمام بیماری‌ها و مشکلات جسمی شما را درمان می‌کند.

تبلیغی که به رغم غیر قابل باور بودن آن، به شدت در فضای مجازی گسترش پیدا کرده و می‌توان گفت که برنامه اینستاگرام نیز تبدیل به اسپانسر انحصاری تبلیغات گانودرما شده است. فروشندگان این محصول معتقدند که مصرف این ماده روی دست تمام قرص‌ها و داروهای داخلی و خارجی شده و بسیاری از بیماری‌ها ازجمله انواع سرطان، آلزایمر، ام اس، دیابت، اسم، مشکلات گوارشی و معده، میگرن، دردهای مفصلی و هزاران نوع بیماری دیگر را درمان می‌کند.

بر اساس ادعاهای مطرح شده درباره عملکرد گانودرما، این محصول به دلیل داشتن مقادیر زیادی مواد مغذی موجب افزایش گردش خون و تقویت سیستم دفاعی بدن شده و بسیاری از امراض را درمان می‌کند. ادعایی که شاید برخی تحقیقات آن را تأیید کند اما هنوز علم پزشکی و داروسازی آن را تأیید نکرده است.

حال این سوال مطرح است که با وجود عدم علمی و قطعی بودن تأثیر درمانی این محصول از سوی نهادهای درمانی و متخصصان کشور، علت گسترش قارچ گونه تبلیغات بدون مجوز آن چیست. اگر به سراغ فروشندگان این محصول در فضای مجازی بروید، پس از پرسیدن چندین سوال درباره عدم ابتلاء به بیماری‌های قلبی یا نداشتن حساسیت‌ها، مصرف این ماده را برایتان تجویز و ادعای پیشگیری و بهبود می‌کنند.

ادعاهایی غیر قابل باور درباره قارچ گانودرما

یکی از فروشندگان قارچ گانودرما در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این محصول گفت: قارچ گانودرما محصولی است که با قهوه ترکیب می‌شود و می‌تواند بسیاری از بیماری‌ها از جمله دیابت و سرطان را درمان کند. تنها لازم است تا بیمار هر روز صبح بعد از صبحانه آن را مصرف کند تا نتیجه خارق‌العاده آن را ببیند. این محصول حتی درد استخوان، کمبود آهن، ام اس، حساسیت‌های پوستی و غیره را درمان می‌کند و با کنترل میزان قند خون، پس از مدتی استفاده فرد را از مصرف قرص قند یا انسولین بی نیاز می‌کند.

وی درباره طول مدت مصرف این ماده نیز توضیح داد: این محصول به عنوان یک محصول کمک درمانی است و می‌تواند در بهبود بیماری مؤثر باشد. بیمار برای مشاهده نتیجه ۳ الی ۶ ماه به صورت روزانه از آن استفاده کند و در کنار آن مصرف برخی قرص‌های تقویتی یا گیاه جینسینگ نیز توصیه می‌شود و ما آن را به بیماران می‌فروشیم.

این فروشنده در خصوص قیمت این محصول نیز بیان کرد: بسته‌های این محصول دارای ۲۰ عدد قهوه‌های حاوی قارچ گانودرما است و هزینه آن برای مصرف ۳ ماهه حدود ۱ میلیون و برای مصرف ۶ ماه حدود ۲ میلیون می‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا تضمینی برای تأثیرگذاری این محصول وجود دارد یا خیر، گفت: تضمین خاصی وجود ندارد اما در میان مشتری‌هایی که از آن استفاده کرده اند، برخی از افراد تا حدودی بهبود یافته اند. به علاوه این محصول دارای مجوز رسمی از سازمان غذا و دارو بوده و تحت نظارت و تأیید مستقیم وزارت بهداشت است.

سخنگوی سازمان غذا دارو: قارچ گانودرما مجوز درمانی ندارد

با وجود ادعای فروشندگان قارچ گانودرما مبنی بر مجوز داشتن از سازمان غذا و دارو و تاییدیه وزارت بهداشت، کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره صحت مجوز درمانی شرکت های فروشنده این محصول گفت: گانودرما امروزه در ایران صرفا بعنوان یک فرآورده غذایی توسط چند شرکت مجوز تولید و توزیع می شود لکن هیچگونه تجویز دارویی و درمانی برای آن تایید نشده و تبلیغاتی که در این زمینه انجام شود از زمره موارد تبلیغات کاذب و اغواگرانه بشمار می رود؛ از سوی دیگر شرکت های تولید کننده این محصول هیچ گونه مجوز درمانی از سوی سازمان غذا و دارو برای تبلیغ این قارچ ندارند.  

وی درباره ماهیت این محصول اظهار داشت: گانودرما از هزاران سال پیش در طب سنتی آسیای شرقی مورد استفاده بوده است. در چین بعنوان نمادی از سلامتی و طول عمر به همراه شادی و اقبال در زندگی، بیش از ۲ هزار سال است که برای درمان های پزشکی استفاده می شده است.  در باور چینی های باستان نوشیدن معجونی از قارچ گانودرما، جاودانگی و طول عمر را به ارمغان می آورد.  امروزه با سیر افزایش یابنده‌ای از بیماران مبتلا به بیماری های غیرواگیر، مزمن و صعب العلاج مواجه هستیم که ممکن است با درمان های موجود قابل کنترل یا درمان نباشند و افرادی که مبتلا به این بیماری ها هستند، طبعا برای مبارزه و درمان با آن به هر دارو یا کاری که ممکن است در متوقف کردن پیشرفت بیماری یا کم کردن عوارض دارویی، اثرگذار باشد، روی آورند.

وی افزود: قارچ گانودرما لوسیدوم نیز از این دسته است و یک فرآورده غذایی یا طبیعی است که توسط پزشکان و طبیبان سنتی در شرق آسیا تجویز و استفاده می‌شود اما سطح شواهد و مدارک موجود از اثربخشی این قارچ و فرآورده های طبیعی مشتق از آن در سطح بالایی از نظر علمی نیست و در سطح شواهد ناکافی قرار می گیرد.

نتایج علمی مبنی بر درمان سرطان با استفاده از مصرف گانودرما وجود ندارد

جهانپور با تاکید بر اینکه تبلیغات زیادی مبنی بر اثربخشی این قارچ در پیشگیری یا درمان برخی بیماری ها در فضای مجازی منتشر می شود که اغلب آنها، اغواگرانه و نادرست است، اظهار داشت: صرفا تعداد انگشت‌شماری از کارآزمایی‌های پیش‌بالینی گزارش کرده‌اند که گانودرما لوسیدوم حاوی مواد ضدسرطانی و تقویت کننده سیستم ایمنی است، این در حالی است که هنوز مطالعه مروری نظام‌مندی که به بررسی سودمندی گانودرما در درمان سرطان پرداخته باشد، وجود ندارد.

سخنگوی سازمان غذا و دارو اظهار داشت: گانودرما توسط طبیبان سنتی چینی به منظور تقویت سیستم ایمنی تجویز می‌شود و مطالعات مروری تحقیقات بالینی هم گزارشاتی مبنی بر اینکه گانودرما لوسیدوم احتمالا می‌تواند به عنوان یک ضد تومور مفید واقع شود، وجود دارد اما این اطلاعات پراکنده است و برای اعلام نظر قطعی نیاز به مطالعاتی نظام‌مند وجود دارد. آنچه که در مطالعات تاکنون حاصل شده، این است که گانودرما با افزایش درصد لنفوسیت‌های CD۳؛ CD۴ و CD۸ احتمالا می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کند. همچنین سلول‌های کشنده (NK-cell) که وظیفه دفاع از بدن را در برابر عوامل بیگانه دارند نیز تا حدودی بدنبال مصرف این قارچ افزایش می‌یابند.  

وی با تاکید بر اینکه در مرور مقالات موجود با محدودیت‌هایی در نتایج نیز مواجه هستیم، افزود: اغلب این مطالعات کوچک و از نظر روش‌شناسی نامناسب اند، به علاوه اغلب مطالعات و شرکت‌کنندگان چینی هستند و بنابراین نتایج به مقدار زیاد تحت تاثیر، قلمداد می شود. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد احتمالا مصرف نوع خاصی از محصولات این قارچ (Ganopoly) می‌تواند صرفا علائم مربوط به تنگی عروق قلبی(و نه درمان) شامل درد قفسه سینه و تنگی نفس را کاهش دهد.

عدم تاثیرگذاری گانودرما بر دیابت نوع دو

جهانپور با بیان اینکه مصرف محصولات این قارچ، تاثیری بر سطح قندخون در افراد با دیابت نوع دو نداشته است، تصریح کرد: تحقیقات اولیه نشان داده است که مصرف نوع خاصی از محصولات این قارچ (Ganopoly) برای ۱۲ هفته می‌تواند مقداری از میزان ویروس هپاتیت B را در بدن کاهش دهد و به نظر می رسد احتمالا می تواند عملکرد کبدی را در افراد مبتلا به این بیماری تا حدودی بهبود بخشد. در مطالعات انجام شده، استفاده روزانه از عصاره قارچ گانودرما حتی به مدت ۱۲ هفته سطح کلسترول را در افرادی که فشار خون بالا و یا کلسترول بالا دارند، تحت تاثیر قرار نمی دهد.  شواهد متناقضی در مورد اثرات قارچ گانودرما در فشار خون بالا نیز وجود دارد ولی تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده روزانه از عصاره قارچ گانودرما به مدت ۱۲ هفته، فشار خون را در افرادی که دارای اندکی فشار خون بالا هستند، کاهش نمی دهد. با این حال، تحقیقات دیگری هست که نشان می‌دهد که مصرف قارچ گانودرما احتمالا تاحدودی باعث کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون شدید می‌شود.

سخنگوی سازمان غذا و دارو ادامه داد: بنا بر مطالعات موجود، مصرف قارچ گانودرما، تومورهای ریه را کاهش نمی‌دهد، ولی به نظر می‌رسد که عملکرد سیستم ایمنی و کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان ریه را تا حدی بهبود می‌بخشد. فواید متعدد دیگری نیز برای این قارچ از قبیل تاثیر روی سایر سرطانها، دردهای عصبی، سیستم ایمنی، عفونت های ویروسی و... بیان شده که برای رد یا اثبات آن نیاز به تحقیقات بیشتری است و شواهد کافی و علمی تا کنون در اختیار نیست.

مصرف طولانی مدت گانودرما و خطر آسیب به کبد

وی با اشاره بر اینکه مصرف مداوم پودر این قارچ در مدت زمان بیش از یک ماه احتمالا غیر ایمن بوده و به کبد آسیب می زند، عنوان کرد: همچنین مصرف گانودرما می تواند در برخی افراد منجر به خشکی مخاط دهان، گلو و بینی همراه با خارش، ناراحتی معده، خونریزی بینی، مدفوع خونی، ضایعات پوستی و تنفس هاگ این قارچ نیز می‌تواند منجر به بروز آلرژی شود. هیچ گونه شواهد قابل اطمینانی مبنی بر بی‌خطر بودن مصرف این قارچ در بارداری و شیردهی نیز وجود ندارد. بنابراین توصیه می‌شود از مصرف این قارچ در این دوره اجتناب شود.  مصرف مقدار زیاد این قارچ خطر خونریزی را در افراد با اختلالات خونریزی دهنده افزایش می‌دهد، همچنین از مصرف آن در افراد با فشار خون خیلی پایین بهتر است اجتناب شود. دوزهای بالا از این قارچ هم ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد و حداقل ۲ هفته قبل از عمل جراحی نباید استفاده شود.

جهانپور از تداخل مصرف همزمان قارچ گانودرما با داروهای ضد فشارخون سخن گفت و تاکید کرد: داروهای ضد انعقاد خون هم با گانودرما تداخل دارند و از مصرف همزمان آنها باید اجتناب شود. میزان مصرف مناسب از قارچ گانودرما بستگی به عوامل متعددی نظیر سن، سلامتی و شرایط دیگر دارد لکن در حال حاضر اطلاعات علمی کافی برای تعیین دوز مناسب برای قارچ گانودرما وجود ندارد.  به یاد داشته باشید که محصولات طبیعی همیشه لزوما ایمن نیستند و میزان مصرف آن‌ها می تواند بسیار مهم باشد.

ضرورت برخورد دستگاه‌های نظارتی با تهدید کنندگان سلامت مردم

با وجود تبلیغات گسترده قارچ گانودرما در فضای مجازی و مطرح کردن ادعاهای ثابت نشده و بعضاً کذب شرکت‌های فروشنده این محصول، همچنان شاهد سو استفاده مالی فروشندگان آن از مردم و به خطر انداختن سلامت هموطنان هستیم.  حال باید دید با توجه به اعلام سخنگو سازمان غذا و دارو مبنی بر مجوز نداشتن این محصولات، نهادهای متولی چه زمانی اقدام به برخورد با فروشندگان این محصولات و متوقف کردن فعالیت آنها در فضای مجازی خواهند کرد.