بانکداری الکترونیکی، پیش‌نیاز رسیدن به بانکداری دیجیتال

به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر به نقل از بانک ملی، محمدرضا حسین زاده گفت: امروز کوچک‌ترین تراکنش‌های بانکی در دورترین نقاط کشور از مرکز، قابل رصد کردن بوده و این نقطه قوت بانکداری جدید است. مشروح گفتگوی وی در رابطه با بانکداری دیجیتال، به شرح زیر است:

* به تازگی مفهوم «اقتصاد هوشمند» در کشور به طور جدی مورد توجه قرار گرفته است. از دیدگاه شما چگونه می‌توان این مفهوم را در نظام بانکی پیاده سازی کرد؟

- محمدرضا حسین زاده: اقتصاد هوشمند به گستره وسیعی از فعالیت‌های اقتصادی اشاره دارد که از دانش و اطلاعات دیجیتال در کنار سایر عوامل برای ایجاد فرصت‌های جدید و کارایی هرچه بیشتر بهره می‌برد. امروزه که بانک‌ها برای ارائه خدمات بهتر و مطلوب‌تر کانون توجه قرار گرفته اند، ناگزیرند از این مدل برای توسعه خدمات خود استفاده کنند.

* هنوز برخی پروسه‌های بانکی در ایران الکترونیک نشده اند. به عنوان مثال افراد برای احراز هویت باید به بانک مراجعه کنند. چرا آن طور که انتظار می‌رفت الکترونیکی شدن پروسه‌ها با سرعت پیش نمی‌رود؟

- الکترونیکی شدن امور، یک فرآیند میان مدت است. نمی‌توان در کوتاه مدت و با سرعت، اموری را که سال‌ها به صورت دستی هدایت می شده اند، دیجیتال یا الکترونیکی کرد. با این حال بانک ملی ایران در این زمینه پیش قدم است و تا حد ممکن امور خود را بر بستر الکترونیکی پیش می‌برد. امروز بسیاری از امور روزمره بانکی مشتریان بانک ملی ایران، به صورت غیرحضوری و از طریق سامانه‌های پیشرفته که به دست متخصصان داخلی طراحی و اجرا شده اند، انجام می‌شود. این روند باعث جلب رضایت بیشتر مشتریان و نیز کاهش فرایندهای زمان بر اداری شده است.

* آیا می‌توان نقص قوانین را در کندی این روند دخیل دانست؟

- به هر حال قوانین، متناسب با زمان‌ها تصویب و اجرایی شده اند. در دوره‌هایی، احساس نیاز نسبت به بانکداری الکترونیکی کمتر بوده، اما امروز این روش بانکداری به جز لاینفک امور تبدیل شده است. طبیعی است که اصلاح قوانین متناسب با شرایط، می‌تواند سرعت کارها را افزایش دهد.

*یکی از مشکلات بانکداری الکترونیکی کنونی، عدم جامعیت و یکپارچگی در ارائه خدمات به مشتریان است. مثلاً استفاده از کارت‌های اعتباری برای متصل شدن به تمامی حساب‌های بانکی افراد، می‌تواند مد نظر باشد. آیا برای رفع این مشکلات، قدمی برداشته شده است؟

- طبیعی است که باید مشکلات، معضلات و چالش‌های نظام بانکی از طریق مجاری قانونی به استحضار قانونگذار برسد. البته خوشبختانه، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی اشراف قابل قبولی به مسائل بانکی دارند، اما به هر حال متخصصان نظام بانکی هم با آنها در ارتباط هستند و مشورت‌های لازم برای اصلاح قوانین را ارائه می‌کنند.

*برخی معتقدند ریسک بانکداری الکترونیک بیش از بانکداری سنتی است. فیشینگ صاحبان حساب را تهدید می‌کند و شیوه‌های پیچیده برداشت پول از حساب مردم شکل گرفته است. برای حل این مشکلات چه راهکارهایی دارید؟

- نمی‌توان به طور مطلق گفت که ریسک بانکداری الکترونیک بیش از بانکداری سنتی است. امروز کوچک‌ترین تراکنش‌های بانکی در دورترین نقاط کشور از مرکز قابل رصد کردن است، در حالی که بانکداری سنتی چنین توانایی را نداشت. کلاهبرداری‌های انجام گرفته از حساب مشتریان، عمدتاً ناشی از بی دقتی در استفاده از سایت‌های غیرمجاز فروش اینترنتی است. با این حال نظام بانکی، امکان استفاده از رمز دوم یک بار مصرف را ایجاد کرده است تا این مشکل برای همیشه حل شود. بانک ملی ایران هم با معرفی کردن اپلیکیشن ۶۰، این امکان را فراهم کرد که مشتریان بتوانند رمز اول و دوم یک بار مصرف را برای کارت خود فعال کنند.

* بانکداری رایج در کشور، بانکداری الکترونیکی است و ما هنوز به سمت بانکداری دیجیتال نرفته ایم، چون زیرساخت فنی و کسب و کاری برای این حوزه‌ها فعلاً در کشور فراهم نیست. ما برای رسیدن به آن نقطه چقدر فاصله داریم؟

- به هر حال پیش نیاز رسیدن به بانکداری دیجیتال، پیاده سازی بانکداری الکترونیکی است. طبیعی است که نظام بانکی ما در این مسیر با چالش‌هایی هم مواجه است، اما حرکت کلی به همان سمت است. زمان مشخصی هم نمی‌توان برای آن تعیین کرد، اما مسیر حرکت به سمت بانکداری دیجیتال است و به مرور محقق خواهد شد.

*اساس بانکداری الکترونیک بر بانکداری متمرکز است. این موضوع در نظام بانکی ما در چه مرحله‌ای است؟

- پیاده سازی بانکداری متمرکز اجتناب ناپذیر است، اما طبیعی است که فرآیند پیاده سازی آن زمان بر است. به هر حال نظام بانکی و به ویژه بانک ملی ایران در این مسیر حرکت می‌کنند و به الزامات آن پایبندند. ایجاد بانکداری متمرکز، لحظه‌ای نیست و باید مرحله به مرحله پیش برود.

* نقش نیروی انسانی در حوزه بانکداری الکترونیک را چه طور ارزیابی می‌کنید؟ آیا به اندازه کافی، نیروی انسانی آموزش دیده در این بخش وجود دارد؟

- خوشبختانه بانک ملی ایران در این حوزه به خوبی نیروی کیفی پرورش داده است و اکنون بهترین متخصصان حوزه بانکداری الکترونیک را می‌توان در بانک ملی ایران دید. خدمات بانکداری الکترونیک بانک ملی ایران که بسیار توسعه یافته، پیشرفته و متناسب با بانک‌های پیشرو در جهان است، توسط همین متخصصان و کارشناسان طراحی و اجرا شده است. بانک ملی ایران علاوه بر نیروهای متخصص درون سازمانی، با تعداد قابل توجهی از متخصصان دانشگاهی نیز در ارتباط است و از این طریق اقدامات جدیدی نیز در حال پیاده سازی می‌باشد.

*برخی کارشناسان رعایت نشدن استانداردهای جهانی را یک چالش اساسی برای بانکداری الکترونیک می‌دانند. دیدگاه شما در این باره چیست؟

- رعایت استانداردهای جهانی بدون شک الزامی است، اما باید توجه کرد که در داخل کشور نیز استانداردهایی تعریف شده است. بانک مرکزی بر همه این موارد نظارت دارد و بانک‌ها نیز تا حد امکان خود را با آنها تطبیق می‌دهند. نظام بانکی با بانک مرکزی در همه موارد از جمله بانکداری الکترونیک هماهنگ است و الزامات ابلاغی توسط نهادهای بالادستی را رعایت می‌کند.

* بانک ملی ایران در حوزه گسترش محصولات خرد چه اقداماتی در دستور کار دارد؟

- بانک ملی ایران هر سال محصولات نوین خود را در رویداد «ملی شو» رونمایی می‌کند. طی دو سال گذشته محصولات مهم و قابل توجهی مانند تسهیلات ویژه خرید مسکن، بام، اپلیکیشن ۶۰، سامانه سککوک، ملی پلاس، ربات آلفا، بانک آفیسر و.... در این رویداد رونمایی شد که هر کدام تحولی جدی در نظام بانکی محسوب می‌شود. امسال نیز طی روال گذشته، این روند ادامه خواهد داشت و محصولات جدیدتری طراحی و پیاده سازی خواهند شد.