حجت الاسلام ابوالحسن نواب رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب قم در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه اخلاق یعنی مجموعه ای از بایدها و نبایدهای رفتاری که انسان انجام می دهد، اظهار داشت: برای اینکه اخلاق انسان محقق شود نیازمند پشتوانه ای است تا بداند آن کار خوب یا بد را انجام دهد. بنابراین نیازمند پشتوانه ای است تا آن را انجام دهد، از سوی دیگر می توان گفت اخلاق مجموعه ای از احکام است یعنی اخلاق در کنار احکام قرار دارد و بخش یا جزئی از آن نیست.
وی در ادامه با ارائه مثالی موضوع را تشریح کرد و گفت: زمانی که می گوئیم نماز می خوانیم چون اگر نخوانیم توبیخ شده و مجازات می شویم، در واقع برای تقرب به خداوند نماز می خوانیم، اما برای اخلاق اینطور نیست. برای انجام کارهای اخلاقی نیازمند پشتوانه ای معنوی هستیم. معنویت یعنی سوق انسان به سوی همان انگیزه حاکم که مرحله ای داوطلبانه است.
حجت الاسلام نواب با بیان اینکه خداوند متعال بارها و بارها به مسئله خوبی، همسایه، کمال، امر به معروف و نهی از منکر و هدف توصیه کرده، اما عدم انجام آن را مستلزم عذاب اعلام نکرده است، تصریح کرد: از سوی دیگر اخلاق شبیه به مستحبات است که با انگیزه قرب الهی انجام می شود. معنویت پشتوانه اصلی اخلاق است. اگر معنویت کم شود انگیزه اخلاق از دست می رود، اما انسان کارهای نیک را برای ارتقا معنویت انجام می دهد.
رئیس مرکز مطالعات ادیان و مذاهب قم رابطه اخلاق و معنویت را رابطه شاخه و درخت عنوان کرد و افزود: یک درخت نور را از خورشید می گیرد و به ریشه می دهد و اینگونه ریشه تقویت می شود، ریشه نیز مواد غذایی را می گیرد و آن را تقویت می کند. بنابراین هر چه شاخه بیشتر باشد، ریشه عمیق تر است، هر دو به ماندگاری دیگری کمک می کنند و ضمن تقویت یکدیگر روابط متقابلی با یکدیگر دارند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه انسانهای با اخلاق افراد با معنویتی هستند، همینطور برعکس افراد معنوی با اخلاق هستند، اخلاق و معنویت را مکمل یکدیگر خواند و یاد آور شد: اخلاق به معنای دیگر فطری است، چرا که در هر کجا که باشی از آفریقا تا آمریکا کمک به دیگران پسندیده و زیباست و آزار و اذیت دیگران نیز ناپسند و نادرست است. اخلاق یادگیری نمی خواهد بلکه نیازمند رشد و توسعه است و باید بر آن ارزش گذارده شود.
نظر شما